Τα εθνικά σχέδια, κύριε Πρόεδρε, έχουν ένα βαρύ άρωμα κρατισμού. Αποτελούν δε την εύκολη λύση για κάθε νόσο. Έχουμε κρίση στην οικονομία; Απαιτούμε εθνικό σχέδιο για την παραγωγή, για τον τουρισμό, για την αγροτική οικονομία, για την ανάπτυξη. Η πραγματικότητα είναι ότι αυτή η δήθεν εύκολη λύση περιέχει στο εσωτερικό της όλο το δηλητήριο του κρατισμού. Ένα κράτος - πατερούλης καθορίζει τα πάντα. Τα εθνικά σχέδια θυμίζουν τα σχέδια των Σοβιετικών για την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν αυτό που γνωρίζουμε όλοι…
Το κράτος δεν θέλει να αναιρέσει τον εαυτό του. Όπως ακριβώς μία κυβέρνηση δεν θέλει να μοιραστεί με τον οιονδήποτε μέρος της εξουσίας της. Η πραγματική αξία της κυβέρνησής σας, όμως, κύριε Πρόεδρε, βρίσκεται στο γεγονός ότι έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που της επιτρέπουν να αμφισβητήσει τον εαυτό της και να ανατρέψει με αυτό τον τρόπο την αντίληψη που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία για τον ρόλο του κράτους. Είναι ο μοναδικός τρόπος για να φυσήξει στη χώρα ο άνεμος της ελευθερίας.
Ο κεντρικός σχεδιασμός για την οικονομία έχει δοκιμαστεί και έχει αποδειχθεί πόσο κακή ιδέα είναι. Από την άλλη πλευρά, η εθνική συνεννόηση για τη χάραξη πολιτικής σε θέματα εθνικού ενδιαφέροντος είναι απαραίτητη. Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στο θέμα της διασφάλισης των επενδυτών. Αν τα πολιτικά κόμματα αποφασίσουν να ξεπεράσουν τις ανύπαρκτες διαφορές τους και υπογράψουν μία κοινή πρόσκληση προς τους επενδυτές, τότε αυτή θα είναι μία πράξη ύψιστης προσφοράς προς τον λαό αυτής της χώρας. Και μπορούν να υπάρξουν πολλές τέτοιες προκλήσεις. Αλλά αυτές δεν πρέπει στο τέλος να αποτελέσουν προσκλήσεις για τη δημιουργία ενός διακομματικού επιτελείου που θα επιβάλει κάποιο ασφυκτικό πλαίσιο για την οικονομία, βαπτίζοντάς το «εθνικό σχέδιο».
Το κράτος δεν μπορεί να αποφασίσει ποιοι κλάδοι θα αναπτυχθούν και ποιοι θα πνιγούν στα απόνερα της ελληνικής γραφειοκρατίας. Αυτό που μπορεί να κάνει το κράτος είναι να ανοίξει τους δρόμους της επιχειρηματικότητας.
Έχει αποδειχθεί ότι οι επιδοτήσεις δεν είναι ο γρηγορότερος δρόμος για την ανάπτυξη. Το αντίθετο! Τις περισσότερες φορές είναι ο δρόμος που οδηγεί στην καταστροφή υγιών κλάδων και εκπληκτικών ιδεών. Η ιχθυοκαλλιέργεια, για παράδειγμα, καταστράφηκε στην κυριολεξία από τις επιδοτήσεις. Οι επιδοτήσεις προσέλκυσαν άσχετους ανθρώπους που είδαν το δέντρο (την επιδότηση) και έχασαν το δάσος (την ιδιαιτερότητα του κλάδου). Σήμερα οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας είναι χρεοκοπημένες και περνούν στα χέρια ξένων δια μέσω των τραπεζών.
