Του Κώστα Μήλα*
Στην κυβέρνηση διαφημίζουν την επιστροφή στη “κανονικότητα” και ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, αμέσως μετά την ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών στη Βουλή, και ως προεκλογικό όπλο.
Αλλά η πραγματικότητα δεν δείχνει καμία “κανονικότητα”, όπως προκύπτει και από τα οικονομικά δεδομένα που αξιολογούν οι ξένοι επενδυτές πριν αποφασίσουν να επενδύσουν τα κεφάλαια τους σε ελληνικά κρατικά και εταιρικά ομόλογα.
Εκτός και αν η κάλυψη του 5ετούς ομολόγου, στηριχθεί ξανά σε hedge funds όπως συνέβη και με την έκδοση του 7ετούς (Φεβρουάριος 2018), αντί για μακροπρόθεσμους επενδυτές, που είναι πλέον και το ζητούμενο, αφού τα δεδομένα δείχνουν ότι η πραγματικότητα δεν είναι στρωμένη με μεταμνημονιακά ροδοπέταλα.
Δεδομένο πρώτο: Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,35% το 2019 και μετά θα ανακόψει ρυθμούς ανάπτυξης έτσι ώστε να αναπτυχθεί μόνο κατά 1,19% το 2023. 'Αρα σε ορίζοντα 4-ετίας ή 5-ετίας, η ελληνική οικονομία θα αναπτύσσεται χαμηλότερα από τον μέσο ιστορικό ρυθμό του 2,9% της περιόδου 1960-2018.
Δεδομένο δεύτερο: Tο δημόσιο χρέος θα μειωθεί από το 176,9% του ΑΕΠ το 2019 στο 151,05% του ΑΕΠ το 2023, παραμένοντας όμως μέχρι και 42 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (!!!) υψηλότερα από την προ κρίση εποχή, το 2008 (βλ. ΕΔΩ).
Δεδομένο τρίτο: Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν στο «δυσθεώρητο» 45,56% του συνόλου των δανείων για το δεύτερο τρίμηνο του 2018 (βλέπε ΕΔΩ) αποτελώντας έτσι το μέγιστο δυνατό «βαρίδι» για την (μελλοντική) χρηματοδότηση επενδύσεων που θα μπορούσαν να δώσουν την πολυπόθητη ώθηση στην ελληνική οικονομία.
Τα παραπάνω τρία οικονομικά δεδομένα εξηγούν σε μεγάλο βαθμό γιατί τα ελληνικά ομόλογα εξακολουθούν να αξιολογούνται στην κατηγορία σκουπιδιών (junk) από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, κάτι που επίσης εξηγεί γιατί η διαφορά spread στο 10ετές κόστος δανεισμού μεταξύ των ελληνικών και των αντίστοιχων γερμανικών ομολόγων παραμένει στο περίπου 4%, ενώ το spread στο 5-ετές κόστος δανεισμού παραμένει στο περίπου 3,53%.
Και τούτο, όταν, στο «τέλος» της προηγούμενης... κανονικότητας, ήτοι τον Ιανουάριο του 2008, δηλαδή στην προ κρίση εποχή, το spread του 5ετούς ήταν «μόνο» 0,2%!!
Βέβαια, η χώρα μας πρέπει να βγει στις αγορές έτσι ώστε να κάνει «roll over» τις δανειακές της υποχρεώσεις οι οποίες, όπως φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα (για περισσότερες πληροφορίες βλ. ΕΔΩ), το 2019 πλησιάζουν τα 20 δις ευρώ. Μάλιστα, στo εκλογικό έτος 2019, οι δανειακές μας υποχρεώσεις παραμένουν πολύ υψηλότερες από κάθε άλλο έτος μέχρι και το… 2060.
Εδώ λοιπόν βαρύνουσα σημασία στην αποπληρωμή του χρέους παίζει η πολιτική αβεβαιότητα την οποία «πυροδοτεί» η συμπαγής κυβέρνηση 151 «προθύμων» βουλευτών. Οι επενδυτές δεν ενθουσιάζονται με την αβεβαιότητα η οποία αντανακλάται στο υψηλό κόστος δανεισμού το οποίο δεν πρόκειται ασφαλώς να μειωθεί όσες φορές και να επιχειρήσουμε έξοδο στις αγορές.
Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι οι επενδυτές θα παραμένουν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί μέχρι να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο εάν και εφόσον οι επικείμενες εκλογές αναδείξουν βιώσιμη κυβέρνηση…
* Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
