Μια νέα μελέτη ήρθε στο φως της δημοσιότητας την Τρίτη 3 Μαρτίου, που δείχνει ότι σχεδόν το 90% των ανθρώπων παγκοσμίως είναι προκατειλημμένοι έναντι των γυναικών και περίπου οι μισοί μάλιστα θεωρούν ότι οι άνδρες μπορούν να γίνουν καλύτεροι ηγέτες από τις γυναίκες.
Οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να πάσχουν από γενικευμένη μεροληψία εναντίον τους, σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεση του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Development Programme – UNDP). Η εν λόγω μελέτη εξετάζει πώς οι κοινωνικές πεποιθήσεις των ανθρώπων εμποδίζουν την ισότητα των φύλων σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων και η εργασία. Περιέχει δεδομένα από 75 χώρες, καλύπτοντας πάνω από το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ο Pedro Conceicao, διευθυντής του Γραφείου Αναφοράς Ανθρώπινης Ανάπτυξης στο UNDP, δήλωσε ότι ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την παροχή της πρόσβασης στις γυναίκες στις βασικές ανάγκες, όπως είναι η εκπαίδευση και η υγεία, «το έμφυλο χάσμα παραμένει σε πεδία που προκαλούν τις σχέσεις εξουσίας και τα οποία ασκούν μεγαλύτερη επιρροή από οτιδήποτε άλλο στην πραγματική επίτευξης της περίφημης ισότητας των δυο φύλων».
Συγκεκριμένα στην ανάλυση της μελέτης του UNDP διαπιστώνεται ότι παρά τις προσπάθειες δεκαετιών για να τερματιστεί το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού πιστεύει ότι οι άνδρες είναι καλύτεροι πολιτικοί ηγέτες, με πάνω από το 40% να θεωρεί τόσο πως οι άνδρες γίνονται καλύτερα στελέχη επιχειρήσεων από τις γυναίκες, όσο και ότι όταν η διαθεσιμότητας της εργασίας είναι περιορισμένη, αυτοί δικαιούνται περισσότερο να εργάζονται από τις τελευταίες.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 24% των κοινοβουλευτικών εδρών παγκοσμίως και αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 6% των διευθυντικών στελεχών στις εταιρείες του μεγαλύτερου βιομηχανικού δείκτη του κόσμου (S&P 500).
Επιπροσθέτως, οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά προκατάληψης κατά της ισότητας των φύλων είναι η Ιορδανία, το Κατάρ, η Νιγηρία, το Πακιστάν και η Ζιμπάμπουε. Οι χώρες με τα χαμηλότερα αντιστοίχως είναι το Πριγκηπάτο της Ανδόρρας, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Νορβηγία και η Σουηδία.
Τούτων λεχθέντων σήμερα, δύο ημέρες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία Eurostat εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία μόλις το ένα τρίτο των διευθυντικών θέσεων στην Ευρώπη καταλαμβάνονται από γυναίκες, με την Ελλάδα το ποσοστό αυτό να αγγίζει το 32%.
Σήμερα δε στον «Φιλελεύθερο» έχουμε συγκεντρώσει διάφορα στοιχεία για τη χώρα μας τόσο από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων – EIGE, όσο και από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που δείχνουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η κατάσταση στη χώρα μας είναι ακόμα πιο ανησυχητική. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν μας τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων τότε τα πράγματα είναι πιο δραματικά από όσο θα περίμενε κανείς.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα στοιχεία από το 2012 που ξεκίνησε σταδιακά η λειτουργία των δομών του δικτύου της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ.) για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και την προστασία των θυμάτων, έως και το 2018:
-25.079 γυναίκες απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα,
-1518 γυναίκες φιλοξενήθηκαν στους Ξενώνες Φιλοξενίας,
-η Γραμμή SOS 15900 από την έναρξη της λειτουργίας, στις 11/3/2011, δέχθηκε 37.482 κλήσεις.
Αν πάλι προσθέσουμε σε αυτά και τα στοιχεία που μας παραχώρησε το Kέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (Κ.ΕΘ.Ι.) για το έμφυλο χάσμα στις αμοιβές και τις συντάξεις, τότε μάλλον διαμορφώνεται μια αρκετά δυσάρεστη εικόνα για την ισότητα των δυο φύλων στον τόπο μας.
Αναλυτικότερα, «Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το έμφυλο συνταξιοδοτικό χάσμα αποτελεί ένα ευρύ και πολυδιάστατο θέμα, το οποίο είναι αποτέλεσμα σωρευτικών ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια του κύκλου της ζωής τους και σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Το εύρος του χάσματος διαφέρει σε κάθε Κράτος-Μέλος της ΕΕ, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις ηλικίες 65-79 να είναι στο 37.2% (EU-28, 2016). Για την ίδια ηλικιακή κατηγορία, το έμφυλο συνταξιοδοτικό χάσμα στην Ελλάδα το 2016 ανερχόταν στο 28.39%, σημειώνοντας σημαντική μείωση κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης (39% το 2008, 22.6% το 2013), αντανακλώντας τις περικοπές που έγιναν στις υψηλές συντάξεις, οι οποίες στην πλειοψηφία τους λαμβάνονταν από άνδρες. Πρόκειται, επομένως, για το φαινόμενο της μείωσης των ανισοτήτων προς κάτω (leveling down) το οποίο, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης παρατηρήθηκε και σε άλλους δείκτες που συνδέονται με την αγορά εργασίας (π.χ. κατά φύλο ανεργία).
