Στο πλαίσιο του προεκλογικού αγώνα στις ΗΠΑ δημιουργήθηκε μεγάλη και έντονη συζήτηση σχετικά με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν τις τελευταίες μέρες και δείχνουν τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει αποφύγει την καταβολή φόρων εισοδήματος τα τελευταία αρκετά χρόνια και να πληρώνει μόλις 750 δολάρια το 2017, αφού είχε εκλεγεί Πρόεδρος, εκμεταλλευόμενος τις δυνατότητες του απίστευτα περίπλοκου φορολογικού συστήματος της χώρας, που το οποίο σύμφωνα με το Tax Foundation το 2014 υπερέβαινε τις 70.000 σελίδες.
Κάποιοι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως φιλελεύθεροι τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ελλάδα βρήκαν αφορμή να εκφράσουν τον θαυμασμό τους προς τον Τραμπ για τις επιδόσεις του αυτές.
Βεβαίως, δύσκολα θα βρείτε φιλελεύθερο που να του αρέσουν οι φόροι, ακόμη κι αν δεν συνυπογράφει πλήρως το αναρχοφιλελεύθερο πιστεύω “η φορολογία είναι κλοπή”. Να δούμε όμως αν πραγματικά η φοροαποφυγή του Τραμπ είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να πανηγυρίζουμε.
Πρώτα απ’ όλα, είναι απολύτως σαφές ότι για να βρει και να αξιοποιήσει κανείς τα νομικά παραθυράκια που βρήκε και αξιοποίησε ο Τραμπ χρειάζεται να έχει από πίσω του μια στρατιά από νομικούς και φοροτεχνικούς. Ο μέσος πολίτης αντιθέτως, έχοντας να αντιμετωπίσει έναν δαιδαλώδη φορολογικό νόμο, δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Και μάλιστα, εκτός κι αν οι πηγές του εισοδήματός του είναι συνήθης - είναι για παράδειγμα μισθωτός ή δημόσιος υπάλληλος - υπάρχουν πολλές πιθανότητες να πληρώνει περισσότερα σε φόρους απ’ ό,τι θα μπορούσε αν αξιοποιούσε πλήρως τις φορολογικές προβλέψεις.
Έχουμε δηλαδή μια πρωταρχική αδικία, που δεν αφορά το θέμα για το οποίο τις περισσότερες φορές μαλώνουμε όταν συζητάμε τα φορολογικά - την προοδευτικότητα δηλαδή των συντελεστών - αλλά κάτι που προηγείται αυτής χρονικά, και αφορά έναν ακόμη πιο θεμελιώδη πυλώνα της φιλελεύθερης δημοκρατίας: τη νομοκρατία και την ισότητα έναντι στον νόμο.
Άλλωστε, ακόμη και αν αυτά τα παραθυράκια ήταν εύκολα εντοπίσιμα για όλους, η ύπαρξή τους διαστρέφει τα οικονομικά κίνητρα των ατόμων. Οικονομικές δράσεις γίνονται λιγότερο ή περισσότερο συμφέρουσες όχι βάσει του βαθμού που εξυπηρετούν τις επιθυμίες τις δικές μας και των άλλων, αλλά βάσει του σχήματος του φορολογικού λαβύρινθου - για να μη μιλήσουμε για το κόστος συμμόρφωσης που κι αυτό εκτρέπει πόρους από την πραγματική οικονομία σε φοροτεχνικές υπηρεσίες.
Όσοι λοιπόν εκθειάζουν τον Τραμπ για το πετυχημένο του φορολογικό κρυφτό, θα πρέπει ταυτόχρονα να του χρεώσουν ότι τα παραθυράκια που ο ίδιος αξιοποίησε, δεν έχει φροντίσει να τα μεγαλώσει και να τα κάνει ευρύχωρες μπαλκονόπορτες για όλους τους Αμερικανούς πολίτες. Οι φιλελεύθεροι άλλωστε επιδιώκουμε ελευθερίες για όλους, όχι μόνο για κάποιους πονηρούς.
