Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η είδηση «έπεσε σαν βόμβα» πριν μια εβδομάδα. Η «ποσοτική χαλάρωση» του Ντράγκι θα συμπεριλάβει την αγορά του ελληνικού χρέους. Είναι όμως έτσι; Πήρε πρόσφατα απόφαση ο Ντράγκι να αγοράσει ελληνικό χρέος; Και είναι, αν έγινε κάτι τέτοιο, τμήμα κάποιας μυστικής ατζέντας, μιας κίνησης που ελαφρύνει το ελληνικό χρέος, και έχει αποφασιστεί στα μυστικά αρχηγεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Το ξέρει ο Σόιμπλε ή είναι και αυτός «στο κόλπο»;
Τα απίστευτα αυτά ερωτήματα απασχολούν αρκετούς στην Ελλάδα. Φαίνεται σαν η ελληνική κυβέρνηση να πέτυχε κάτι πρωτοφανές, κάποια κίνηση - ματ, με ένα κλείσιμο του ματιού, με ένα νεύμα της «ήρεμης δύναμης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του κρυφού μας υποστηρικτή από τη γειτονική Ιταλία, του κ. Ντράγκι. Η μήπως δεν είναι έτσι;
Η αλήθεια είναι ότι ο Μάριο Ντράγκι ενδεχομένως να τρέφει αισθήματα συμπάθειας προς την Ελλάδα και τους Έλληνες, όπως και ο Σόιμπλε αλλά και η Μέρκελ. Όμως οι άνθρωποι δεν κρίνονται από τα αισθήματα, αλλά από τις πράξεις τους. Και ως τώρα υπάρχουν συγκεκριμένα πράγματα που αφορούν την πολιτική της ΕΚΤ για το ελληνικό χρέος και τα οποία δεν πρέπει ποτέ να μας διαφεύγουν.
Το πρώτο είναι ότι η ΕΚΤ, δια στόματος Ντράγκι, πριν ξεκινήσει η (ο θεός να την βαφτίσει) «Ποσοτική Χαλάρωση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Το δεύτερο είναι ότι, με βάση τους τεχνικούς όρους που έχουν προσδιοριστεί για την «Ποσοτική Χαλάρωση», οι όποιες αγορές ελληνικού χρέους θα είναι περιορισμένες, λόγω της «μαθηματικής φόρμουλας» που εξ αρχής ο κ. Ντράγκι και οι Γερμανοί προσδιόρισαν. Με βάση αυτήν τη φόρμουλα, το χρέος που θα αγοραστεί από την Ελλάδα δεν θα ξεπερνάει τα 3 - 4 δισ., από τα 1.700 δισ. ευρώ. Τρία (3) με τέσσερα (4) δισ. ευρώ από τα χίλια επτακόσια (1.700) δισ. ευρώ! Το πολύ! Για την ακρίβεια, με βάση τη μαθηματική φόρμουλα όπως εξαρχής προσδιορίστηκε, το ελληνικό χρέος που θα αγοραζόταν θα ήταν 1,2 δισ. ευρώ (ένα δισ. και κάτι ψιλά), ενώ το γερμανικό χρέος 214 δισ. Όμως τα συνολικά ποσά αυξήθηκαν, και έτσι θα αγοραστεί περισσότερο γερμανικό (100 δισ. επιπλέον) και ελληνικό χρέος (μερικά εκατομμύρια επιπλέον, και ίσως φτάσει τα 3 με 4 δισ., στην καλύτερη)!
