Πιστεύω πως στην οικονομία, αρχικά, είναι η ανάγκη και η ζήτηση που δημιουργούν και προκαλούν την προσφορά. Η προσφορά έπεται και τρέχει να καλύψει τη ζήτηση.
Από μια άλλη σκοπιά πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι με χαμηλές ηθικές αναστολές και αντιστάσεις, που, όπως λέει ο λαός, θα «πουλούσαν και τη μάνα τους» για χρήματα και εξουσία. Στην αγορά αυτοί είναι οι κυνηγοί της «αρπαχτής». Είναι αυτοί που δεν ενδιαφέρονται με μια μακροπρόθεσμα οφέλη αλλά για βραχυπρόθεσμα.
Υπό το πρίσμα αυτό είναι βέβαιο πως θα βρίσκονταν αρκετοί που θα προσπαθούσαν να επωφεληθούν από το τεράστιο ρεύμα οργής και θυμού που δημιούργησε το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών.
Στην ιστορία του τραγικού δυστυχήματος είδαμε την ευκολία με την οποία τερατώδη ψέματα έγιναν αποδεκτά σαν αυταπόδεικτες αλήθειες.
Στην αρχή μας είπαν πως στην εμπορική αμαξοστοιχία δήθεν μεταφέρονταν όπλα του ΝΑΤΟ. Μετά, πως μεταφέρονταν λαθραία εύφλεκτα υλικά από μεγάλο οικονομικό παράγοντα με την κάλυψη του πρωθυπουργού.
Αργότερα, ακούσαμε και διαβάσαμε πως ο θάνατος 2-3 ανθρώπων σε τροχαία και άλλα ατυχήματα οφειλόταν σε δολοφονίες που καθοδηγούνταν από υψηλά ιστάμενους κύκλους στην κυβέρνηση.
Υπάρχουν κόμματα που διπλασίασαν και πενταπλασίασαν τα ποσοστά τους, διαδίδοντας τέτοια ψέματα και καβαλώντας ανενδοίαστα το κύμα της οργής των Τεμπών.
Στην ιστορία αυτή, η στοχοποίηση κάποιων που είχαν δευτερεύουσες ευθύνες κινδυνεύει να βγάλει «λάδι» τους άμεσα υπεύθυνους, είτε πρόκειται για πρόσωπα είτε για θεσμούς και λειτουργίες.
Αν συμβεί αυτό και δεν διορθωθούν τα λάθη που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα, κάποιο παρόμοιο μπορεί να επαναληφθεί.
Δεν υποστηρίζω πως φταίει μόνο ο σταθμάρχης, κάποιος μη ικανός για τη θέση αυτή, που το κομματικό σύστημα με νύχια και με δόντια προσπαθούσε να βολεύει δεξιά και αριστερά.
Αλλά είναι προφανές πως την πρώτη ευθύνη φέρει αυτός που έβαλε δύο συρμούς στην ίδια κατεύθυνση με αντίθετη τροχιά και οι προϊστάμενοί του, που είτε δεν εκτίμησαν την ανικανότητά του είτε αδιαφόρησαν.
Σίγουρα ευθύνες έχουν και οι διευθυντές όλων αυτών, ο πρόεδρος της εταιρείας και ο υπουργός που τον διόρισε, όπως και ο πρωθυπουργός που διόρισε τον υπουργό.
Αλλά από εκεί μέχρι το σημείο να αποδίδουμε τα αίτια του δυστυχήματος στην πεποίθηση πως αυτό συνέβη επειδή ο πρωθυπουργός προΐσταται κυκλώματος λαθρεμπόρων που διακινεί λαθραία φορτία αξίας 5-10 χιλ. ευρώ, υπάρχει απόσταση.
Ακούστηκαν, λοιπόν, τερατώδη πράγματα, τα οποία ήταν οφθαλμοφανές πως ήταν ψέματα.
Το ερώτημα είναι γιατί συνέβη αυτό;
Γιατί η κοινωνία, ή έστω μια μεγάλη μερίδα αυτής, είχε την ανάγκη να ακούσει τα ψέματα αυτά;
Είναι προφανές πως ήθελε να τα ακούσει, γιατί αυτά της επιβεβαιώνουν μια εικόνα και κάποιες πεποιθήσεις που έχει για τα πράγματα.
Κάποιες πεποιθήσεις που έχει για τον τύπο, τον πρωθυπουργό, τη Δικαιοσύνη κ.λ.π.
Η αιτία που δημιουργεί και ενισχύει τέτοιες πεποιθήσεις είναι το διευρυνόμενο ρεύμα θολής αντισυστημικότητας, που δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλες τις ανεπτυγμένες δυτικές δημοκρατίες.
Η απάντηση για τα αίτια της θολής αντισυστημικότητας είναι πολύπλοκη:
- Ένα μέρος της οφείλεται στην ευημερία χωρίς προσπάθεια των τελευταίων δεκαετιών.
