Αίσιες για τη Λιβύη φάνηκαν οι πρώτες ανακοινώσεις από τη χθεσινή διάσκεψη του Βερολίνου. Κρίνοντας από τις δηλώσεις των αμερικανού και γερμανού υπουργών εξωτερικών, «δικαιώνονται» οι προσδοκίες της λίβυας συνάδελφου τους Najla Mangoush για την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από τη χώρα της.
Ασφαλώς η αμερικανική μεσολάβηση πρώτιστα και η γερμανική δευτερευόντως είχαν κάποια αποτελέσματα τουλάχιστον όπως αναφέρεται στις σχετικές δηλώσεις των κυρίων Μπλίνκεν και Μάας.
Απομένει να διαπιστωθεί ποια θα είναι η στάση της Τουρκίας η οποία, με βάση τις γνωστές θέσεις της στο συγκεκριμένο θέμα θα εκμεταλλευθεί τη σημείωση του γερμανού υπουργού ότι «η αποχώρηση θα πάρει χρόνο και δεν θα πραγματοποιηθεί από τη μια στιγμή στην άλλη».
Ας μη ξεχνάμε πως η Άγκυρα έχει αγκιστρωθεί στη χώρα αυτή επικαλούμενη αρχικά την αδελφική σχέση της με την Λιβύη και, πρόσφατα, υπογράφοντας την σαθρή «συμφωνία» της με την Τρίπολη για τις θαλάσσιες ζώνες. Μια συμφωνία εξωπραγματική και σε πλήρη διάσταση με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Ευχή της διεθνούς κοινότητας είναι η υλοποίηση όσων λέγεται ότι αποφασίσθηκαν στο Βερολίνο και να μπορέσει η πολύπαθη Λιβύη να οδεύσει σε ελεύθερες εκλογές τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Και, φυσικά, η Τουρκία να μην ενθαρρυνθεί από τις απροσχημάτιστες θωπείες του Βερολίνου και εκλάβει τη συμμετοχή της στην συγκεκριμένη διάσκεψη ως επιβράβευση και αναγνώριση του ρόλου τον οποίο θέλει να παίζει στην περιοχή και στη συγκεκριμένη χώρα.
Αν η Άγκυρα εξακολουθήσει την με οποιονδήποτε τρόπο εκεί παρουσία της, θα χρησιμοποιήσει τη Λιβύη ως εφαλτήριο και για εκμετάλλευση του προσφυγικού – μεταναστευτικού σε άλλο ένα ευαίσθητο σημείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσα αποφασίστηκαν στη διάσκεψη του Βερολίνου θα γίνουν πραγματικότητα αν το τελευταίο συνταχθεί με την Ουάσινγκτον και μιλήσει και αυτό με αυστηρή γλώσσα στην Άγκυρα χωρίς τις συνήθεις ωφελιμιστικές προσεγγίσεις.
Η πρώτη διάσκεψη του Βερολίνου για το «Λυβικό» δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η δεύτερη πρέπει να αποδώσει καρπούς και όχι να καλυφθεί από ευχολόγια που σε λίγο καιρό θα αποτελέσουν παρελθόν, με την Τουρκία να εξακολουθεί να διαπραγματεύεται ή και να αποπειράται την εκ των πραγμάτων επιβολή της παρουσίας της στην βορειοαφρικανική χώρα.
Το θετικό είναι ότι η κατά τα φαινόμενα καλή αυτή εξέλιξη ίσως συγκρατήσει για κάποιο χρονικό διάστημα τον τούρκο πρόεδρο από τις προκλητικές για την Ελλάδα και τρίτους φρασεολογία του και πρακτική του. Αντιλαμβάνεται ο κ. Ερντογάν ότι η βραχεία ευρωπαΐκή μνήμη θα τον ευνοήσει στις επιδιώξεις του, δίνοντας του την δυνατότητα, με την ευρωπαΐκή συνάντηση κορυφής της 24ης και της 25 Ιουνίου, να εξασφαλίσει και την θετική εικόνα του στις δυτικές πρωτεύουσες και τα πολυαναμενόμενα μεγάλα ποσά που προσδοκά από τις Βρυξέλλες για τον χειρισμό του μεταναστευτικού – προσφυγικού.
Έστω κι αν αυτά διοχετευθούν - για λόγους ασφαλείας - μέσω προγραμμάτων και όχι απευθείας στο τουρκικό κράτος. Ερώτημα όμως προκύπτει με την αιφνίδια και προκλητική απόφαση της Άγκυρας να εκδώσει Navtex για ασκήσεις στο βόρειο, το κεντρικό και το νότιο Αιγαίο από τις 15 Ιουνίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 (βλ. LIBERAL, 23/6/2021).
Κίνηση που εύλογα προκαλεί εκνευρισμό στην ελληνική πλευρά η οποία βλέπει την Τουρκία να επαναλαμβάνει την αποστασιοποίησή της από το Μνημόνιο της Βουλιαγμένης του 1988 όπου γίνεται λόγος για «αποφυγή διεξαγωγής ασκήσεων κατά τη διάρκεια της αιχμής της τουριστικής περιόδου και των κυριότερων εθνικών και θρησκευτικών εορτών».
Την παραμονή μάλιστα μιας συνόδου κορυφής της ΕΕ κατά την οποία η Τουρκία θα αποτελέσει ένα από τα κύρια αντικείμενα συζήτησης των ευρωπαίων ηγετών. Και ασφαλώς το συγκεκριμένο θέμα θα τεθεί από ελληνικής πλευράς υπόψη των εταίρων ώστε στο σύνολό τους να έχουν εικόνα και αυτής της πτυχής της τουρκικής προκλητικότητας και της στιγμής κατά την οποία παραγματοποιείται.
* Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