Η Ελλάδα ζήτησε, επί εποχής Βαρουφάκη, να αλλάξει η φόρμουλα υπολογισμού, ώστε να αγοραστεί ένα αξιοπρεπές κομμάτι του ελληνικού χρέους. Αυτό, ως τώρα, δεν έχει γίνει δεκτό. Όταν γίνει δεκτό, αν ποτέ γίνει δεκτό από τους Γερμανούς που κουμαντάρουν την ΕΚΤ και την Ε.Ε., θα το μάθουμε, καθώς οι αγορές χρέους γίνονται βάσει αποφάσεων της ΕΚΤ που κοινοποιούνται. Δεν θα αλλάξει όμως εύκολα, διότι, όπως ευθαρσώς λένε ο Sebastian Dullien και η Ulrike Guerot (επιστήμονες που απασχολούνται στο «European Council on Foreign Relations», ένα think tank που χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, από το Open Foundation του Ιδρύματος Σόρος και τη γνωστή γερμανική πολυεθνική εταιρεία Bosch (ψυγεία, πλυντήρια, κάμερες παρακολούθησης κλπ.) «αν γίνουν αγορές ομολόγων των χωρών με προβλήματα, δεν θα υπάρχει τρόπος να τιμωρηθούν (αυτήν τη φράση χρησιμοποιούν) οι χώρες που έχουν ελλειμματικούς προϋπολογισμούς»!
Αυτό που λένε οι Sebastian Dullien και Ulrike Guerot, όσο και αν ενοχλεί, είναι ακριβώς η επίσημη γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η Ποσοτική Χαλάρωση όντως αγοράζει κυρίως υπερτιμημένα γερμανικά και ολλανδικά ομόλογα και λιγότερο ομόλογα συμφερόντων των ισχυρών χωρών και πάντως όχι της Ελλάδος ή της Πορτογαλίας. Η πολιτική της γερμανοκρατούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η πολιτική τιμωρίας των «άτακτων» χωρών και λαών, μέχρι τελικής πτώσης! Αυτό δεν άλλαξε ως τώρα.
Εκείνο που αποφασίστηκε πρόσφατα είναι μόνο η αγορά ομολόγων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), δηλαδή του «χρέους» ουσιαστικά των ίδιων των Γερμανών, οι οποίοι ως μεγαλύτεροι μέτοχοι διαθέτουν το 29% του κεφαλαίου, των Γάλλων, που διαθέτουν το 20% και των Ιταλών, που διαθέτουν το 18% (οι Έλληνες έχουν το 2,8%)! Καθώς και οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν το χρέος αυτό, αντί μετρητών, όταν έγινε η «ανακεφαλαιοποίηση τους»! Σίγουρα είναι καλύτερο να έχουν μετρητά, στα ταμεία τους, αντί να έχουν ομόλογα των…Γερμανών! Ας σημειώσουμε ότι στις 3 από τις 4 μεγάλες ελληνικές τράπεζες ο μεγαλύτερος μέτοχος είναι το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που αποτελεί ειδικού τύπου όχημα - εταιρεία (SPV) που ελέγχεται από τους πιστωτές και μεταβιβάζει περιουσιακά στοιχεία σε αυτούς στα πλαίσια των μνημονίων, και στην 4η (στη Eurobank), η ξένη εταιρεία Fairfax, δηλαδή οι τράπεζες στην Ελλάδα, ελέγχονται από «ξένα συμφέροντα». Ίσως ευτυχώς, καθώς οι ξένοι πιστωτές και ξένοι μέτοχοι δεν έχουν κανένα λόγο να μην διασφαλίσουν την εύνομη λειτουργία των τραπεζών τους, των περιουσιακών τους στοιχείων! Τόσο απλά!
Συμπερασματικά, με τις πρόσφατες κινήσεις αγοράς από την ΕΚΤ χρέους του EFSF, απλά συνεχίζει να υλοποιείται η υπάρχουσα πολιτική αγοράς χρέους όπως συμφέρει κυρίως τη Γερμανία και δευτερευόντως τις άλλες «μεγάλες χώρες» της Ε.Ε., και όχι την Ελλάδα. Το λεγόμενο «Δώρο» Ντράγκι στις ελληνικές τράπεζες, όπως το βάφτισε ο ελληνικός Τύπος, αποτελεί έκφραση καλοσύνης προς τον… εαυτό του! Και αν η κυβέρνηση πετύχει στο μέλλον την αγορά και ακύρωση του ελληνικού χρέους, είναι κάτι που ασφαλώς το ευχόμαστε και επιθυμούμε, αλλά δυστυχώς δεν προκύπτει να έχει επιτευχθεί ως… τώρα!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
