Δεν είναι ίδιες όλες οι ημέρες. Είναι κάποιες που χρειάζεται να βάλεις μία άνω τελεία. Βέβαια, είναι πολλοί που, άγνωστο πώς, δεν νιώθουν την ανάγκη της. Έτσι, όταν μπουχτίσουν, βάζουν τελεία — σκέτη τελεία. Ή αλλάζουν αυτομάτως και παράγραφο.
Τους ζηλεύουμε, γιατί εμείς δεν μπορούμε να το κάνουμε. Το πιο πολύ που μπορούμε να κάνουμε μέσα στη μέρα μας —όταν μπουχτίσουμε— είναι να βάλουμε μια άνω τελεία. Μας κόβεται λιγάκι η ανάσα με τούτα και με κείνα —και δόξα τω Θεώ οι αφορμές είναι πολλές, και είναι καθημερινές, κολλημένες σχεδόν πάνω μας σαν σκιά ή σαν δεύτερο δέρμα, σαν βρομιά—, σηκώνουμε το κεφάλι, πάμε να πούμε ή να σκεφτούμε κάτι άλλο… και, μπα, ξαναγυρνάμε στο προκείμενο, βάζοντας —ή μάλλον: έχοντας ήδη βάλει— αντί οιουδήποτε άλλου σημείου στίξεως μια άνω τελεία.
Φυσικά την άνω τελεία την πήραμε από τα κείμενα, όπως και καθετί που σχετίζεται με τη ζωή. Ούτως ή άλλως, θέλοντας και μη, τα πάντα είναι παρμένα από το μεγάλο Βιβλίο του Κόσμου. Αλλά εκεί ακριβώς, στα κείμενα, τι ρόλο παίζει η άνω τελεία; Για όποιους δεν θυμούνται, αντιγράφουμε πρόχειρα από τη χρησιμότατη Wikipedia:
Η άνω τελεία (·) είναι το σημείο στίξης που χρησιμοποιείται για να διαχωρίσει δύο προτάσεις στενού νοηματικού συνδέσμου μέσα σε μία φράση. [Χ]ρησιμοποιείται για να δηλώσει τον στενό νοηματικό σύνδεσμο δύο προτάσεων, αποτελώντας διακοπή μικρότερη της τελείας αλλά μεγαλύτερη του κόμματος. Μέσα σε μία φράση μπορεί να διαχωρίσει δύο προτάσεις, όπου η δεύτερη επεξηγεί την πρώτη ή αποτελεί μία αντίθεση. Την άνω τελεία ακολουθεί λέξη που δεν γράφεται με κεφαλαίο αρχικό γράμμα.
Όμως πώς μπαίνει η άνω τελεία στα κείμενα; Γιατί στη ζωή είπαμε πώς. Με ένα ανασήκωμα τον ώμων και μ’ έναν μικρό πόνο στο στήθος.
Έλα μου ντε. Πολλοί δεν το ξέρουν. Άλλους, τους δυσκολεύει. Κάποιοι την ξεχνούν. Κάποιοι δεν πολυνοιάζονται γι’ αυτήν. Κάμποσοι πάλι τη μισούν, ή δεν την υπολήπτονται. Και, όπως και στη ζωή, είναι και αυτοί που, άγνωστο πώς, δεν νιώθουν την ανάγκη της. Έτσι, όταν μπουχτίσουν, βάζουν τελεία — σκέτη τελεία. Ή αλλάζουν αυτομάτως και παράγραφο.
Για όλους τους υπόλοιπους, που ίσως δυσκολεύονται, ας δούμε εδώ πώς μπαίνει — είναι απλό. Έτσι:
Ανοίγουμε ένα έγγραφο στο Word. Πατάμε την καρτέλα «Εισαγωγή» (Insert), επιλέγουμε το «Σύμβολο» (Symbol) και στη συνέχεια «Περισσότερα Σύμβολα» (More Symbols). Ανοίγει ένα παράθυρο που λέγεται, ξανά, «Σύμβολο» (Symbol). Στο πλαίσιο της γραμματοσειράς (Font) επιλέγουμε μία που να είναι και ελληνική (π.χ., Times New Roman). Στο πλαίσιο «Υποσύνολο» (Subset) βάζουμε την επιλογή «Βασικά Ελληνικά» (ή Greek and Coptic). Παρατηρούμε ότι ανάμεσα στα γράμματα «Ά» και «Έ» βρίσκεται η άνω τελεία. Την κλικάρουμε και βλέπουμε ότι μέσα σε ένα πλαισιάκι γράφει πράγματι «GREEK ANO TELEIA». Πατάμε το «Πλήκτρο Συντόμευσης» (Shortcut Key) και ανοίγει ένα νέο παράθυρο, που λέγεται «Προσαρμογή Πληκτρολογίου» (Customize Keyboard). Κλικάρουμε το πλαίσιο Νέο Πλήκτρο Συντόμευσης (Press New Shortcut Key) και βάζουμε στο τετραγωνάκι εκεί μέσα ό,τι μάς βολεύει. Εγώ έχω επιλέξει τον πιο απλό συνδυασμό: ctrl + τελεία. Έτσι, στην οικεία θέση θα φανεί το κείμενο: «ctrl + .». Πατάμε το κουμπί «Αντιστοίχιση» (Assign). Αυτό ήταν. Τώρα πια όποτε γράφουμε και πατάμε ctrl + . θα βγαίνει άνω τελεία στο έγγραφό μας.
Ξέρω πως ακούγεται κάπως σύνθετο όλο αυτό, αλλά δεν είναι. Είναι μισό λεπτό δουλειά, και πολύ λέω. Και έτσι έχετε πάντα στη διάθεσή σας ένα όμορφο, αρχοντικό σημείο στίξεως, από αυτά που βαίνουν προς εξαφάνιση, μαζί με τους μύστακες (ή οβελούς) και τις γωνιωτές παρενθέσεις. Άκρως απαραίτητο σημείο, αν με ρωτάτε. Και, ταυτοχρόνως, ένα κάπως συντηρητικό σημείο στίξεως. Αλλά τι να κάνεις. Δεν μπορούν όλα να είναι προοδευτικά σ’ αυτή τη ζωή. Ας έχουμε και κάτι γλυκύ να μας θυμίζει πως κάποτε υπήρξαμε εντός διαφορετικού πλαισίου. (Όπως αυτή η υπέροχη πρόταση που διάβασα χθες στη Σελίδα ενός αγαπημένου φίλου: «Το Κολωνάκι κάποτε προσδιοριζόταν από το πνεύμα και τις μακρόσυρτες, ευτυχισμένες ώρες της αεργίας. Αυτό είναι το δικό μου Κολωνάκι (όπου κι αν σπιθίζει ακόμα), κι όχι το Κολωνάκι των προκάτ μπαρόκ μπαρ ρέστοραν που διαφημίζονται ως η ιδανική επιλογή για after work drinks»).
Άνω τελεία λοιπόν.
Και τώρα πάλι τα κεφάλια μέσα.
