Του Νίκου Μελέτη
Οι χάρτες τους οποίους ο Ερντογάν παρουσίασε σε τρεις τελευταίες συνεντεύξεις του, αλλά και εκείνοι που προβλήθηκαν από το κρατικό πρακτορείο Αναντολού για να «διαφημίσουν» την επιτυχία της «οριοθέτησης» με τη Λιβύη, διαφέρουν σημαντικά από τα πραγματικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο και δημιουργείται εσκεμμένα σύγχυση, ώστε να μείνει ανοιχτό το πλαίσιο για ακόμη μεγαλύτερη διεύρυνση των τουρκικών διεκδικήσεων εις βάρος της Ελλάδας. Διότι πλέον έχει παρέλθει η εποχή της απλής αμφισβήτησης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Πλέον είμαστε στη φάση της διεκδίκησης ως τουρκικής ολόκληρης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι γραμμές βάσης στην τουρκική και τη λιβυκή ακτή που καταγράφονται στο μνημόνιο στην προβολή τους σκεπάζουν ακόμη και τη μισή Κρήτη, εικόνα που σοκάρει ακόμη και τον πιο ουδέτερο παρατηρητή και εσκεμμένα παρουσιάζεται διαφορετική αποτύπωση από την τουρκική πλευρά, ενώ στον χάρτη που πρόβαλε ο κ. Ερντογάν στη συνέντευξή του στο TRT, εκατέρωθεν της γραμμής οριοθέτησης με τη Λιβύη υπάρχει προέκταση με διακεκομμένη κόκκινη γραμμή, η οποία παραπέμπει στη γνωστή ακραία θεώρηση του εμπνευστή της «Γαλάζιας Πατρίδας», ναυάρχου Τσιχάτ Γιαϊτζί, για τουρκική υφαλοκρηπίδα μέχρι και νότια της Ιεράπετρας.
Η Τουρκία εσκεμμένα παρουσιάζει παραποιημένο χάρτη, ώστε να μην προκαλείται δυσμενής εντύπωση από τη σκίαση και της μισής Κρήτης και των ελληνικών νησιών από την προβολή των γραμμών βάσης της τουρκικής ακτής προς τις γραμμές βάσης της λιβυκής ακτής, όπως έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία Τουρκίας - Σάρατζ.
Εξαφάνισαν την Κρήτη!
Σύμφωνα με τις συντεταγμένες που έχουν κατατεθεί και συμπίπτουν σχεδόν απολύτως με τα σημεία που είχε προτείνει ήδη από το 2012 ο ναύαρχος Τσιχάτ Γιαϊτζί, η προβολή τους αγνοεί παντελώς την Κρήτη, της οποίας επικαλύπτει και μεγάλο μέρος, εξαιρώντας μόνο τα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. της Κρήτης και των νησιών (χάρτης 1).
Μάλιστα σε όλους τους χάρτες που παρουσιάστηκαν, ως βορειότερο σημείο βάσης είχε χρησιμοποιηθεί η άκρη του κόλπου του Φετιγιέ απέναντι από τη Ρόδο, ενώ η συντεταγμένη που έχει καταγραφεί στο μνημόνιο είναι στο ακρωτήριο Ντεβέμποϊνου της Ντάτσα, νότια της Κω.
Οι γραμμές βάσεις είναι καταγεγραμμένες όμως στο μνημόνιο και μάλιστα αποτυπώθηκαν και στην παρουσίαση του γενικού διευθυντή του τουρκικού ΥΠΕΞ, Τ. Ερτσιγιές, που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες στην ιστοσελίδα του τουρκικού ΥΠΕΞ (χάρτης 2).
Απλώς η τουρκική πλευρά απέφυγε να τραβήξει τις γραμμές που συνδέουν τις γραμμές βάσης γιατί τουλάχιστον επικοινωνιακά αυτή η εικόνα με την επικάλυψη της μισής Κρήτης είναι αρνητική για την Τουρκία. Όμως αυτές θα χρησιμοποιηθούν με πρώτη ευκαιρία, καθώς η Τουρκία σε επόμενη φάση θα ισχυριστεί ότι το δυτικό άκρο της υφαλοκρηπίδας της θα οριστεί μετά τη συμφωνία οριοθέτησης με την Ελλάδα και τη Λιβύη.
