Του Κωνσταντίνου Βέργου *
Λένε ότι η τελευταία εβδομάδα του χρόνου δίνει μια γεύση από το τι θα συμβεί τον νέο χρόνο. Αν είναι έτσι, τότε αξίζει να παρατηρήσουμε τι θα συμβεί αυτήν την εβδομάδα! Η μήπως όχι;
Η τελευταία εβδομάδα είναι αναμφίβολα ενδιαφέρουσα εβδομάδα, καθώς γίνεται αναδιάρθρωση των χαρτοφυλακίων πολλών επενδυτών. Οι διαχειριστές χαρτοφυλακίων πουλάνε μετοχές και ομόλογα που πήγαν καλά κλειδώνοντας τα κέρδη και τα επενδύουν σε μετοχές άλλων εταιρειών που θεωρείται ότι θα έχουν καλύτερα σενάρια για την επόμενη χρονιά, ή σε ομόλογα που θα πάνε καλύτερα του χρόνου. Αποδόσεις αλλά και φορολογικά κίνητρα σε κάποιες περιπτώσεις είναι τα κριτήρια. Υπό αυτήν την έννοια, το τι ανεβαίνει και τι πέφτει ίσως έχει κάποια σημασία.
Κλείδωμα κερδών προϋποθέτει να υπάρχουν κέρδη σε μετοχές ή ομόλογα.
Στις αγορές ομολόγων, ιδιαίτερα κρατών, φαίνεται να είχαμε κερδισμένους σε περιφερειακές αγορές, όπως την Ελλάδα και τη Ρωσία. Όμως, ιδιαίτερα για μετοχές, το 2015 ήταν μια χρονιά που ήταν μάλλον ουδέτερη για τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια στο σύνολό τους, καθώς υπήρχαν πολλές μετοχές εταιρειών σε βασικούς κλάδους όπως εκείνους που σχετίζονται με αυτοκινητοβιομηχανία ή με πετρέλαιο, που κατέγραψαν σοβαρές ζημίες.
Ακόμη και ο ευνοημένος DAX, ο βασικός δείκτης του γερμανικού χρηματιστηρίου, είχε κέρδη 25% ως τις αρχές Απριλίου, για να χάσει στη συνέχεια τα 2/3 από αυτά, και πλέον να κινείται στο τέλος τους έτους σε επίπεδα κερδών μόλις 9%, παρά την απίστευτη σπατάλη χρημάτων που έκαναν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. για να αγοράζουν υπερτιμημένα γερμανικά ομόλογα και άλλες χρηματοοικονομικές «σαβούρες» ομόσπονδων κρατιδίων της Γερμανίας και άλλων πλούσιων κρατών, με τη λεγόμενη «ποσοτική χαλάρωση».
Αντίστοιχη η εικόνα στον γαλλικό δείκτη CAC, που έγραψε κέρδη 24% ως τις αρχές Απριλίου, και τα οποία εξανεμίστηκαν στη συνέχεια, και σχεδόν μηδενίστηκαν στις 14 Δεκεμβρίου. Να σημειωθεί ότι τα «κέρδη» αυτά είναι στην πραγματικότητα ζημίες, με τη διεθνή έννοια, αν δηλαδή τα δούμε σε όρους αμερικάνικου δολαρίου, καθώς στην ίδια περίοδο το ΕΥΡΩ έχασε έναντι του δολαρίου… 9%! Δηλαδή, σε δολαριακούς όρους, ακόμη και οι μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, παρά την κολοσσιαία διοχέτευση χρημάτων του Ευρωπαίου φορολογουμένου σε αυτές, έγραψαν πραγματικές απώλειες!
Για να έχουμε ένα μέσον… σύγκρισης, για τις επιπτώσεις της ποσοτικής χαλάρωσης στα χρηματιστήρια, ας θυμηθούμε ότι τα ετήσια κέρδη της αμερικάνικης αγοράς σε όρους ΕΥΡΩ κατά τα πρώτα δυο έτη μετά την ποσοτική χαλάρωση στις ΗΠΑ ανέρχονταν σε 18%, αν εκφραστούν σε όρους ΕΥΡΩ, και σε 30%, αν εκφραστούν σε δολαριακή βάση!
Ούτε όμως οι αμερικάνικες αγορές πήγαν καλά το 2015, καθώς οι τιμές των δεικτών στις ΗΠΑ βρίσκονται σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα που βρίσκονταν πέρσι, με προεξέχοντα τον δείκτη Dow Jones να χάνει 6% από τις αρχές του έτους μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, αν και αναπλήρωσε αρκετές από τις απώλειες έκτοτε.
Αν είναι, όμως, έτσι, υπάρχει κάτι αισιόδοξο κατά την εβδομάδα που πέρασε; Ναι, παραδόξως, υπάρχει! Οι αποδόσεις του Δεκεμβρίου επηρεάστηκαν από την άνοδο επιτοκίων στην αμερικάνικη αγορά. Ενώ οι τιμές ξεκίνησαν με ρευστοποιήσεις, στη συνέχεια ακολουθήθηκαν από ικανοποιητικές τοποθετήσεις, κάτι που θα λέγαμε ότι δείχνει ένα καλό σημάδι για τις επόμενες εβδομάδες. Οι αγορές αντέδρασαν καλά στις δυσμενείς εξελίξεις στα επιτόκια, και οι μετοχικές αξίες αναμένεται να συνεχίζουν να αποδίδουν καλά τις επόμενες ημέρες, ίσως και ως τα μέσα ή τέλη Ιανουαρίου.
Όμως γενικότερα συμπεράσματα για το 2016 θα ήταν παρακινδυνευμένο να γίνουν βασισμένα στην περίοδο αυτή. Θα ήταν καλύτερα να δούμε τις εξελίξεις στις αγορές ξένου συναλλάγματος τον Φεβρουάριο, που θα επηρεαστούν από τις εξελίξεις στα αμερικάνικα επιτόκια, και οι οποίες θα καθορίσουν τα «επίπεδα τρόμου» των αγορών για το 2016, πριν οποιαδήποτε εξαγωγή υπεραισιόδοξων συμπερασμάτων!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
