Του Γιάννη Παντελάκη
Τα ανέμελα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ, όταν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. (ή και οι δυο μαζί ) εφάρμοζαν τα μνημόνια, ο Τσακαλώτος είχε μια ενδιαφέρουσα συνήθεια. Έστελνε επιστολές στους τότε υπουργούς Οικονομικών Παπακωνσταντίνου και Στουρνάρα, οι οποίες υποτίθεται προερχόντουσαν από τον Κέυνς. Ο Τσακαλώτος έγραφε ότι είχε ανήσυχο ύπνο τα βράδια επειδή συναντούσε στον ύπνο του τον Κέυνς ο οποίος είχε έντονες διαφωνίες με τις οικονομικές συνταγές που ακολουθούσαν οι δυο υπουργοί που δήλωναν οπαδοί του σημαντικού αυτού οικονομολόγου του 20ου αιώνα.
Η ουσία των επιστολών Τσακαλώτου, συνοψίζονται σ' ένα μικρό απόσπασμα της επιστολής προς Στουρνάρα την οποία υποτίθεται του έστελνε ο Κέυνς: «Οι ιδέες που έχεις ασπαστεί, ουδεμία σχέση έχουν με τις δικές μου και δεν διαφέρουν στο ελάχιστο από τις συντηρητικές απόψεις που κυριάρχησαν στο Μεσοπόλεμο με τις γνωστές συνέπειες. Τούτων δοθέντων, θα σε παρακαλούσα πολύ είτε ν αλλάξεις ιδέες, είτε να πάψεις να αυτοχαρακτηρίζεσαι κευνσιανός».
Χθες, είχα κι εγώ ανήσυχο ύπνο. Και δεν ευθυνόταν γι' αυτό κάτι άλλο, παρά η εικόνα που είχα δει στην συζήτηση στη Βουλή λίγες ώρες νωρίτερα. Ο Τσακαλώτος, είχε επιχειρήσει να διακόψει την ομιλία Παφίλη καλώντας τον να διαβάσει τον τρίτο τόμο του Μάρξ. Στη διάρκεια του ανήσυχου ύπνου μου, είδα τον Μάρξ. Ο οποίος βρισκόταν στο παράδεισο και έχοντας άφθονο χρόνο να σκεφτεί για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα, αποφάσισε να στείλει μια επιστολή στον Τσακαλώτο. Αν και δεν θυμάμαι ακριβώς όρους και λέξεις που μου μετέφερε, θυμάμαι την ουσία όλων αυτών.
Έλεγε περίπου τα εξής:
«Αγαπητέ Ευκλείδη. Παρ' ότι από το περασμένο καλοκαίρι που συμφώνησες εκείνο το μνημόνιο σε είχα προειδοποιήσει να μην με επικαλείσαι, εσύ συνεχίζεις να το κάνεις. Στις ομιλίες σου, αναφέρεσαι στην Μαρξιστική σου σκέψη κάτι το οποίο μ' έχει ενοχλήσει βαθύτατα. Ιδιαίτερα όταν το κάνεις σε μια χρονική περίοδο όπου βάζεις την υπογραφή σου στην απόλυτη ιδιωτικοποίηση του εθνικού πλούτου της χώρας σου και μάλιστα με διάρκεια 99 χρόνων. Ευκλείδη, θέλω να σου θυμίσω μια μόνο φράση που έχω γράψει και η οποία περιλαμβάνεται στη σελίδα 779 στον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου. Αναφέρομαι εκεί στις ιδιωτικοποιήσεις και γράφω ότι αποτελούν ένα από τους πιο δραστικούς μοχλούς της πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου μέσα από την κλοπή του λαού, αφού πρόκειται για το μοναδικό κομμάτι του λεγόμενου εθνικού πλούτου που στους σύγχρονους λαούς ανήκει πραγματικά στο σύνολο του λαού. Έχω να σου πω και κάτι επιπλέον όμως. Στην δική μου διαμαρτυρία, έχει προστεθεί ακόμα και εκείνη του Κέυνς τον οποίο συναντώ συχνά εδώ στο Παράδεισο και τα λέμε. Είναι βαθύτατα ενοχλημένος και αυτός από την πολιτική σου και δηλώνει πως ούτε την δική του θεωρία δεν μπορείς να επικαλείσαι. Και όπως γνωρίζεις Ευκλείδη, ο Κέυνς δεν υποστήριζε τις δικές μου θεωρίες, αλλά αυτές ενός ρυθμιζόμενου από το κράτος καπιταλισμού.
Βέβαια, οφείλω να σου πω ότι στην μικρή μας παρέα εδώ στον Παράδεισο κατά καιρούς μας επισκέφτεται και ο Φρίντμαν. Είναι αλήθεια ότι ο Μίλτον έχει αρχίσει και βλέπει την κυβέρνησή σου με μεγάλη συμπάθεια. Ιδιαίτερα όταν έμαθε γι' αυτό το υπερ-Ταμείο στο οποίο θα μεταβιβασθεί σχεδόν ολόκληρη η δημόσια περιουσία του Ελληνικού κράτους και θα οδηγηθεί σε εκποίηση. Κάποια στιγμή τον άκουσα να λέει, πως δεν περίμενε ποτέ ότι μια κυβέρνηση που αποκαλείται αριστερή, θα υιοθετούσε απόλυτα τις δικές του θεωρίες. Θεωρούσε φυσιολογικό μας είπε, την οικονομική του θεωρία να την έχουν ασπασθεί η Θάτσερ και ο Ρίγκαν, αλλά δεν το περίμενε από εσάς.
Τούτων δοθέντων, θα σε παρακαλούσα πολύ είτε ν' αλλάξεις ιδέες, είτε να πάψεις να αυτοχαρακτηρίζεσαι Μαρξιστής, αλλά ούτε καν Κευνσιανός. Μου το ζήτησε και ο Τζων να σου το μεταφέρω.
Με εκτίμηση
Καρλ Χάινριχ Μαρξ».