Σε όλους τους χάρτες, ενώ υπήρχε εξήγηση για όλα τα σημεία, για την περιοχή F-G δεν υπάρχει καμία διευκρίνιση, ούτε προσδιορίζεται η συγκεκριμένη γραμμή, και αυτό δημιουργεί υποψίες (χάρτης 3).
Διακεκομμένη κόκκινη γραμμή
Στον χάρτη που παρουσίασε ο Ερντογάν στη συνέντευξή του στην TRT υπάρχει διακεκομμένη κόκκινη γραμμή, την οποία κανείς δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει. Η γραμμή αυτή πιθανότατα θα αποτελέσει τη νέα διεκδίκηση της Τουρκίας θεωρώντας ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα, βάσει της αυθαίρετης τουρκικής θέσης ότι η Κρήτη δεν δικαιούται θαλάσσιες ζώνες, θα μετακινηθεί ακόμη πιο δυτικά και νότια της Κρήτης (χάρτης 4).
Η κόκκινη διακεκομμένη γραμμή δεν «έπεσε από τον ουρανό», αλλά συμπίπτει ακριβώς με την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Τουρκίας - Λιβύης που είχε προτείνει ήδη από το 2012 ο ναύαρχος Γιαϊτζί, όπου έφερνε την τουρκική υφαλοκρηπίδα μέχρι νότια της Ιεράπετρας (χάρτες 5 και 6).
Εξάλλου, σε όλες τις επιστολές της στον ΟΗΕ, η Τουρκία δηλώνει ότι τα δυτικά όρια της υφαλοκρηπίδας της θα καθοριστούν όταν υπάρξει οριοθέτηση στο Αιγαίο με την Ελλάδα και όλες τις χώρες της περιοχής, κάτι που παραπέμπει και στην οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.
Η Τουρκία μάλιστα σε χάρτη που προβάλλει τα οφέλη της Λιβύης από το μνημόνιο αφήνει εκτός λιβυκής υφαλοκρηπίδας τη «μύτη» αυτή που φθάνει μέχρι νότια της Ιεράπετρας (χάρτης 7).
Δημιουργία τετελεσμένων;
Η υπόθεση του μνημονίου Τουρκίας - Λιβύης της 27ης Νοεμβρίου 2019 αποτελεί την πιο σοβαρή απόπειρα δημιουργίας τετελεσμένων εις βάρος της Ελλάδας από το επεισόδιο των Ιμίων, το οποίο αφορούσε βεβαίως θέμα κυριαρχίας, αλλά οι συνέπειές του περιορίστηκαν στη συγκεκριμένη βραχονησίδα, παρά την προσπάθεια της Τουρκίας να συντηρήσει, με αιχμή τα Ίμια, θέμα «γκρίζων ζωνών».
Το μνημόνιο διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε λιβυκή κυβέρνηση να βρεθεί σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση εφόσον προχωρήσει στην κατάργησή του, καθώς με βάση τον σχεδιασμό του η Λιβύη κερδίζει εις βάρος της Ελλάδας ένα σημαντικό τμήμα της υφαλοκρηπίδας νότια της Κρήτης.
Η τουρκική προσπάθεια για περιορισμό των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο στα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. των νησιών δεν είναι μια αόριστη απειλή, αλλά ένα σενάριο το οποίο υλοποιείται βήμα βήμα. Και αυτή η μείζων απειλή για την Ελλάδα δεν αντιμετωπίζεται πλέον μόνο με παθητικές κινήσεις και προετοιμασία αντιμετώπισης των τουρκικών πρωτοβουλιών, αλλά απαιτεί διπλωματικά επιθετικές κινήσεις και πρωτοβουλίες που θα ακυρώνουν εμπράκτως το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο.
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο 18 Ιανουαρίου 2020
