Το θέμα των απωλειών της Ε.Σ.Σ.Δ. κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, παραμένει μέχρι σήμερα αδιευκρίνιστο λόγω της αυστηρής λογοκρισίας που είχε επιβληθεί από την πρώτη κιόλας ημέρα έναρξης των εχθροπραξιών.
Αρχικά, για να αποσιωπηθούν οι ευθύνες της ηγεσίας και προσωπικά του Ι.Β. Στάλιν, στη συνέχεια για να αποκρυφτούν οι λανθασμένοι χειρισμοί και στη συνέχεια για να μην μάθουν ποτέ οι λαοί της Ε.Σ.Σ.Δ. το βαρύ τίμημα της πολιτικής και των επιλογών που έκανε το Κ.Κ.
Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Έκτοτε λίγα πράγματα έχουν βελτιωθεί σε αυτό το ζήτημα. Το άνοιγμα των αρχείων γίνεται με μεγάλη φειδώ και προσοχή. Τελευταία, στα πλαίσια της εκμετάλλευσης της αντιφασιστικής νίκης από την σημερινή ρωσική ηγεσία, ακούστηκαν διάφοροι αριθμοί σχετικά με τις απώλειες, οι οποίες κυμαίνονται από τα 38 μέχρι τα 42 εκατομμύρια ψυχές. Κάποτε, ίσως, μάθουμε την αλήθεια.
Σήμερα, ωστόσο, δημοσιεύουμε μία εγκύκλιο της πανίσχυρης Γενικής Διεύθυνσης για την λογοτεχνία και τους εκδοτικούς οίκους, η οποία δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά ο κεντρικός μηχανισμός λογοκρισίας της Ε.Σ.Σ.Δ.
Στην εγκύκλιο αυτή βλέπουμε τα «απαγορεύεται» ως προς την δημοσιοποίηση στοιχείων σχετικά με το ζήτημα των απωλειών κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Η αποσιώπηση, δεν ήταν τίποτα άλλο από συσκότιση της αλήθειας και μία προσπάθεια εκμετάλλευσης της θυσίας των ανθρώπων για την διαιώνιση του καθεστώτος.
* * *
Γενική Διεύθυνση για την λογοτεχνία και τους εκδοτικούς οίκους - Οδηγία για τους λογοκριτές
& 97
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχεία σε απόλυτους αριθμούς και σε ποσοστά για το σύνολο του επιστρατευμένου στις Ένοπλες Δυνάμεις κατά την περίοδο του Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου πληθυσμού της Ε.Σ.Σ.Δ. γενικά, στις δημοκρατίες, τις αυτόνομες περιοχές, τις περιοχές, τις πόλεις και τις συνοικίες.
& 98
Απαγορεύεται η δημοσίευση συγκεντρωτικών στοιχείων για την επίδραση του πολέμου στην υγεία των εργαζομένων (επιδημίες, μείωση της γεννητικότητας, μερίδες τροφίμων και η επίδραση τους στην υγεία του πληθυσμού, συνθήκες στέγασης και άλλα).
& 99
Απαγορεύεται η δημοσίευση αριθμητικών στοιχείων για τις ανθρώπινες απώλειες γενικά στην Ε.Σ.Σ.Δ. στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ε.Σ.Σ.Δ., σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις, κλάδους στρατευμάτων, σχηματισμών, μονάδων και καραβιών, δημοκρατιών, αυτόνομων περιοχών, περιοχών, πόλεων και συνοικισμών.
& 100
Απαγορεύεται η δημοσίευση συγκεντρωτικών αριθμητικών δεδομένων για τον αριθμό των αναπήρων πολέμου γενικά στην Ε.Σ.Σ.Δ, στις δημοκρατίες, στις αυτόνομες περιοχές, στις περιοχές, στις πόλεις, στις συνοικίες και στις αγροτικές κοινότητες.
& 101
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχεία για τις απώλειες των ενόπλων δυνάμεων σε ανθρώπους και μηχανήματα τόσο γενικά κατά την διάρκεια του πολέμου, όσο και για συγκεκριμένες επιχειρήσεις, μέτωπα, σχηματισμούς, μονάδες και ομάδες.
& 103
Απαγορεύεται η δημοσίευση συγκεντρωτικών στοιχείων για τις απώλειες των συμμάχων και του εχθρού σε ανθρώπινες ζωές και μηχανήματα κατά την διάρκεια του πολέμου σε συγκεκριμένα μέτωπα, στόλους, σχηματισμούς και στολίσκους.
& 104
Απαγορεύεται η δημοσίευση συνολικών δεδομένων για τα τρόπαια των Ενόπλων Δυνάμεων της Ε.Σ.Σ.Δ., συνολικά, ανά μέτωπο, στόλο, στρατιά, στολίσκο, σχηματισμούς και μονάδες.
& 114
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχείων για τον αριθμό των στρατιωτικών οχημάτων που παραδόθηκαν από τους συμμάχους, τόσο εν συνόλων για την περίοδο του Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου, τόσο και ανά έτος, καθώς επίσης και στοιχεία για την εμπειρία χρήσης ξένης τεχνολογίας.
& 335
Απαγορεύεται η δημοσίευση οποιωνδήποτε στοιχεία για υποθέσεις ειδικών εκτοπίσεων και οποιωνδήποτε στοιχείων για ειδικά εκτοπισμένους.
& 337
Απαγορεύεται η δημοσίευση υλικών, πράξεων και στοιχείων:
Α) για μεγάλα ατυχήματα, καταστροφές και πυρκαγιές στην βιομηχανία, στις μεταφορές και στους δημόσιους οργανισμούς∙
Β) για κακοήθεις πράξεις και επιθέσεις σε κτίρια∙
Γ) για φυσικές καταστροφές στην αγροτική και δασική οικονομία.
& 338
Απαγορεύεται η δημοσίευση:
Α) Όλων των στοιχείων για τον αριθμό των αιχμαλώτων πολέμου, των λιποτακτών, των κρατουμένων και των εκτοπισμένων τόσο συνολικά για Ε.Σ.Σ.Δ., όσο και αναφορικά με τις δημοκρατίες, τις αυτόνομες περιοχές και περιοχές, τα στρατόπεδα, τις φυλακές, τα σωφρονιστικά καταστήματαίες και τους τόπους ειδικών εκτοπίσεων∙
Β) Στοιχείων για την τοποθεσία των στρατοπέδων, των φυλακών, των σωφρονιστικών καταστημάτων και των τόπων εκτοπίσεων.
& 334
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχεία για την συμμετοχή των στρατιωτικών και των μονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων στις αγροτικές εργασίες.
& 349
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχεία για τις διακοπές τροφοδοσίας του πληθυσμού της Ε.Σ.Σ.Δ.
& 355
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχείων για την επιστράτευση του πληθυσμού στην υλοποίηση εργατοβόρων και βαρέων εργασιών τόσο στην Ε.Σ.Σ.Δ. συνολικά, όσο και αναφορικά με τις δημοκρατίες, τις αυτόνομες περιοχές, τις περιοχές και τα υπουργεία.
& 359
Απαγορεύεται η δημοσίευση στοιχεία για την σοβιετική λογοκρισία και στοιχεία που αποκαλύπτουν την οργάνωση και τις μεθόδους των εντεταλμένων οργάνων λογοκρισίας.