Όταν το 1999 είχα δει για πρώτη φορά την ταινία «δημόσιος κίνδυνος» (enemy of the state) τρόμαξα! Ξέρετε, πράκτορες που με πρόσχημα την εθνική ασφάλεια κατέστρεφαν ζωές καθημερινών ανθρώπων. Από τότε η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά και αντίστοιχα έχουν μεγαλώσει οι δυνατότητες των υπηρεσιών. Εκείνο που έχει μικρύνει είναι η δυνατότητα των πολιτών να προστατευτούν. Αλήθεια, τι είναι και πως ορίζεται η εθνική ασφάλεια; Ας ξεκινήσουμε, δηλαδή, από τα βασικά.
Όχι ένας, αλλά δύο εισαγγελείς θα αποφασίζουν πλέον για τις νόμιμες παρακολουθήσεις. Και λοιπόν; Σύμφωνοι, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Καλύτερα τα τέσσερα από τα δύο μάτια. Και πώς τα μάτια αυτά θα διακρίνουν αν το νούμερο χχχχχχχχχχ ανήκει στον λαθρέμπορο καυσίμων Χάρη Χαρούλη για τον οποίον γίνεται η έρευνα και όχι στον δημοσιογράφο Χ, στον οποίον τελικά ανήκει ο αριθμό που «χώθηκε» στον φάκελο περί λαθρεμπορίας; Όχι τέσσερα μάτια. Διακόσια τέσσερα να υπάρχουν άκρη δεν βγαίνει.
Εκεί που μπορεί να βγει άκρη είναι να ορίσουμε τι αφορά η εθνική ασφάλεια και τι δεν αφορά. Ο δημοσιογράφος Θανάσης Μαυρίδης, για παράδειγμα, δεν εξαιρείται αυτόματα από τον οποιονδήποτε έλεγχο, επειδή είναι δημοσιογράφος. Πόσο μάλλον όταν έχει επαφές με ξένες πρεσβείες και τη δυνατότητα να επηρεάζει την κοινή γνώμη. Από την άλλη, η ποινικοποίηση των πηγών ενός δημοσιογράφου είναι εξ ορισμού επικίνδυνη για την ενημέρωση. Υπάρχουν θέματα. Μας αρέσει ή δεν μας αρέσει. Το ερώτημα δεν είναι αν «επιτρέπεται» να παρακολουθούνται πολιτικοί και δημοσιογράφοι, αλλά ποιος ορίζει τι αποτελεί και τι δεν αποτελεί θέμα που άπτεται των αρμοδιοτήτων της εθνικής ασφάλειας.
Νομίζουμε ότι η απάντηση είναι προφανής: Μόνο μία επιτροπή της Βουλής μπορεί να ασκήσει αυτό το έργο. Να ερευνήσει δηλαδή τις έξι χιλιάδες τόσες αιτήσεις που γίνονται τον χρόνο για τις λεγόμενες νόμιμες παρακολουθήσεις. Κάπου είκοσι τρεις αιτήσεις ημερησίως για τις εργάσιμες του έτους. Χωρίς υπερωρίες! Όπως και να το κάνουμε είναι ένας μεγάλος αριθμός για δύο ή για τέσσερα μάτια. Έτσι ή αλλιώς. Αν θέλουμε να υπερασπίσουμε τη δημοκρατία μας, τα κλειδιά της πρέπει να τα έχει το Κοινοβούλιο και όχι σκοτεινές υπηρεσίες που λειτουργούν στο όνομα της δημοκρατίας.
Αν τώρα δεν θέλουμε να λύσουμε το θέμα του τι είναι και τι δεν είναι εθνική ασφάλεια, δεν θα το λύσουμε για έναν και μόνο λόγο: Επειδή μας εξυπηρετεί η σύγχυση. Επειδή θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε κι εμείς αύριο τα ίδια εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι άλλοι χτες.
Το πιο ωραίο σημείο της ταινίας του 1999 είναι το τέλος! Ο ήρωας βλέπει στο σπίτι του τηλεόραση με την αγαπημένη του. Νομίζει! Ότι είναι μόνος! Δείτε την! Παλιά ταινία, αλλά πάντα επίκαιρη.
Θανάσης Μαυρίδης
