Του Γιάννη Ανδρουλάκη*
H φυγή του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό (brain drain) είναι το σύμπτωμα. Από το 2010 και μετά, η φυγή έγινε μαζική και σε ένα βαθμό συνιστούσε έκτακτη και απρογραμμάτιστη αλλαγή συνθηκών, δηλαδή οι άνθρωποι εξαναγκάστηκαν από τα πράγματα να φύγουν, προκειμένου να αποτρέψουν μία βίαια δραματική επιδείνωση των βιοτικών τους συνθηκών.
Σήμερα μάλιστα, το πρόβλημα εκτός από την καθολική του διάσταση μας απασχολεί και στην ειδικότερη εκδοχή του, αυτή των επαπειλούμενων συνεπειών για τους συμπατριώτες μας που ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και δεν είναι κάτοχοι της βρετανικής ιθαγένειας, που είναι και η πλειοψηφία τους.
Γιατί έφυγαν αυτοί οι άνθρωποι και πόσοι από αυτούς μπορούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα ώστε η χώρα να ανακτήσει ένα σημαντικό μέρος του απωλεσθέντος ανθρώπινου κεφαλαίου της είναι τα ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν με διανοητική εντιμότητα:
Οι άνθρωποι έφυγαν όχι μόνο ούτε κυρίως εξαιτίας του συμπτώματος της οικονομικής κρίσης. Έφυγαν γιατί δεν πείστηκαν να εμπιστευθούν τους κόπους, τις θυσίες, τις δεξιότητες και τα ιδιαίτερα προσόντα τους σε μια χώρα θεσμικά αθωράκιστη, σε μια κοινωνία εθισμένη στην πελατειοκρατία και σε ένα σύστημα δημόσιας αλλά και ιδιωτικής εξουσίασης το οποίο δεν επρόκειτο ποτέ να τους κρίνει αξιοκρατικά.
Έφυγαν γιατί κανείς ποτέ δεν σκέφτηκε να προσαρμόσει τα προγράμματα σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας. Έφυγαν γιατί, ακόμη κι αν είχαν την ευκαιρία ή την τύχη να σταδιοδρομήσουν, αυτό, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων προϋπέθετε τον αυτοπεριορισμό τους και την καταστολή της πρωτότυπης και δημιουργικής τους σκέψης. Έφυγαν γιατί κουράστηκαν να ζουν σε μια χώρα που εκτιμάται όσο πουθενά το προσόν του να είναι κανείς μέτριος.
Η σημερινή κυβέρνηση μάλιστα, πήγε ένα βήμα πιο πέρα και ιδεολογικοποίησε την πιο πάνω ζοφερή εικόνα. Πολεμώντας την «αριστεία» ως ιστορικό σύμβολο του ταξικού της αντιπάλου, εκ του πλαγίου επιδίωκε να επιφέρει και επέφερε καίριο πλήγμα στην αρχή της αξιοκρατίας, που ήταν άλλωστε και ο εξ αρχής στόχος της. Αυτή ήταν και η χαριστική βολή.
Αποκάρδιωσε ένα μέρος των καλύτερων, των πιο χρήσιμων και εργατικών ανθρώπων και οδήγησε στην εδραίωση της μετριοκρατίας.
Για να γυρίσουν πίσω οι άνθρωποί μας, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά ή μάλλον δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα. Η επόμενη κυβέρνηση πρέπει να ξεκινήσει χωρίς καθυστέρηση ξηλώνοντας τους νόμους και τα παράθυρα της αναξιοκρατίας, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση και στην δημόσια διοίκηση και εισάγοντας ένα σύγχρονο, απλό και φιλικό προς την επιχειρηματικότητα νομοθετικό πλαίσιο. Χωρίς δείγμα γραφής και μάλιστα άμεσο και χειροπιαστό, οι άνθρωποι δεν θα πειστούν. Δεν θα επιστρέψουν και πολύ καλά θα κάνουν.
*Ο κ. Γιάννης Ανδρουλάκης είναι δικηγόρος και υποψήφιος ευρωβουλευτής της Ν.Δ.
