Στις 15 Μαρτίου 1939 εκτελέστηκε ο Γκένριχ Γιάγκοντα, ο πανίσχυρος αρχηγός του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων και δημιουργός των Γκουλάγκ. Ήταν ο πρώτος στην ιστορία της Σοβιετικής Ρωσίας Γενικός Κομισάριος Κρατικής Ασφάλειας. Αυτός δημιούργησε το σύστημα εκείνο, το οποίο εξόντωνε ανελέητα τους πάντες, ανεξάρτητα από το αξίωμα ή τις πολιτικές πεποιθήσεις. Το τέλος του ήταν προδιαγεγραμμένο από τη στιγμή που ανέλαβε αυτή τη θέση και το ρόλο. Δεν μπορούσε όμως να ξέρει πως ο Στάλιν πάντα εκκαθάριζε τους αυτόπτες μάρτυρες αφενός και, αφετέρου, αν και Γεωργιανός ο ίδιος, είχε αφομοιώσει καλά το μάθημα της μακραίωνης ρωσικής ιστορίας: η ελίτ πρέπει να αλλάζει κάθε μία γενιά και το τηρούσε απαρέγκλιτα. Εξάλλου, ο ίδιος έλεγε: είμαι Ρώσος γεωργιανής καταγωγής.
Στις μυστικές υπηρεσίες εντάχθηκε πολύ νωρίς, το 1919. Ακολούθησε μία ανοδική πορεία μέχρι τον βαθμό του αναπληρωτή του Β. Ρ. Μενζίνσκι και όταν ο τελευταίος αρρώστησε βαριά, ανέλαβε τα ηνία της Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ. Το 1930 - 1934 ήταν αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος και στην εσωκομματική διαμάχη στήριξε τον Στάλιν. Το 1934 θεσμοθετείται το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων και στο οργανόγραμμά του καθοριστικό ρόλο έχει η Γενική Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας, επικεφαλής της οποίας τοποθετήθηκε ο Γιάγκοντα. Συμμετείχε ενεργά στην «προετοιμασία των κατηγορουμένων» για τις δίκες της Μόσχας. Τα βασανιστήρια που τους υπέβαλε είναι πέραν της ανθρώπινης φαντασίας. Ακόμη και της πιο αρρωστημένης.
Στις 28 Μαρτίου 1937 τον συνέλαβαν οι άντρες της δικής του υπηρεσίας. Άρχισε η αποκαθήλωση. Ένα χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του 1938 ήταν κατηγορούμενος στην τρίτη δίκη της Μόσχας. Τον εξέτασε ο διαβόητος εισαγγελέας Βισίνσκι. Στις 13 Μαρτίου 1938 το δικαστήριο εξέδωσε την ετυμηγορία του: θάνατος δια τουφεκισμού. Εκτελέστηκε δύο ημέρες αργότερα, στον μυστικό τόπο μαζικών εκτελέσεων «Κομμουνάρκα», ακολουθώντας την μοίρα χιλιάδων αθώων θυμάτων του.
Στο έγγραφο που δημοσιεύουμε σήμερα, διακρίνεται η ροπή για την τριφηλή ζωή του Λαϊκού Κομισάριου Εσωτερικών Υποθέσεων. Χαρακτηριστικό άλλωστε πολλών επαναστατών της εποχής εκείνης, όταν η ανθρώπινη ζωή είχε την αξία της μελάνης που χρησιμοποιούνταν για την στατιστική καταγραφή των εκτελέσεων.
Πρωτόκολλο καταγραφής κατασχεθέντων κινητών αντικειμένων
Την 8η Απριλίου 1937, οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, ταξίαρχος Ούλμερ, λοχαγός της Κρατικής Ασφάλειας Ντενότκιν, λοχαγός της Κρατικής Ασφάλειας Μπριν, υπολοχαγός της Κρατικής Ασφάλειας Μπερεζόφσκι και υπολοχαγός της Κρατικής Ασφάλειας Πετρόφ, βάσει των υπ΄ αριθμον 2,3 και 4 από 28 και 29 Μαρτίου 1937 και κατά το διάστημα από 28 Μαρτίου έως 5 Απριλίου 1937 πραγματοποιήσαμε έρευνα στο διαμέρισμα και τις αποθήκες του Γ. Γ. Γιάγκοντα στην οδό Μιλιούτινσκι, αριθμό 9, στο Κρεμλίνο, στο εξοχικό του στην περιοχή Οζερκί, στην αποθήκη και στο γραφείο του Λαϊκού Κομισαριάτου Επικοινωνιών της Ε.Σ.Σ.Δ.