Το έμφυλο μισθολογικό χάσμα συνδέεται άμεσα με το συνταξιοδοτικό χάσμα, καθώς -όπως προκύπτει και από την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επάρκεια των συντάξεων του 2018-, οι συντάξεις των γυναικών είναι κατά 37,2% χαμηλότερες απ’ ότι των ανδρών εξαιτίας του λιγότερου χρόνου συνολικής εργασίας που συνδέεται με τις ευθύνες φροντίδας που αναλαμβάνουν και των χαμηλότερων μισθών που λαμβάνουν.
Το έμφυλο μισθολογικό χάσμα αναφέρεται στη διαφορά μεταξύ των μέσων ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλο το εύρος της οικονομίας και ανέρχεται στην Ελλάδα, στο 12,5% (στοιχεία 2014) ενώ η το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ ανέρχεται στο 16% (EU-28, 2016). Το χάσμα αυτό συνδέεται με τις χαμηλότερες ωριαίες αποδοχές των γυναικών, τις λιγότερες ώρες εργασίας τους σε έμμισθες θέσεις εργασίας, καθώς και τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών. Στον ιδιωτικό τομέα, το έμφυλο χάσμα στις αμοιβές, σε κλάδους όπου κυριαρχούν τα «ανδρικά επαγγέλματα» είναι σαφώς πιο έντονο σε σχέση με κλάδους όπου η συμμετοχή των γυναικών είναι μεγάλη (π.χ. εκπαίδευση), ξεπερνώντας κάποιες φορές ακόμα και το 50%».
Όπως άλλωστε χαρακτηριστικά επισημαίνει η Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΙ, Θεοδοσία Τάνταρου-Κρίγγου «η μάχη για την ισότητα των φύλων είναι σε εξέλιξη εδώ και αιώνες. Έχει σημειωθεί πρόοδος μέχρι σήμερα, αλλά απομένουν ακόμα αρκετά να γίνουν. Οι γυναίκες είναι θεσμικά κατοχυρωμένες στην Ελλάδα, αλλά τα στερεότυπα διαιωνίζονται και σε πολλές περιπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να αντιμετωπίζονται ως υποδεέστερες των ανδρών, να επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος των ευθυνών του σπιτιού και της οικογένειας, να μην προτιμούν τα επαγγέλματα STEM, να μην συμμετέχουν στα κέντρα λήψης αποφάσεων, να αμείβονται λιγότερο σε σχέση με άνδρες συναδέλφους τους.
Πρόκειται για μερικές από τις διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες στο σπίτι, στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην πολιτική και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Βασική μας επιδίωξη είναι η άρση τους και η ενδυνάμωση των γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής τους, οικογενειακής, επαγγελματικής και κοινωνικής.
Το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας έχει αναπτύξει πολυεπίπεδη δραστηριότητα σε αυτή την κατεύθυνση: Διεξάγει έρευνες, εκπονεί μελέτες και πραγματοποιεί εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα δράσης, μεταφέρει τεχνογνωσία και εμπειρία, αναλαμβάνει την ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση ατόμων, ομάδων, φορέων και οργανισμών. Η δράση μας είναι και πρέπει να είναι διαρκής και η 8η Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών, μας δίνει την ευκαιρία να επισημάνουμε ότι: Η ισότητα των φύλων δεν αφορά μόνο τις γυναίκες αλλά όλες και όλους, γυναίκες και άνδρες. Μαζί θα χτίσουμε την Ισότητα των Φύλων».
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων «από χτες μέχρι και τις 9 Μαρτίου θα βρίσκεται αναρτημένη στους χώρους του μετρό μια σύνθεση πολλών αφισών που τυπώθηκαν πριν χρόνια και θίγουν τα θέματα της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, το μισθοδοτικό χάσμα ανδρών-γυναικών, την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία, τα στερεότυπα και εν γένει την ισότητα των φύλων.
Οι αφίσες αυτές ήταν μέρος ενημερωτικών εκστρατειών περασμένων ετών και δεκαετιών. Αν και από τότε έχουν γίνει σημαντικά βήματα υπέρ της Ισότητας των Φύλων, δεν έχουν ξεπεραστεί τα ζητήματα που θίγουν. Ενώνουμε σήμερα όλες και όλοι, γυναίκες και άνδρες, τις δυνάμεις μας για να αφήσουμε πίσω μας τις διακρίσεις, μια για πάντα. Ενημερωνόμαστε, δρούμε, σπάμε τα στερεότυπα
Παράλληλα, αναρτήθηκε στον λογαριασμό YouTube της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων οπτικοακουστικό υλικό σχετικά με τα δικαιώματα της γυναίκας καθώς και χρήσιμες πληροφορίες (η διεύθυνση ιστοσελίδας της Γενικής Γραμματείας, η διεύθυνση της ιστοσελίδας για την Βία κατά των γυναικών καθώς και ο σύνδεσμος για την σχετική με την ισότητα των φύλων νομοθεσία)».