Πάρτε για παράδειγμα και τον τουρισμό. Πόσα δισεκατομμύρια ευρώ έχουν δαπανηθεί από το ελληνικό Δημόσιο για να επιδοτηθούν τουριστικές μονάδες; Πόσα χρήματα, δηλαδή, από τους φόρους μας. Με τον τρόπο αυτό δεν καταφέραμε πολλά πράγματα. Δημιουργήσαμε ξενοδόχους που στο τέλος οι οικογένειές τους πούλησαν σε μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού ή που φόρτωσαν με μεγάλες απώλειες το τραπεζικό σύστημα. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να δημιουργήσουμε ένα φιλικό περιβάλλον για τις επενδύσεις στον τουρισμό; Βέβαια, είναι πιο σύνθετο το θέμα. Λένε κάποιοι ότι αν δεν είχε επέμβει δυναμικά το κράτος τις δεκαετίες του ''50 και του ''60, δεν θα είχε πάρει εκκίνηση ο τουρισμός. Κι έχουν δίκιο σε αυτό. Άλλες εποχές, άλλες συνθήκες. Κι από την άλλη, οι επιδοτήσεις συνεχίστηκαν μέχρι πρόσφατα.
Με αυτό τον τρόπο η τουριστική βιομηχανία αναπτύχθηκε με λάθος τρόπο. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά απειλήσαμε να πνίξουμε υγιείς προσπάθειες ανθρώπων που επένδυσαν πραγματικά στον τουρισμό και που στήριξαν με τις προσπάθειές τους τη χώρα σε δύσκολες συνθήκες. Δεν θα ήταν καλύτερα, το κράτος όλα αυτά τα χρόνια αντί να μοιράζει χρήματα να είχε κάνει τη δουλειά του; Να έχει ήδη τελειώσει τις χρήσεις γης και το κτηματολόγιο; Μια συζήτηση με τον Φώτη τον Κοκοτό θα ήταν χρήσιμη…
Και πάμε στο μεγαλύτερο παράδειγμα απ' όλα: Στα λεφτά της Ε.Ε.! «Καλές» (ας πούμε) οι επιδοτήσεις, αλλά αυτές δεν μπορούν να δημιουργήσουν μία νέα Google ή ένα νέο Facebook. Επειδή διαβάζουμε τα σχέδια των Ευρωπαίων για νέα πακέτα στον χώρο της τεχνολογίας. Με τα πακέτα δεν κατάφεραν, για παράδειγμα, να αναπτυχθεί ο ευρωπαϊκός νότος. Κατάφεραν ίσως να κερδίσουν πολλά οι γερμανικές βιομηχανίες που πωλούσαν τρακτέρ και μηχανήματα στον αγροτικό νότο. Αλλά προκοπή ο νότος δεν βρήκε. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος οπαδός του κρατισμού από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Κι όμως! Όπου έχουν εφαρμοστεί φιλελεύθερες πολιτικές, οι οικονομίες βγήκαν από το τέλμα και οι κοινωνίες διέλυσαν τα αδιέξοδά τους. Τα παραδείγματα της Εσθονίας και της Ρουμανίας είναι πρόσφατα και χαρακτηριστικά. Είναι μικρές χώρες. Και η Ελλάδα μικρή είναι. Κι αυτό της δίνει το πλεονέκτημα της ευελιξίας.
Τι είδους οικονομία θέλουμε; Ας βάλουμε εμείς τα θεμέλια της ελεύθερης αγοράς και οι επιχειρηματίες και η ζωή θα αποφασίσουν ποιοι κλάδοι θα αναπτυχθούν. Δεν είναι θέμα σοφίας. Αλλά κοινής πρακτικής: θα αναπτυχθούν οι κλάδοι που έχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στη φύση. Επιβιώνουν και αναπτύσσονται οι οργανισμοί που μπορούν να επιβιώσουν…
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
Στηρίζουμε τον Κυριάκο, ελέγχουμε την εξουσία. Εμένα μου αρέσει αυτό. Άλλοι στήριζαν την αλλαγή, εμείς τον Κυριάκο! Ξέρω, θα είμαστε και δυσάρεστοι. Και η εξουσία δεν είναι φίλη με τους δυσάρεστους. Αλλά δεν ψάχνουμε φίλους. Ανθρώπους να προχωρήσουν τις μεταρρυθμίσεις αναζητούμε...
Όσοι θέλετε να το διαβάσετε νωρίτερα στον Φιλελεύθερο που κυκλοφορεί το πρωί στα περίπτερα.