Το αποτέλεσμα των ερευνών είναι:
1. Σοβιετικά χρήματα 22.997 ρούβλια και 59 καπίκια, μεταξύ δε αυτών και βιβλιάριο ταμιευτηρίου με 6.180 ρούβλια και 59 καπίκια.
2. Διάφορα είδη κρασιών 1229 φιάλες, η πλειοψηφία των οποίων είναι εισαγόμενα και εμφιάλωσης κατά το 1897, 1900 και 1902.
3. Συλλογή πορνογραφικών φωτογραφιών αποτελούμενη από 3904 τεμάχια.
4. Πορνογραφικές ταινία αποτελούμενη από 11 τεμάχια.
5. Τσιγάρα εισαγόμενη διάφορα, αιγυπτιακά και τουρκικά, 11.075 τεμάχια.
6. Καπνός εισαγόμενος 9 κουτιά.
7. Αντρικά παλτό διάφορα, η πλειοψηφία του εισαγόμενα, 21 τεμάχια.
8. Γούνινα παλτό, δερμάτινοι επενδύτες 4 τεμάχια.
9. Γυναικεία παλτό, εισαγόμενα 9 τεμάχια.
10. Μαντό από γούνα σκίουρου 1 τεμάχιο.
11.Μαντό από γούνα γάτας 2 τεμάχια.
12. Μαντό γυναικεία από γούνα Αστραχάν 2 τεμάχια.
13. Δερμάτινα παλτό 4 τεμάχια.
14. Δερμάτινα και σουέτ μπουφάν εισαγόμενα 11 τεμάχια.
15 Διάφορα αντρικά κοστούμια εισαγόμενα 22 τεμάχια.
16. Παντελόνια διάφορα 29 τεμάχια.
17. Σακάκια εισαγόμενα 5 τεμάχια.
18. Χλαίνες 5 τεμάχια.
19. Φανέλες εισαγόμενου υφάσματος, κεντητές και άλλες 32 τεμάχια.
20. Μπότες σεβρό και άλλες 19 ζευγάρια.
21. Παπούτσια αντρικά (μποτάκια και άλλα) κυρίως εισαγόμενα 22 ζευγάρια.
22. Γυναικεία υποδήματα εισαγόμενα 31 ζευγάρια.
23. Μπότες εισαγόμενες 5 ζευγάρια.
24. Μπότες για σκι 11 ζευγάρια.
25. Γούνινα καπέλα 10 τεμάχια.
26. Τραγιάσκες εισαγόμενες 19 τεμάχια.
27. Μπερέ γυναικεία εισαγόμενα 91 τεμάχια.
28. Καπέλα γυναικεία εισαγόμενα 22 τεμάχια.
29. Μεταξωτές κάλτσες εισαγόμενες 130 ζευγάρια.
30 Κάλτσες εισαγόμενες, κυρίως, μεταξωτές 112 ζευγάρια.
31. Υφάσματα εισαγόμενα, μεταξωτά και άλλα 24 τεμάχια.
32. Ύφασμα σοβιετικής κατασκευής 27 τεμάχια.
33. Λινά και άλλα υφάσματα 35 τεμάχια.
34. Εισαγόμενο βαμβακερό ύφασμα 23 τεμάχια.
35. Βαμβακερό ύφασμα 4 τεμάχια.
36. Χοντρό ύφασμα 4 τεμάχια.
37. Μεταξωτό εισαγόμενο ύφασμα 17 τεμάχια.
38. Φόδρες εισαγόμενες 58 τεμάχια.
39. Δέρματα διαφόρων χρωμάτων 23 τεμάχια.
40. Δέρματα καστόρινα 14 τεμάχια.
41. Δέρματα σκίουρων 50 τεμάχια.
42. Μεγάλα, εκλεκτά κομμάτια δερμάτων σκίουρου 4 τεμάχια.
43. Δέρματα Αστραχάν 43 τεμάχια.
