Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Ως τώρα, τραπεζικά στελέχη που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές χρεοκοπούσαν τράπεζες, αλλά δεν τιμωρούνταν ποτέ. Η «προϋπηρεσία τους αξιοποιούνταν» σε άλλες θέσεις, σε άλλες τράπεζες όπου συνεχίζονταν το καταστροφικό τους έργο. Σε τι βαθμό αυτή η πρακτική φτάνει στο τέλος της, με μια νέα πρωτοφανή απόφαση της Τράπεζας της Αγγλίας, είναι κάτι που θα δούμε.
Ίσως ελάχιστοι εκτός Αγγλίας γνωρίζουν την Co-op Bank. Ακόμη λιγότεροι γνωρίζουν τον Barry Tootell και τον Keith Alderson. Όμως είναι σίγουρο ότι όλο και περισσότεροι θα τους γνωρίζουν από εδώ και στο εξής, καθώς η τράπεζα της Αγγλίας, η Κεντρική δηλαδή Τράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου, σαν την Τράπεζα Ελλάδος, με μια πρωτοφανή απόφαση, απαγόρευσε την εργασία των δύο αυτών στελεχών σε σημαντική θέση στο City του Λονδίνου για πάντα!
Τα δύο αυτά στελέχη οδήγησαν σε πρωτοφανείς ζημίες την Co-op Bank, μια μεσαίου μεγέθους τράπεζα που δραστηριοποιείται στο Ηνωμένο Βασίλειο, με αποτέλεσμα οι Άγγλοι ομολογιούχοι να υποχρεωθούν να την «διασώσουν», με bail-in, με απομείωση της αξίας των επενδύσεων τους.
H Co-op Bank, επί ηγεσίας του κ. Τootell, είχε υιοθετήσει πολιτική εστίασης στα βραχυπρόθεσμα κέρδη, εις βάρος της μακροπρόθεσμης κατάστασής της. Μέσα σε δύο περίπου χρόνια, στο πρώτο έτος της οποίας περιόδου ο Tootell διηύθυνε ουσιαστικά αλλά όχι τυπικά την τράπεζα, ενώ στο δεύτερο έτος και τυπικά η τράπεζα αυτή είχε τόσες ζημίες που υποχρεώθηκε να μπει σε εκκαθάριση και να διασωθεί με bail-in. Ο Τootell παραιτήθηκε το 2013, τη χρονιά που η τράπεζα χρεοκόπησε, αλλά η ζημιά είχε γίνει. Από την άλλη, ο Keith Alderson, το «έτερον ήμισυ» του «δίδυμου της συμφοράς», δεν είχε φροντίσει ώστε να υπάρχουν επαρκείς δικλίδες ασφαλείας στη διαχείριση κινδύνων της τράπεζας.
Όπως δήλωσε ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, «οι τράπεζες που δεν διοικούνται σωστά δημιουργούν δυνητικούς κινδύνους στη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος της Αγγλίας», το οποίο, να σημειωθεί, είναι το σημαντικότερο της Ευρώπης, ενώ επίσης το City του Λονδίνου είναι το σημαντικότερο κέντρο διαχείρισης κεφαλαίων παγκοσμίως. Να σημειώσουμε ότι, λόγω του μεγάλου ρόλου των τραπεζών αλλά κυρίως των επενδυτικών σχημάτων της Αγγλίας, οτιδήποτε συμβαίνει στο Λονδίνο αποτελεί προάγγελο συνήθως του τι θα συμβεί τόσο σε ΗΠΑ όσο και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς, λόγω της ηγετικής του θέσης, παρακολουθείται στενά από τις εποπτικές αρχές των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο.
Παρότι η απαγόρευση αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως «εκδικητική πράξη» των «επενδυτικών εταιρειών» που έχασαν λεφτά από το bail-in κατά των τραπεζιτών, και άρα ως μια «διαμάχη μεταξύ χρηματοοικονομικών συμφερόντων στο ίδιο το City», που σαφέστατα είναι, και παρότι αν και θετική δεν λύνει το πρόβλημα εντελώς, καθώς καταχρήσεις θα συνεχίσουν να γίνονται, όσο υπάρχουν χρήματα σε διαχείριση, έχει τη δική της σημασία. Το σκεπτικό τιμωρίας των συγκεκριμένων τραπεζιτών μπορεί να εφαρμοστεί κατ'' αναλογία όχι μόνο σε περιπτώσεις χρεοκοπίας τράπεζας που διασώθηκε με bail-in (δηλαδή με λεφτά πιστωτών, καταθετών ή μετόχων), αλλά και με bail-out (δηλαδή με λεφτά των φορολογουμένων). Επιπλέον, ενώ έρχεται ακριβώς τη στιγμή που το bail-in αρχίζει να εφαρμόζεται σε όλη της Ευρωπαϊκή Ένωση (από 1/1/2016), δίνοντας ουσιαστικά ένα προηγούμενο για τις Κεντρικές Τράπεζες όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εφαρμόσουν ανάλογες ποινές όπου χρεοκοπεί τράπεζα και διασώζεται με λεφτά καταθετών, μετόχων ή ομολογιούχων, δηλαδή καταφέρνει να φέρει μία νέα πρωτοφανή διάσταση, εκείνη της διοικητικής τιμωρίας του προσώπου που έκανε αθέμιτες πρακτικές διαχείρισης, ακόμη και αν βλάπτει ιδιωτικά συμφέροντα (bail-in), κάτι με τεράστιες επιπτώσεις όχι μόνο για την Αγγλία, αλλά και παγκοσμίως, περιλαμβανομένης της Ελλάδος!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
