Η πρωτόγνωρη πτώση του δολαρίου σε χαμηλό τριών ετών, ειδικά από τη στιγμή που αυτή σημειώθηκε σε μία περίοδο που υπό φυσιολογικές συνθήκες το αμερικανικό νόμισμα θα έπρεπε να λειτουργήσει ως ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο, έχει κάνει τους αναλυτές να εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια για το μέλλον του. Υπενθυμίζεται ότι το δολάριο τείνει να ενισχύεται σε περιόδους αβεβαιότητας, οικονομικής κρίσης ή αυξημένης μεταβλητότητας στις αγορές.
Αντιθέτως, μετά την «Ημέρα Απελευθέρωσης» και τις ανακοινώσεις Τραμπ για τους δασμούς, τόσο το δολάριο, όσο και τα αμερικανικά ομόλογα, έδειξαν να μην επιβεβαιώνουν τον «risk-free» χαρακτήρα τους. Αιτία ήταν οι ανησυχίες σχετικά με τις πολιτικές που θα επιδιώξει να εφαρμόσει ο Αμερικανός πρόεδρος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης δολαρίου έχει σημειώσει πτώση άνω του 8% μέσα στο 2025 και 4% από τις 2 Απριλίου που ανακοινώθηκαν οι δασμοί. Πρόκειται για πολύ μεγάλες διακυμάνσεις για την αγορά συναλλάγματος.
Την ίδια ώρα, το ζεύγος ευρώ/δολάριο ξεκίνησε το έτος από τα 1,035 δολάρια/ευρώ για να φτάσει στις 21 Απριλίου στα 1,1574 δολάρια/ευρώ και να διαμορφωθεί στις χθεσινές συναλλαγές λίγο πάνω από τα 1,14 δολάρια/ευρώ.
Βλέπουμε μία προσωρινή αντίδραση ή ακόμα και «στρέβλωση» ή έχουμε να κάνουμε με μόνιμη ζημιά στο κύρος του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος; Οι απόψεις διίστανται. Η αμερικανική Wells Fargo, για παράδειγμα, πιστεύει ότι το ασυνήθιστο sell-off στο δολάριο αποτελεί ένα προσωρινό φαινόμενο. Ακόμα και σε περιόδους αναταράξεων που ξεκίνησαν από τις ΗΠΑ, όπως λ.χ. η παγκόσμια κρίση του 2008 ή η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ, τα αμερικανικά assets σημείωσαν ικανοποιητικές επιδόσεις. Οι αναλυτές της θεωρούν ότι η τρέχουσα απομάκρυνση των επενδυτών από τα αμερικανικά assets σχετίζεται με τις «ειδικές συνθήκες» που διαμορφώ νουν οι πολιτικές Τραμπ και δεν θα κρατήσει πολύ.
Από την πλευρά της, η ING σημειώνει με νόημα ότι εκπληρώθηκε μία από τις «ευχές» του Ντόναλντ Τραμπ, αν και με πολλές παράπλευρές απώλειες για την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματαγορές. Στην πράξη, τονίζει η ING, οι αναπτυξιακές προοπτικές των ΗΠΑ έχουν καταρρεύσει και η απότομη στρέβλωση των αμερικανικών assets θέτει εν αμφιβόλω τον ρόλο του δολαρίου ως ασφαλές καταφύγιο. Ο οίκος προβλέπει ότι το ζεύγος ευρώ/δολάριο θα βρεθεί στα 1,13 δολάρια/ευρώ σε 12 μήνες από σήμερα.
Αναμφίβολα οι κινήσεις του δολαρίου στην τρέχουσα συγκυρία αντανακλούν τη γενικότερη ανησυχία για τον διεθνή ρόλο της Αμερικής. Οι… αλλοπρόσαλλες κινήσεις του Τραμπ έχουν αλλάξει την εικόνα των επενδυτών για τη διακυβέρνηση και τους θεσμούς στις ΗΠΑ, επηρεάζοντας αρνητικά και την ελκυστικότητα των αμερικανικών assets. Τα μπρος-πίσω του Αμερικανού προέδρου και η αναταραχή που έχει προκαλέσει στο παγκόσμιο εμπόριο δυσκολεύουν τους επενδυτές να προεξοφλήσουν καταστάσεις, καθώς το μόνο βέβαιο είναι η αυξημένη αβεβαιότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Goldman εκτιμά ότι η αποδυνάμωση του δολαρίου που καταγράφηκε στο α’ τρίμηνο του έτους, θα συνεχιστεί έναντι των σημαντικότερων νομισμάτων στο επόμενο 12μηνο, με το αμερικανικό νόμισμα να υποχωρεί περαιτέρω κατά περίπου 4,5% έναντι του ευρώ (από το χθεσινό κλείσιμο) και να εξασθενεί σχεδόν το ίδιο έναντι της στερλίνας και του γεν.
Τον κώδωνα του κινδύνου χτυπάει και η Deutsche Bank, η οποία σε ανάλυσή της αναφέρει ότι σημειώνεται μεγάλη παύση εισροών ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στις ΗΠΑ στους τελευταίους δύο μήνες. Μία τάση που σύμφωνα με τη γερμανική τράπεζα μπορεί να αποτελέσει σημαντική πρόκληση για το δολάριο, δεδομένων των δίδυμων ελλειμμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα στοιχεία της Deutsche Bank δείχνουν ότι οι πωλήσεις αμερικανικών μετοχών κορυφώθηκαν την εβδομάδα που ανακοινώθηκαν οι δασμοί ενώ το sell-off των ομολόγων συνεχίζεται από τον Μάρτιο. Οι εκροές κεφαλαίων από τις ΗΠΑ συνεχίζονται μέχρι σήμερα και παρά την ανάκαμψη που έχει σημειώνει η Wall Street τελευταία.
Οι ειδικοί, λοιπόν, βλέπουν το δολάριο να υποχωρεί ακόμα και έως τα 1,19 δολάρια/ευρώ στον επόμενο χρόνο, επίπεδο που έχει να καταγραφεί από το καλοκαίρι του 2021. Πολλά, βέβαια, θα εξαρτηθούν τόσο από τις τελικές αποφάσεις του Τραμπ για τους δασμούς, όσο και από τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών. Μην ξεχνάμε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος ασκεί πιέσεις στη Fed να μειώσει τα επιτόκια, μία κίνηση που θα αποδυνάμωνε ακόμα περισσότερο τις προοπτικές του δολαρίου.
Επίσης, έχει σημασία κάτι που τονίζουν πολλοί αναλυτές, μεταξύ των οποίων και της Goldman Sachs. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ιστορικές ανακοινώσεις για τους δασμούς και η πολύ επιθετική στάση του Τραμπ απέναντι σε παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ, έχουν αλλάξει κατά πολύ την εικόνα των διεθνών επενδυτών για τις ΗΠΑ και τα αμερικανικά assets. Πολλές χώρες προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους στο δολάριο, ενώ την τελευταία δεκαετία το μερίδιο του δολαρίου στα ξένα συναλλαγματικά αποθέματα έχει μειώνεται με σταθερό ρυθμό. Σήμερα διαμορφώνεται πολύ κοντά στο επίπεδο που βρισκόταν όταν γεννήθηκε το ευρώ. Αν ακολουθήσουν την τάση και οι ιδιώτες επενδυτές, τότε η πτώση του δολαρίου ίσως λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις.
