Αν ξεφυλίσσετε τα σχέδια αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών που υπέβαλε φέτος η Πυροσβεστική, είναι στην ουσία μια αντιγραφή των περυσινών, περιορίζονται δηλαδή στην καταγραφή και κατανομή των υπαρχόντων δυνάμεων, όπως που είναι τα οχήματα, τα πυροφυλάκια, οι θέσεις ανεφοδιασμού, αντί να περιλαμβάνουν σενάρια εκκένωσης κατοικημένων περιοχών, τονίζει στο liberal.gr ο Νίκος Χανιάς αντιστράτηγος εν αποστρατεία του Πυροσβεστικού Σώματος.
Στο ερώτημα αν δέκα μήνες μετά την τραγωδία στο Μάτι έχει αλλάξει κάτι σε επίπεδο σχεδιασμού, η εκτίμησή του είναι αρνητική, και εκφράζει το φόβο ότι "αν βρεθούμε μπροστά σε καταστάσεις παρόμοιες με τις περυσινές, θα έχουμε ένα νέο Μάτι".
Και αυτό καθώς όπως εξηγεί τα σχέδια που κατέθεσαν οι υπηρεσίες της Πυροσβεστικής κάθε Νομού, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, πριν την 1η Μαΐου, οπότε και ξεκίνησε η αντιπυρική περίοδος, "δεν υπεισέρχονται στο υπηρεσιακό κομμάτι, ούτε έχουν γίνει ασκήσεις προσομοίωσης σε πραγματικές συνθήκες πυρκαγιάς εντός του αστικού ιστού, παρά αφορούν διαδικαστικά θέματα".
Σε επίπεδο Δασικής Προστασίας, μεταφέρει την προσωπική του εμπειρία από συνομιλία με Δασάρχες που μιλούν για υπηρεσίες αφυδατωμένες από προσωπικό, μέσα, και πόρους, ενώ για το νομοσχέδιο αναδιάρθρωσης της Πολιτικής Προστασίας, που δόθηκε σε διαβούλευση μόλις προχθές, το χαρακτηρίζει ως μια κίνηση καθαρά επικοινωνιακή που στοχεύει στη δημιουργία προεκλογικών εντυπώσεων, αφού η εφαρμογή του αφορά στην επόμενη αντιπυρική περίοδο, όχι την τρέχουσα.
Συνέντευξη στο Γιώργο Φιντικάκη
- Δέκα μήνες μετά από την τραγωδία στο Μάτι, έχετε εικόνα αν έχει αλλάξει κάτι σε επίπεδο σχεδιασμού αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, και πρόληψης;
Όχι, δεν βλέπω να έχει αλλάξει κάτι προς το θετικότερο ως προς τον σχεδιασμό. Και πολύ φοβάμαι ότι αν βρεθούμε μπροστά σε μια παρόμοια δύσκολη δασική πυρκαγιά, μπορεί η τραγωδία να επαναληφθεί κάπου άλλου.
Αν δείτε τα φετινά σχέδια αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών, τα οποία υποτίθεται ότι έχουν επικαιροποιήσει οι υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος, είναι στην ουσία μια αντιγραφή των περυσινών, τα οποία ήταν επανάληψη των προπέρσινων, κ.ό.κ.
- Τι εννοείτε; Τι καταγράφουν αυτά τα σχέδια;
Αν ξεφυλλίσετε τους φακέλους αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών που υπέβαλαν όπως και κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι υπηρεσίες της Πυροσβεστικής κάθε Νομού πριν την 1η Μαΐου, οπότε και ξεκίνησε η αντιπυρική περίοδος, θα δείτε ότι περιορίζονται σε μια καταγραφή των υπαρχόντων πυροσβεστικών δυνάμεων και πως αυτές είναι κατανεμημένες.
Δηλαδή ποιες είναι οι θέσεις των οχημάτων, των περιπολικών, των πυροφυλακίων, των πηγών ανεφοδιασμού, κλπ.
Δεν υπεισέρχονται στο υπηρεσιακό κομμάτι, και κυρίως δεν περιλαμβάνουν σενάρια αντιμετώπισης πυρκαγιών και σχέδια εκκένωσης κατοικημένων περιοχών, κάνοντας ασκήσεις προσομοίωσης σε πραγματικές συνθήκες, όπως κάνει ο Στρατός. Αφορούν τα σχέδια κυρίως διαδικαστικά θέματα.
