Του Γιάννη Γιαννούδη *
Την εισαγωγή του μαθήματος της επιχειρηματικότητας στα σχολεία ανακοίνωσε πως μελετά η Υπουργός Παιδείας και πράγματι αυτό είναι ένα πολύ χαρούμενο νέο, εφόσον υλοποιηθεί.
Κάθε φορά που ακούω κάτι παρόμοιο βέβαια χαμογελάω, διότι γνωρίζω καλά πως υπάρχει ένας πολύ εύκολος τρόπος για τον δάσκαλο που γνωρίζει και ενδιαφέρεται να μυήσει τα παιδιά από πολύ νωρίς στο θέμα: να διαβάσει μέσα στην τάξη, μαζί με τα παιδιά, το «Οβελίξ & Σία»!
Είναι το τεύχος εκείνο του Αστερίξ όπου ο Ιούλιος Καίσαρας αναθέτει στον νεαρό Γάιο Γιάπιους(!!) να διαβρώσει το ανυπότακτο γαλατικό χωριό, όχι με τα όπλα αλλά με το χρήμα - έννοια άγνωστη έως τότε στον Αστερίξ και στους φίλους του! Εμφανίζεται λοιπόν από το πουθενά και αρχίζει να αγοράζει τα μενίρ του Οβελίξ σε αστρονομικές τιμές, εθίζοντας αρχικά τον ίδιο και στην συνέχεια ολόκληρο το χωριό στην έννοια της επιχειρηματικότητας και της κερδοσκοπίας.
Μέσα στις 48 σελίδες του τεύχους, αναλύεται με τον πλέον γλαφυρό τρόπο ολόκληρος ο οικονομικός κύκλος: Εξηγείται ο νόμος της προσφοράς & της ζήτησης και πως συντελείται η άνοδος μιας ελεύθερης οικονομίας η οποία οδηγεί σε αυξημένη κοινωνική ευημερία, ανακατανέμει τον πλούτο και προκαλεί πληθωρισμό. Πως η αύξηση του ανταγωνισμού εισάγει την έννοια του marketing και οδηγεί στην δημιουργία νέων καταναλωτικών αναγκών και διαφορετικής ποιότητας και κόστους προϊόντων, κλπ. Και πως στο τέλος κλείνει ο οικονομικός κύκλος, μέσα από την κατάρρευση ενός ολόκληρου κλάδου λόγω αλλαγής των αναγκών της αγοράς.
Πιστέψτε με, σε μια τάξη παιδιών δημοτικού δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο για να εισαχθεί με μεγάλη επιτυχία και χαρά η έννοια της επιχειρηματικότητας. Και από εκεί και πέρα βέβαια, η συνέχεια έχει να κάνει με την δυνατότητα και το κέφι των δασκάλων να υλοποιήσουν με τα παιδιά δράσεις και όχι βαρετά λόγια. It's always the implementation!
Τι δράσεις; Δείτε ένα παράδειγμα: αποφασίζει μια τάξη παιδιών να δημιουργήσει στο σχολείο μια εναλλακτική καντίνα πώλησης τροφίμων.
Μια ομάδα παιδιών λοιπόν θα αναλάβει να χαρτογραφήσει τον ανταγωνισμό, να καταγράψει δηλαδή τι πουλάει και πόσο η υπάρχουσα καντίνα του σχολείου αλλά και κάποια καταστήματα που μπορεί να βρίσκονται πολύ κοντά στο σχολείο.
Ταυτόχρονα, μια άλλη ομάδα παιδιών θα κάνει την σχετική έρευνα αγοράς. Θα επισκεφθεί τις υπόλοιπες τάξεις του σχολείου και θα ρωτήσει τα παιδιά για τις διατροφικές τους προτιμήσεις, για το αν είναι ευχαριστημένα από την ποιότητα και τις τιμές της υπάρχουσας καντίνας, κλπ.
Και μια τρίτη ομάδα παιδιών θα αναλάβει να διερευνήσει το χωροταξικό ζήτημα: που μπορεί να στεγαστεί η νέα καντίνα, τι υλικά χρειάζονται για να κατασκευαστεί, κλπ.
Και αφού τελειώσουν οι τρεις ομάδες την έρευνά τους θα γίνει μια γενική συνέλευση στην τάξη ώστε τα παιδιά, με την καθοδήγηση φυσικά του υπεύθυνου δασκάλου, να κάνουν το τελικό SWOT analysis. Να βάλουν κάτω δηλαδή όλα τα δεδομένα και θα αποφασίσουν αν είναι εφικτό και οικονομικά βιώσιμο να φτιάξουν μια δεύτερη, διαχειριζόμενη από τους ίδιους καντίνα στο σχολείο.
Και εφόσον η ετυμηγορία είναι θετική, να περάσουν στο δεύτερο στάδιο υλοποίησης του έργου (κατασκευαστικό κομμάτι, εντοπισμό και επιλογή προμηθευτών, επιλογή στρατηγικής marketing, καθορισμό οικονομικής πολιτικής) εμπλέκοντας πιθανότατα, τόσο την κοινότητα γονέων του σχολείου (τους γονείς τους δηλαδή!) όσο και ανθρώπους από την τοπική κοινωνία (γειτονιά) που γνωρίζουν, μπορούν και θέλουν να βοηθήσουν.
Με τελικό φυσικά στόχο την πραγματική δημιουργία μιας καντίνας, μέσα από την οποία τα ίδια τα παιδιά θα πωλούν τρόφιμα στους υπόλοιπους μαθητές!
Άλλο αντίστοιχο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η δημιουργία ενός πλυντηρίου αυτοκινήτων στην αυλή του σχολείου, τα Σάββατα. Ή η λειτουργία μιας «λαϊκής» αγοράς στην αυλή του σχολείου, πάλι τα Σάββατα. Ή η δημιουργία ενός βιβλιοπωλείου στον χώρο του σχολείου. Και χίλια δυο άλλα!
Το νόημα δηλαδή όλων των παραπάνω είναι ότι αν θέλουμε πραγματικά να εισάγουμε το μάθημα της επιχειρηματικότητας στα σχολεία με ουσιαστικά αποτελέσματα, θα πρέπει να αλλάξουμε πολλές βαθιά ριζωμένες αγκυλώσεις, αναχρονιστικές πεποιθήσεις και χαζούς νομικούς περιορισμούς και να μετατρέψουμε τις σχολικές τάξεις σε μικρές, αυτόνομες και ζωντανές κοιτίδες συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας!
Είμαστε έτοιμοι άραγε για κάτι τέτοιο;
ΥΓ. Το «Οβελίξ & Σία» πάντως τελειώνει με ένα καταπληκτικό και διαχρονικό μήνυμα: πως, αν σε συνθήκες πραγματικής οικονομίας εσύ παραμένεις Ρωμαίος στρατιώτης (επαναπαυμένος, γραφειοκράτης, demotivated, αργοκίνητος), ε, στο τέλος θα φας πολύ ξύλο!
* Ο Γιάννης Γιαννούδης έχει εργαστεί για πολλά χρόνια ως ανώτερο οικονομικό στέλεχος και σήμερα είναι Διευθυντής και συνιδιοκτήτης του Dorothy Snot preschool & kindergarten
