Η ανικανότητα του ελληνικού κράτους να επιτελέσει αποτελεσματικά τα καθήκοντά του είναι παροιμιώδης. Πριν όμως συζητήσουμε για τρόπους βελτίωσης της λειτουργίας του, πρέπει να συμφωνήσουμε στην απάντηση επί του ερωτήματος:
Ποια είναι τα έργα που πρέπει να επιτελεί το κράτος; Επειδή κατά κανόνα -και όχι μόνο στην Ελλάδα- το κράτος λειτουργεί με μικρότερη παραγωγικότητα σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, πρέπει κατ' αρχήν να αποφεύγεται η μεταφορά πόρων προς τον δημόσιο τομέα, πέραν των όσων είναι απαραίτητοι για την υλοποίηση εκείνων των έργων που από τη φύση του δεν μπορεί να επιτελέσει ο ιδιωτικός τομέας. Το τεκμήριο αρμοδιότητας πρέπει να λειτουργεί εις βάρος του δημόσιου τομέα.
Με βάση αυτή την κατευθυντήρια γραμμή, μπορούμε να ξεκινήσουμε την προσπάθεια περικόπτοντας κρατικές αρμοδιότητες. Ο περιορισμός αυτός θα μας οδηγήσει στις κατάλληλες δομές υπουργείων, γενικών διευθύνσεων, τμημάτων, ΟΤΑ και φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ακολούθως, θα πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη στοχοθεσία σε κάθε επίπεδο από τα προαναφερθέντα, να εκπονηθούν σχέδια δράσης για την επίτευξη των στόχων και να καθορισθούν δείκτες απόδοσης για την παρακολούθηση και μέτρηση της προόδου κάθε προγράμματος.
Μια αποτελεσματική τεχνική εξειδίκευσης των στρατηγικών στόχων είναι αυτή της Εξισορροπημένης Απόδοσης (Balanced Scorecard), που χρησιμοποιείται επιτυχημένα στις ΗΠΑ και σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Η μεθοδολογία αυτή προσδιορίζει και παρακολουθεί στόχους μέσα από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες ή συνιστώσες: α) Τη χρηματοοικονομική συνιστώσα, που σχετίζεται με τους οικονομικούς στόχους και αποτελέσματα κάθε δημόσιου φορέα. β) Την πελατειακή συνιστώσα, που σχετίζεται με την ικανοποίηση των χρηστών των υπηρεσιών (πολιτών). γ) Τη συνιστώσα εσωτερικών διαδικασιών και υποδομών για την παροχή πιο αποτελεσματικών υπηρεσιών. δ) Τη συνιστώσα αξιολόγησης, μάθησης και ανάπτυξης, για τη συνεχή βελτίωση της δομής, της ηγεσίας και του ανθρώπινου δυναμικού του φορέα.
Αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων, ψηφιακός εκσυγχρονισμός, διαρκής αξιολόγηση δομών και ατόμων πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένα. Ετσι μπορούν να επιτευχθούν η απομάκρυνση από το σημερινό γραφειοκρατικό μοντέλο και η σταδιακή δημιουργία μιας διαφορετικής κουλτούρας, με έμφαση στην αποτελεσματικότητα και την εξυπηρέτηση του πολίτη.
*Ο Κώστας Χριστίδης είναι νομικός - οικονομολόγος.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 15 Οκτωβρίου.