- Πως είναι δυνατόν η προετοιμασία και ο σχεδιασμός να είναι περίπου, όπως ήταν και πριν την τραγωδία στο Μάτι ; Που το αποδίδετε;
Αυτό το ερώτημα θα έπρεπε να το απευθύνετε στην ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος. Τέτοιες ελλείψεις υπήρχαν και στο παρελθόν, τα είχα πει και το 2007 όταν υπηρετούσα στο Σώμα, αλλά φωνή βοώντος. Το θέμα είναι ότι τα φετινά σχέδια είναι τα ίδια με τα περυσινά, περιορίζονται στην καταγραφή της διασποράς των δυνάμεων.
Στην περιοχή για παράδειγμα των Λεχαινών Ηλίας, όπου πρόσφατα ξέσπασε πυρκαγιά στο προστατευόμενο δάσος της Στροφυλιάς, η τοπική πυροσβεστική δεν έχει επεξεργαστεί κάποιο σενάριο αντιμετώπισης υπό πραγματικές συνθήκες.
- Aν αντί για το Μάτι ξεσπάσει φέτος πυρκαγιά για παράδειγμα στην Πάρνηθα, και αυτή κατέβει προς το Μενίδι, υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης της από την Πυροσβεστική;
Τέτοια επεξεργασμένα σενάρια δεν υπάρχουν για κανένα Νομό της χώρας, για καμία περιοχή, ούτε για το Μάτι, ούτε για το Νέο Βουτζά, ούτε για την Πάρνηθα.
Παίρνω την ευθύνη και προκαλώ την ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος, να παρουσιάσει ποιο είναι το σχέδιο αντιμετώπισης μιας νέας πυρκαγιάς στο Μάτι, στο Νέο Βουτζά ή στην Πάρνηθα, ποια σενάρια εκκένωσης κατοικημένων περιοχών έχει επεξεργαστεί, πόσες ασκήσεις έχουν γίνει, και σε ποια σημεία της χώρας…
-Αλλάζει κάτι η ΚΥΑ που υπεγράφη μόλις χθες από την υπ. Προστασίας του Πολίτη Όλγα Γεροβασίλη και τον αναπλ. υπ. Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλο, για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικής Υπηρεσίας στην πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών; Το ρωτώ γιατί η απόφαση μιλά για καλύτερη διασπορά δυνάμεων, καθορισμό απαιτούμενων αριθμού πυροφυλακίων, εκπαίδευση, καλύτερη στελέχωση…
Κοιτάξτε, πρόκειται για μια κίνηση καθαρά επικοινωνιακή που στοχεύει στη δημιουργία προεκλογικών εντυπώσεων.
Εντός εβδομάδας συνομίλησα με Δασάρχες δύο Νομών της Περιφέρειας που βρίσκονται παραδοσιακά στην πρώτη γραμμή από πλευράς επικινδυνότητας. Και αμφότεροι μου περιέγραψαν με γλαφυρό τρόπο την κατάσταση των υπηρεσιών τους, οι οποίες υποδέχονται την αντιπυρική περίοδο, αφυδατωμένες από προσωπικό και μέσα, χωρίς πόρους και δυνατότητες να επιτελέσουν το έργο τους.
Είμαι απολύτως σίγουρος ότι αν βρεθούμε μπροστά σε καταστάσεις παρόμοιες με εκείνη του περυσινού Ιουλίου, θα έχουμε ένα νέο Μάτι.
- Προχθές δόθηκε σε διαβούλευση και το νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση της Πολιτικής Προστασίας, το οποίο μιλά για ριζική αλλαγή του συστήματος στα πρότυπα των πλέον προηγμένων κρατών όπως οι ΗΠΑ, αλλά και δημιουργία κέντρων συντονισμού στελεχωμένων από άτομα με επιχειρησιακή κατάρτιση, και όχι αιρετούς. Προφανώς το σχέδιο αφορά την επόμενη αντιπυρική περίοδο, σωστά ;
Σκεφτείτε μόνο ότι η διαβούλευση για το νομοσχέδιο δεν προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί πριν τα τέλη Ιουνίου, δηλαδή κάπου στα μέσα της φετινής αντιπυρικής περιόδου. Αδυνατώ να κατανοήσω για ποιο λόγο έπρεπε να μεσολαβήσουν δέκα μήνες από την τραγωδία στο Μάτι και εννέα μήνες από τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για αναδιάρθρωση της πολιτικής προστασίας, προκειμένου η κυβέρνηση να ανακοινώσει με πομπώδη τρόπο τη δημιουργία του νέου φορέα. Εκτιμώ ότι και αυτή και η κίνηση εντάσσεται στην επικοινωνιακή τακτική της κυβέρνησης, να δείξει ότι δεν μένει απραγής.
