Του Γιώργου Πανταγιά*
Η κοινή γνώμη μιας χώρας δεν διαμορφώνεται σε κενό. Αντιθέτως, επηρεάζεται δραστικά από τις προσλαμβάνουσες που έχει. Είτε παρακολουθεί από κοντά την πολιτική ζωή είτε δεν ενδιαφέρεται γι' αυτήν. Βέβαια, ακόμη και ενστικτωδώς καταλαβαίνει τις θεατές, αλλά και αθέατες πλευρές της.
Το κυριότερο, διαβλέπει τη φορά των πραγμάτων, ενώ συνειδητοποιεί και τι ενσαρκώνει ο κάθε πολιτικός φορέας και οι εκπρόσωποί του. Έτσι έχει τη δυνατότητα να αποκρυσταλλώσει σε αδρές γραμμές τη θέση της για τα όσα συντελούνται. Στην πραγματικότητα, η κοινή γνώμη μεταβάλλει τις απόψεις της ανάλογα με τη συγκυρία και τα μηνύματα που δέχεται. Εξ ου και συνήθως λειτουργεί σαν εκκρεμές.
Αναμφίβολα η περιρρέουσα ατμόσφαιρα καθορίζει τη συμπεριφορά των πολιτών. Η διαβρωτική της δύναμη είναι ισχυρή. Μάλιστα, ενίοτε επιβάλλει στην πολιτική τάξη την οπτική της. Ως εκ τούτου, οι ηγεσίες αντί να καθοδηγούν, καθοδηγούνται απ' αυτή. Γνώμονάς τους, να βρίσκονται σε αρμονία με τις κυρίαρχες τάσεις. Δεν θέλουν να πάνε κόντρα στο ρεύμα. Προτάσσουν την αποδοχή τους, αδιαφορώντας αν αυτή εδράζεται σε επιζήμιες αντιλήψεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που διαχειρίζεται την υφέρπουσα θεωρία των δύο κρατών η πλειονότητα των ελληνοκυπριακών κομμάτων. Μολονότι διαπιστώνουν ότι οι υποστηρικτές της κερδίζουν έδαφος, εντούτοις αποφεύγουν να αντιταχθούν. Δεν κατανοούν ότι η ανοχή που επιδεικνύουν απέναντι στις λογικές του «βελούδινου διαζυγίου» και των τετελεσμένων, αντιστρατεύεται πλήρως τις θέσεις τους. Στην ουσία επιτρέπουν να αποδομείται η στρατηγική τους για την επανένωση της Κύπρου. Χωρίς να το ομολογούν, θεωρούν την εξεύρεση λύσης ανέφικτη. Το γεγονός ότι αρνούνται να ανοίξουν μέτωπο με τους απορριπτικούς, με όλους εκείνους που αντιπαλεύουν την ειρηνική συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων, το επιβεβαιώνει. Το σημαντικότερο είναι ότι υποτιμούν το κλίμα που δημιουργεί το τέλμα και η στασιμότητα, καθώς και τα συνεχή αδιέξοδα του Κυπριακού.
Οι πολιτικές ηγεσίες, παγιδευμένες σε κοντόφθαλμες και απαίδευτες πρακτικές δεν στερούνται μόνο στρατηγικής σκέψης. Επιπλέον αδυνατούν να αντιληφθούν ότι συμβάλλουν ακόμη και άθελά τους στη διαμόρφωση μιας κοινής γνώμης που αργά ή γρήγορα θα γυρίσει την πλάτη της στην επίλυση του Κυπριακού, αποδεχόμενη τη λογική των δύο κρατών. Η ζοφερή αλήθεια είναι ότι οι εκφραστές της δεν περιορίζονται μόνο στις αποκαλούμενες «απορριπτικές δυνάμεις». Βρίσκουν ανταπόκριση και σε εκείνον τον χώρο που χρόνια τώρα διακηρύσσει ότι είναι υπέρ της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Απόδειξη ότι δεν επιχειρείται το αυτονόητο: Να αποδομηθεί μια ανέφικτη και ατελέσφορη θεωρία για χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιλογή αυτή δεν οφείλεται σε αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Εσκεμμένα παραβλέπεται ότι η Ευρώπη δεν πρόκειται να αποδεχθεί την ύπαρξη δύο κρατών.
Η επίκληση της τουρκικής αδιαλλαξίας ούτε δικαιολογεί ούτε συγκαλύπτει την ατελέσφορη στρατηγική που ακολουθεί η Κύπρος. Το ναυάγιο του Κραν Μοντανά, αλλά και ο τρόπος που αντιμετωπίζεται το ευαίσθητο θέμα των υδρογονανθράκων έχουν επιτείνει τα αδιέξοδα, καλλιεργώντας στην κοινή γνώμη την αντίληψη ότι το Κυπριακό δεν είναι επιλύσιμο. Η παγίωση αυτού του κλίματος ενισχύει περαιτέρω τις δεξαμενές των απορριπτικών που διαχέονται οριζόντια στο υπάρχον κομματικό σύστημα. Ωστόσο, η τερατογένεση των δύο κρατών θα στερήσει από την Κύπρο τη δυνατότητά της να αποτελέσει έναν γεωστρατηγικό κόμβο, επιτυγχάνοντος περαιτέρω ανάπτυξη και ευημερία.
*Ο κ. Πανταγιάς είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας POLITY A.E.