44. Γούνες ζεμπελίνας 5 τεμάχια.
45. Γούνες μαύρων αλεπούδων 2 τεμάχια.
46. Γούνες αλεπούδων 3 τεμάχια.
47. Γούνες διάφορες 5 τεμάχια.
48. Μπόα και γούνινα περιχειρίδια 3 τεμάχια.
49. Δέρματα κύκνων 3 τεμάχια.
50. Δέρματα αρκτικών αλεπούδων 2 τεμάχια.
51. Χαλιά μεγάλων διαστάσεων 17 τεμάχια.
52 Χαλιά μεσαίων διαστάσεων 7 τεμάχια.
53. Χαλιά διαφόρων διαστάσεων από δέρματα λεοπάρδαλης, λευκής αρκούδας, λύκων 5 τεμάχια.
54. Πουκαμίσες αντρικές μεταξωτές εισαγόμενες 43 τεμάχια.
55. Σώβρακα αντρικά, μεταξωτά, εισαγόμενα 43 τεμάχια.
56. Αντρικά πουκάμισα, μεταξωτά, εισαγόμενα 29 τεμάχια.
57. Πουκάμισα εισαγόμενες «Γιέγκερ» 23 τεμάχια.
58. Σώβρακα, εισαγόμενα «Γιέγκερ» 26 τεμάχια.
59. Γραμμόφωνα εισαγόμενα 2 τεμάχια.
60. Ραδιόλες εισαγόμενες 3 τεμάχια.
61. Δίσκοι γραμμοφώνου εισαγόμενοι 399 τεμάχια.
62. Τέσσερα κουτιά εισαγόμενων δίσκων γραμμοφώνου, άθικτων.
63. Ζώνες εισαγόμενες 42 τεμάχια.
64. Ζώνες γυναικείες εισαγόμενες 10 τεμάχια.
65. Ζώνες Καυκάσου 3 τεμάχια.
66. Μαντίλια μύτης εισαγόμενα 46 τεμάχια.
67. Γάντια εισαγόμενα 37 ζευγάρια.
68. Τσάντες γυναικείες εισαγόμενες 16 τεμάχια.
69. Φούστες 13 τεμάχια.
70. Κοστούμια γυναικεία εισαγόμενα 11 τεμάχια.
71. Πιζάμες εισαγόμενες διάφορες 17 τεμάχια.
72. Κασκόλ διάφορα, μαντίλια εισαγόμενα 53 τεμάχια.
73. Μπλούζες μεταξωτές εισαγόμενες, γυναικείες 57 τεμάχια.
74. Γραβάτες εισαγόμενες 34 τεμάχια.
75. Φορέματα εισαγόμενα 27 τεμάχια.
76. Κεντητά πουκάμισα γυναικεία μεταξωτά, κυρίως εισαγόμενα 68 τεμάχια.
77. Μπλούζες μάλλινες, πλεκτές, κυρίως εισαγόμενες 31 τεμάχια.
78. Πλεκτά, γυναικεία μεταξωτά, εισαγόμενα 70 τεμάχια.
79 Νεσεσέρ εισαγόμενα δερμάτινα 6 τεμάχια.
80. Παιχνίδια παιδικά εισαγόμενα 101 πακέτα.
81. Μεγάλα μαντίλια γυναικεία, μεταξωτά 4 τεμάχια.
82. Μπουρνούζια εισαγόμενα, μεταξωτά, γούνινα και άλλα, 16 τεμάχια.
83. Τραπεζομάντιλα μάλλινα, ιαπωνικής προέλευσης, εισαγόμενα, μεγάλου μεγέθους τεμάχια 22.
84. Μπλούζες αντρικές μάλλινες, κοστούμια κολύμβισης μεταξωτά, εισαγόμενα 10 τεμάχια.
85. Κουμπιά εισαγόμενα 74 δωδεκάδες.
86. Πόρπες και καρφίτσες εισαγόμενες 21 τεμάχια.
87. Είδη ψαρέματος εισαγόμενα 73 τεμάχια.
88. Στρατιωτικά κιάλια 7 τεμάχια.
89. Φωτογραφικές μηχανές εισαγόμενες 9 τεμάχια.
90. Κιάλια διόπτευσης 1 τεμάχια.