- Πως σχολιάζετε το γεγονός ότι η ίδια η εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου κρούει στην ουσία τον κώδωνα του κινδύνου για το φετινό καλοκαίρι, λέγοντας ότι το σημερινό σύστημα προστασίας χαρακτηρίζεται από “πλημμελή διάκριση αρμοδιοτήτων, επικαλύψεις, αδυναμία αποσαφήνισης ρόλων”;
Είναι τουλάχιστον σουρεαλιστική όλη αυτή η αντίφαση. Την ίδια στιγμή που ο συντάκτης του νομοσχεδίου παραδέχεται τις κραυγαλέες αδυναμίες του σημερινού συστήματος, εντούτοις επισημαίνει ότι και φέτος, μια χρονιά μετά την τραγωδία, θα κινηθούμε με το ίδιο αποτυχημένο σύστημα.
Δηλαδή το ίδιο το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, μας λέει, ότι παρ' ότι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας αναγνώρισε πριν από ένα χρόνο ότι το σημερινό μοντέλο πολιτικής προστασίας μπάζει από παντού, ωστόσο για κάποιο ανεξήγητο λόγο, η χώρα θα αντιμετωπίσει και φέτος κινδύνους, όπως πυρκαγιές και πλημμύρες, δηλαδή θα επιχειρήσει να προστατεύσει τις ανθρώπινες ζωές και τις περιουσίες, με το περσινό χρεοκοπημένο μοντέλο.
Αλλά για πιο σχέδιο αναδιάρθρωσης της Πολιτικής Προστασίας να μιλήσουμε, όταν εδώ δεν έχει κάνει ασκήσεις προσομείωσης και δεν επεξεργαστεί σενάρια αντιμετώπισης πυρκαγιών η ίδια η Πυροσβεστική;
- Πως σχολιάζετε τις δηλώσεις του πρώην υπ. Προστασίας του Πολίτη Ν.Τόσκα, ότι δεν ενημέρωσε εκείνες τις πρώτες ώρες της πυρκαγιάς τον Πρωθυπουργό για νεκρούς, επειδή ήταν ασαφείς οι πληροφορίες;
Για να γίνει απολύτως κατανοητό στον καθένα τι ακριβώς συνέβη εκείνη την αποφράδα ημέρα, σας παραθέτω τα στοιχεία : Στις 16:41 έχουμε την έναρξη της πυρκαγιάς, στις 18:32 η πυρκαγιά διασχίζει την Λ. Μαραθώνος, και λίγο μετά τις 19:00 έχουν τελειώσει τα πάντα. Την στιγμή εκείνη η φωτιά έχει σταματήσει να καίει.
Είναι δυνατόν τα μεσάνυχτα να πηγαίνει ο Πρωθυπουργός στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, μαζί με τους υπουργούς Τόσκα, Σκουρλέτη, Πολάκη, και να μην αναφέρει λέξη για νεκρούς, όταν έχουν περάσει πάνω από τέσσερις ώρες και υπάρχουν ήδη αναφορές από άνδρες της πυροσβεστικής που βρίσκονταν στο σημείο, για ύπαρξη νεκρών ;
- Πιστεύετε ότι ψεύδεται ο κ. Τόσκας;
Απολύτως. Η στάση που επέδειξαν οι αρμόδιοι υπουργοί εκείνο το βράδυ ήταν εξαπάτηση και ασέβεια στη μνήμη των ανθρώπων που χάθηκαν και των οικογενειών τους.
- Σχολιάστε μας και τις πρόσφατες δηλώσεις της Περιφερειάρχου Αττικής Ρ. Δούρου που ενώ αρχικά είχε υποστηρίξει ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα, πλέον υπογραμμίζει ότι θα ήθελε να λειτουργήσει ως "Ιφιγένεια για να φυσήξει ούριος άνεμος";
Καλό θα ήταν η κα Δούρου, αντί να αναλώνεται σε βαθυστόχαστες αναλύσεις και ποιητικές μεταφορές, να αναλάβει ευθέως τις τεράστιες ευθύνες της.
