Ένα ρεαλιστικό σενάριο για τα φετινά έσοδα στον τουρισμό είναι να φτάσουν το 50% εκείνων του 2019, αναφέρει στο liberal.gr, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος, μιλώντας για μια δύσκολη χρονιά
Εκτιμά ότι δεν θα ζήσουμε κύμα πτωχεύσεων στον χώρο, ωστόσο χρεοκοπίες στον τουρισμό θα υπάρξουν, όπως λέει, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά πανευρωπαϊκά, καθώς επίσης τάση συγχώνευσης επιχειρήσεων, ενώ μιλά για τα προβλήματα ρευστότητας που θα κάνουν την εμφάνισή τους από την προσεχή σεζόν.
Επιχειρώντας να ακτινογραφήσει την επόμενη ημέρα για τον τουρισμό, ο κ. Ρέτσος μιλά για νέα προιόντα και λύσεις που θα δούμε σύντομα, για τις επιπτώσεις στο επαγγελματικό ταξίδι που θα έχουν μόνιμα χαρακτηριστικά, αφού η εξ’ αποστάσεως εργασία δύσκολα θα καταργηθεί εντελώς στο μέλλον, αλλά και για υβριδικές λύσεις που υιοθέτησαν οι εταιρείες συνεδρίων, οι οποίες θα παραμείνουν και μετά την πανδημία.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Σύμφωνα με τον Μπ.Γκέιτς, ο κορονοϊός θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ταξιδεύουν και διεξάγουν επιχειρηματικές δραστηριότητες, ακόμη και μετά το τέλος της πανδημίας, και ότι στην εποχή της εξ αποστάσεως εργασίας τα επαγγελματικά ταξίδια θα μειωθούν σε ποσοστό άνω του 50%. Ποια η γνώμη σας;
Ο τουριστικός τομέας σε αυτή την παγκόσμια υγειονομική κρίση, δέχθηκε το ισχυρότερο πλήγμα στην ιστορία του. Και ακόμα και μετά τον έλεγχο της πανδημίας θα έχουν αλλάξει πολλά στον τρόπο που ταξιδεύουμε, στην επιλογή προορισμών, στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θα προσφέρονται.
Η σημερινή πραγματικότητα δείχνει ότι οι επιπτώσεις στο επαγγελματικό ταξίδι - που λόγω της κατά κεφαλήν δαπάνης του και της διάχυσης του εισοδήματος είναι πολύ σημαντικό για τους προορισμούς - να έχουν και μόνιμα χαρακτηριστικά. Επιχειρήσεις και οργανισμοί που ενσωματώνουν στην πολιτική τους την εξ αποστάσεως συνεργασία δύσκολα θα την καταργήσουν εντελώς στο μέλλον, αν και η αναμφισβήτητη ανάγκη για προσωπική επαφή, σίγουρα θα επαναφέρει ένα μέρος του ταξιδιού στο μέλλον. Οι εταιρείες οργάνωσης συνεδρίων, συναντήσεων κλπ. άμεσα προσαρμόστηκαν και υιοθέτησαν ψηφιακές /υβριδικές λύσεις, οι οποίες θα είναι παρούσες συμπληρωματικά και όταν επιστρέψει η "φυσική" συνάντηση. Είναι βέβαιο όμως, πως οι προορισμοί χάνουν έσοδα από αυτόν τον μετασχηματισμό.
Ρεαλιστικά μιλώντας όμως, η κάθε κρίση είναι και ευκαιρία, όσο σκληρό και αν ακούγεται σε όσους βιώνουμε τις συνέπειες της. Και στην περίπτωση του τουρισμού σύντομα θα δούμε νέα προϊόντα και λύσεις που θα συμβαδίζουν με το νέο τοπίο.
- Εφόσον μειώνονται τα επαγγελματικά ταξίδια μήπως αλλάξουν πάρα πολλά πράγματα στον τουρισμό, επαναπροσδιορισθεί όλο το μοντέλο, οι πηγές εσόδων; Αν δηλαδή σας ρωτούσα να φανταστείτε τον τουρισμό σε δύο-τρία χρόνια από σήμερα, αυτός πως θα ήταν;
Πολλά από όσα γνωρίζαμε έχουν πλέον αλλάξει και δεν είναι εύκολο να προβλέψει ή να φανταστεί κανείς την επόμενη μέρα. Ο τρόπος που επιλέγεται ένας προορισμός, η οργάνωση του ταξιδιού, τα κριτήρια επιλογής, οι προτεραιότητες των όσων ταξιδεύουν….
Μετά την πανδημία ο τουρισμός θα αποκτήσει σε έναν βαθμό και πάλι μαζικά χαρακτηριστικά και θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Η εμπειρία του 2019 – εκτός από την επιτυχία του ελληνικού τουρισμού – ανέδειξε και σημαντικά ζητήματα και ανεπάρκειες σε επίπεδο διαχείρισης προορισμών. Άρα οι προσπάθειες θα πρέπει να εστιασθούν στην αλλαγή του τουριστικού μοντέλου και σε υποδομές, που θα μας επιτρέψουν να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί. Και βεβαίως, σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να κεφαλοποιήσουμε και τον επαγγελματισμό που δείξαμε το καλοκαίρι του 2020 και φυσικά τη διαχρονικότητα του brand μας.