91. Μεγεθυντικοί φακοί 2 τεμάχια.
92. Περίστροφα διάφορα 19 τεμάχια.
93. Κυνηγητικά όπλα και τυφέκια μικρού διαμετρήματος 12 τεμάχια.
94. Πολεμικά τυφέκια 2 τεμάχια.
95. Μαχαίρια παλιά 10 τεμάχια.
96. Σπάθες 3 τεμάχια.
97. Ωρολόγια χρυσά 5 τεμάχια.
98. Ωρολόγια διάφορα 9 τεμάχια.
99. Αυτοκίνητο 1 τεμάχιο.
100. Μοτοσικλέτα με καλάθι 1 τεμάχια.
101. Ποδήλατα 3 τεμάχια.
102. Συλλογή πιπών και τσιμπουκιών (από ελεφαντόδοντο, κεχριμπάρι και άλλες), μεγάλο μέρος εκ των οποίων έχουν πορνογραφικό χαρακτήρα 165 τεμάχια.
103. Συλλογή μουσειακών νομισμάτων
104. Νομίσματα ξένα χρυσά και πλατινένια 22 τεμάχια.
105. Λαστιχένιο τεχνητό αντρικό όργανο 1 τεμάχιο.
106. Φωτογραφικοί φακοί 7 τεμάχια.
107. Βαλίτσα με κινηματογραφική μηχανή 1 τεμάχια.
108. Βιου μάστερ 2 τεμάχια.
109. Κινηματογραφική μηχανή 1 τεμάχιο.
110. Φακοί φωτογραφικοί 3 τεμάχια.
111. Εισαγόμενη κινηματογραφική οθόνη 1 τεμάχιο.
112. Φιλμ με θήκες 120 τεμάχια.
113. Εργαλεία χημικής εμφάνισης φωτογραφιών 30 τεμάχια.
114. Φωτογραφικό χαρτί εισαγόμενο, 7 μεγάλα κουτιά.
115. Κουτάλια, μαχαίρια, πιρούνια 200 τεμάχια.
116. Πιάτα αντικέρ διάφορα 1008 τεμάχια.
117. Σκάκι από ελεφαντόδοντο 8 τεμάχια.
118. Βαλίτσα με διάφορες σφαίρες περιστρόφου 1 τεμάχιο.
119. Σφαίρες 360 τεμάχια.
120. Αθλητικά όργανα (παπούτσια πατινάζ, σκι, ρακέτες) 28 τεμάχια.
121. Διάφορα είδη αντικέρ 270 τεμάχια.
121. Ζωγραφισμένες κουβέρτες και χαλιά από την Κεντρική Ασία 11 τεμάχια.
123. Διάφορα εισαγόμενα είδη (ηλεκτρικές σκούπες, λάμπες, παγοθήκες) 71 τεμάχια.
124. Είδη πάλεχ 21 τεμάχια.
125. Εισαγόμενα αρώματα 95 τεμάχια.
126. Εισαγόμενα είδη υγιεινής (φάρμακα, προφυλακτικά) 115 τεμάχια.
127. Πιάνο με ουρά 3 τεμάχια.
128. Γραφομηχανή 1 τεμάχιο.
129 Τροτσκιστική, φασιστική λογοτεχνία 542 τεμάχια.
130. Βαλίτσες και σεντούκια εισαγόμενα 24 τεμάχια.
Σημείωση: Πέραν των προαναφερθέντων πραγμάτων, στο παρόν πρωτόκολλο δεν συμπεριλαμβάνονται διάφορα αντικείμενα οικιακής χρήσης όπως είδη τουαλέτας, καθρέφτες, έπιπλα, μαξιλάρια, κουβέρτες, εισαγόμενα ψαλίδια, μελανοδοχεία κ.λπ.
Ταξίαρχος Ούλμερ
Λοχαγός Κρατικής Ασφάλειας Ντενότκιν
Λοχαγός Κρατικής Ασφάλειας Μπριλς
Υπολοχαγός Κρατικής Ασφάλειας Μπερεζόφσκι
Υπολοχαγός Κρατικής Ασφάλειας Πετρόφ
Κεντρικό Αρχείο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB)
Κιβώτιο Я-13614, Φάκελος 2, Φύλλα 15-20