- Ένα άλλο, στη διεύρυνση της οικονομικής ανισότητας που δημιούργησαν μετά το 2000 και ειδικά το 2008 οι πολιτικές των μηδενικών επιτοκίων και των ποσοτικών χαλαρώσεων.
- Ένα ακόμη αίτιο είναι τα κοινωνικά δίκτυα, που μέσω της ανωνυμίας εκτραχύνουν τις συμπεριφορές αλλά πολλαπλασιάζουν και την εικόνα της ανισότητας.
- Σημαντικός παράγοντας ανησυχίας είναι η διευρυνόμενη διανοητική ανισότητα. Τα πράγματα που ρυθμίζουν τη ζωή μας έχουν γίνει πολύπλοκα. Ποιος από εμάς χρησιμοποιεί περισσότερο από το 5-10% των δυνατοτήτων που έχει το κινητό του; Πόσοι γνωρίζουν περισσότερο από το 20-30% των τιμολογίων της ΔΕΗ; Έχω παρατηρήσει πως ούτε οι υπάλληλοι που τα πουλάνε τα γνωρίζουν. Κάποιοι τα γνωρίζουν, όμως, ή έχουν τα εργαλεία να τα καταλαβαίνουν. Αυτό κυοφορεί ανατροπές και ανησυχίες.
- Αιτία είναι, επίσης, ο φόβος της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης και των βαρβαρικών ηθών και συνηθειών που φέρνει στη γειτονιά μας.
- Άλλη μια αιτία είναι ο φόβος της παγκοσμιοποίησης μέσω της αδυναμίας μας να ταυτοποιηθούμε και να αυτοπροσδιοριστούμε σαν παγκόσμιοι πολίτες. Όλα αυτά και άλλα πολλά δημιουργούν ένα κλίμα δυσπιστίας που τροφοδοτεί την αντισυστημικότητα και εκλέγει προέδρους και βουλευτές διάφορους περιφερόμενους στα κανάλια «θαυματοποιούς».
Η μείωση της εμπιστοσύνης στην κοινωνία και τους θεσμούς της είναι, κατά τη γνώμη μου, η αιτία που μια μεγάλη μερίδα αναζητεί θεωρίες συνωμοσίας και ψέματα που θα επιβεβαιώσουν τις ψευδείς, αντιφατικές και ανώριμες πεποιθήσεις της.
Όταν υπάρχει η ζήτηση για ένα προϊόν, θα βρεθούν αυτοί που θα το πωλήσουν για να κερδίσουν. Όταν υπάρχουν κουφάρια στη σαβάνα, οι ύαινες και οι γύπες είναι θέμα χρόνου να εμφανιστούν.
Στα πλαίσια αυτής της διευρυνόμενης αντισυστημικότητας και δυσπιστίας προς τους θεσμούς, παρατηρώ να διευρύνονται οι φωνές αυτών που υποστηρίζουν πως μια λιγότερα δημοκρατικά οργανωμένη κοινωνία θα είναι καλύτερη επιλογή.
Παρατηρώ πως αυξάνεται ο αριθμός αυτών που υποστηρίζουν πως μια περισσότερο απολυταρχική κοινωνία όπως της Ρωσίας και της Κίνας όπου ένας στενός κύκλος ανθρώπων διαχειρίζεται τεράστια εξουσία χωρίς έλεγχο θα είναι αποδοτικότερη και δικαιότερη.
Αυτό είναι να το διακύβευμα της υπόθεσης. Το τραγικό δυστύχημα είναι η αφορμή να εκδηλωθεί ένα ρεύμα αντισυστημικότητας και οργής που επωάζεται.
Μήνυμα 1: Γιατί είμαι αισιόδοξος
Κύριε Στούπα,
Χαίρομαι να σας διαβάζω από τη μακρινή Καραϊβική που ταξιδεύω.Σας συγχαίρω για την καθαρή σκέψη και τα τετράγωνα ορθολογιστικά σας επιχειρήματα. Μου θυμίζετε ψυχίατρο με τον ορθολογισμό σας.
Εν αντιθέσει με τον αγαπητό φίλο από το Κιάτο πιστεύω πως η χώρα και σώζεται και θα προχωρήσουμε μπροστά να καλύψου με τα χαμένα χρόνια. Είμαστε με την πλάτη στον τοίχο(Ιόνιο). Δεν έχουμε να πάμε παραπέρα. Οι νέοι (είμαι 62) πιστεύω πως αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.
Είμαι αισιόδοξος με σεβασμό στους Θεσμούς και αύξηση της αυστηρότητας για τήρηση των νόμων από τους κρατικούς λειτουργούς.
Ευχαριστώ
Ξ. Ε.
Παρακαλώ χρησιμοποιήστε μόνο τα αρχικά
Αν το δημοσιεύσετε.
(Εργαζόμενος συνταξιούχος Ναυτικός)