- Στην Ελλάδα, των πολλών χιλιάδων μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων, μήπως έρχεται το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα;
Σε κάθε κρίση γίνονται αναδιαρθρώσεις στην οικονομία και αυτό είναι αναμενόμενο. Το είδαμε άλλωστε και στην κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν εκτιμώ ότι θα υπάρξει «ξεσκαρτάρισμα» / κύμα πτωχεύσεων, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι ο τομέας δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας, με εμφανή τα αποτελέσματα περισσότερο για την προσεχή σεζόν.
Και σε μία τέτοια πρωτοφανή κρίση, αυτού του μεγέθους, είναι προφανές ότι θα υπάρξουν επιχειρήσεις, οι οποίες δε θα τα καταφέρουν. Χρεωκοπίες στον τουρισμό θα υπάρξουν, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι επίσης ότι θα υπάρξει και τάση συγχωνεύσεων και μεγαλώματος επιχειρήσεων.
- Σε κάθε περίπτωση μικροί και μεγάλοι, δεν θα πρέπει να επενδύσουν στον παράγοντα «ασφάλεια υγείας» και να τον ενσωματώσουν στις παροχές τους; Πόσοι άραγε είναι σε θέση να το κάνουν;
Σε ότι αφορά το υγειονομικό ζήτημα, ο τουριστικός τομέας ήδη έχει αποδείξει ότι μπορεί να ανταπεξέλθει εξαιρετικά σε αυτή την πρωτοφανή συγκυρία. Το 2020, ο τουρισμός άνοιξε με πολλές θυσίες από επιχειρηματίες και εργαζομένους. Σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις ακολούθησαν αυστηρές προδιαγραφές, τα πρωτόκολλα τηρήθηκαν σε όλους τους κλάδους, το ηλεκτρονικό σύστημα PLF που χρησιμοποιήθηκε στα αεροδρόμια αποδείχθηκε αποτελεσματικό και οι στοχευμένοι έλεγχοι ήταν επιτυχείς.
Ο στόχος να ανοίξουμε με ασφάλεια κερδήθηκε, το brand της Ελλάδας ενισχύθηκε, ο βαθμός ικανοποίησης των επισκεπτών το αποδεικνύει και τα θετικά αποτελέσματα αυτού του εγχειρήματος θα φανούν σύντομα. Οι μήνες που προηγήθηκαν μας επιτρέπουν να επαναξιολογήσουμε τις διαδικασίες μας και να είμαστε σε ακόμα μεγαλύτερη ετοιμότητα το 2021.
- Τι περιμένουμε ενόψει του καλοκαιριού τώρα που έχουμε στο «πλάνο» και το εμβόλιο ; Το ρωτώ με την έννοια ότι μέχρι πριν από μερικούς μήνες, ο χώρος έκανε άλλα σχέδια και τώρα υπάρχει μπροστά κάτι πιο «ορατό»;
Την περυσινή χρονιά, σύμφωνα και με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, χάθηκε σχεδόν το 80% των τουριστικών εσόδων του 2019. Με βάση ένα σχετικά ρεαλιστικό σενάριο, και πάντα σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, φέτος η χώρα ενδεχομένως να μπορέσει να φθάσει έως το 50% των τουριστικών εσόδων του 2019. Αυτό προκύπτει και από τις έως τώρα προβλέψεις μεγάλων tour operators, αεροπορικών εταιρειών και ευρωπαϊκών αεροδρομίων.
Βέβαια, πολλά θα εξαρτηθούν και από την πορεία των εμβολιασμών, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, που έως τώρα δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες. Ήδη η Μ. Βρετανία έχει «ξανακλείσει» τουλάχιστον έως τα μέσα Φεβρουαρίου, σε μια κατεξοχήν περίοδο προγραμματισμού των καλοκαιρινών διακοπών. Οι παράγοντες αυτές μάλλον επιδεινώνουν τις προβλέψεις, παρά ενισχύουν τις προσδοκίες. Τα πράγματα θα είναι δύσκολα και το ξέρουμε. Δουλεύουμε με όλα τα πιθανά σενάρια για τον επόμενο χρόνο και σχεδιάζουμε βήμα – βήμα.
- Κάποιες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι λόγω του εμβολίου, η Ισπανία, ακριβώς επειδή μεγάλο ποσοστό του τουρισμού της προέρχεται από την Ευρώπη, μπορεί να δει τις φετινές αφίξεις να εκτινάσσονται. Μπορεί να ισχύει κάτι αντίστοιχο και για την Ελλάδα ;
Η εξέλιξη της κρίσης, μας έχει διδάξει να είμαστε ιδιαίτερα φειδωλοί στις προβλέψεις μας και κυρίως, να προετοιμαζόμαστε πάντα για το δυσμενέστερο σενάριο.
Εξάλλου, εκτός από το εμβόλιο, εξίσου κρίσιμο φέτος -και ειδικά για την Ευρώπη- είναι ο διεθνής συντονισμός των δράσεων στα ταξίδια και η θέσπιση ενιαίων κανόνων, τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ενιαίοι κανόνες, είναι εκείνοι που θα εξασφαλίσουν ασφάλεια και περιβάλλον σταθερότητας, κάτι που ο κάθε ταξιδιώτης αναζητάει, ιδίως στην επόμενη φάση της επανεκκίνησης, οριστικής ελπίζουμε, των ταξιδιών.