Θα ήθελα να σας πω ότι έζησα την τραγωδία των πυρκαγιών του 2007, πέρα από την συμμετοχή μου επιχειρησιακά στην προσπάθεια κατάσβεσής του, και με την ιδιότητα του μάρτυρα στις δικαστικές αίθουσες.
Στην Ηλεία, οι παράγοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Νομάρχης και ο δήμαρχος της Ζαχάρως καταδικάστηκαν σε 49 χρόνια φυλακή, παρ' ότι ήταν παρόντες στην πυρκαγιά και προσπάθησαν.
Η κα Δούρου ήταν απούσα, και δεν έκανε πάρα πολλά απ' όσα όφειλε να είχε κάνει. Ας σεβαστεί έστω και τώρα τους ανθρώπους που χάθηκαν, τους δικούς τους, και ας αναλογιστεί την τεράστια καταστροφή που προκλήθηκε επί των ημερών της.
- Σε παλαιότερη συνομιλία μας είχατε αποκαλύψει ότι τα στελέχη της Πυροσβεστικής που πρωταγωνίστησαν τη μοιραία βραδιά της τραγωδίας στο Μάτι αναβαθμίστηκαν ή παρέμειναν στις θέσεις τους κατά τις κρίσεις του Ιανουαρίου του 2019, ενώ κάποιοι που επιχείρησαν να μιλήσουν για τα λάθη, απομακρύνθηκαν ή έπεσαν σε δυσμένεια…
Σας το έχω ξαναπεί και το επαναλαμβάνω. Σύμφωνα με τις ετήσιες κρίσεις που έγιναν τον φετινό Ιανουάριο, παρέμειναν στις θέσεις τους, αφενός ο Αρχηγός του Σώματος, κ. Ματθαιόπουλος, αφετέρου ο Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής, Αρχιπύραρχος Χαράλαμπος Χιώνης, και ο διοικητής του Πυροσβεστικού Σώματος Νέας Μάκρης, Δαμιανός Παπαδόπουλος.
Διατηρήθηκαν δηλαδή στις θέσεις τους τα δύο στελέχη της Πυροσβεστικής στην περιοχή των οποίων έχασαν τη ζωή τους 101 άνθρωποι και συνέβησαν ανυπολόγιστες ζημιές. Το μήνυμα που στέλνει η παραπάνω κίνηση είναι ότι η πολιτεία, μέσω της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος, δηλαδή του κ. Ματθαιόπουλου, ο οποίος έκανε και τις κρίσεις, δεν θεωρεί ότι όσοι διαχειρίσθηκαν την περυσινή τραγωδία φέρουν ευθύνες. Το αντίθετο μάλιστα, στέλνει το μήνυμα ότι όλα έγιναν καλώς, και άρα εμπιστεύεται τα συγκεκριμένα πρόσωπα και για την υφισταμενη αντιπυρική περίοδο. Στον τόπο της καταστροφής, η ηγεσία της Πυροσβεστικής παραμένει ακριβώς η ίδια και φέτος.
Στον αντίποδα αξιωματικοί που επιχείρησαν να μιλήσουν για τα λάθη, το χάος, την ασυνεννοησία και όλα όσα συνέβησαν τη μοιραία νύχτα, απομακρύνθηκαν ή αντιμετωπίστηκαν με δυσμένεια. Για να μην παρεξηγηθώ, αναφέρομαι σε συγκεκριμένα στελέχη, και όχι στους απλούς πυροσβέστες που πολλές φορές έχουν δώσει και τη ζωή τους για να γλιτώσουν ανθρώπους και περιουσίες.
Με μεγάλη μου λύπη διαπιστώνω ότι παρά τις τραγωδίες του 2007 στην Ηλεία και του 2018 στο Μάτι, την πιο θανατηφόρα πυρκαγιά στην σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους, δεν έχει συγκινηθεί κανείς, παρά μόνο όσοι θρήνησαν θύματα. Η χώρα αυτή αν θέλει να έχει ελπίδες επιβίωσης πρέπει κάποτε να πάψει να έχει μνήμη χρυσόψαρου.
Φωτογραφία: Eurokinissi
