Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η είδηση έσκασε σαν βόμβα! Η κινέζικη τράπεζα ICBC Standard αγόρασε ίσως τη μεγαλύτερη αποθήκη πολύτιμων μετάλλων στο Λονδίνο. Είναι άραγε μία τυχαία κίνηση, καλύπτει κάποιες ευκαιριακές ανάγκες ή κρύβει κάτι βαθύτερο, που θα άξιζε να δούμε πολύ προσεκτικά;
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τη στερεοτυπική εντύπωση ότι οι Κινέζοι είναι ένας φτωχός, σχεδόν κακόμοιρος, λαός που παρήγαγε ρύζι και φόραγε ψαθωτό καπέλο και μόλις τα τελευταία χρόνια εισήλθε στην αλυσίδα της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής, παράγοντας φτηνά βιομηχανικά προϊόντα. Η πραγματικότητα ίσως είναι λίγο διαφορετική. Ή, ακριβέστερα, ίσως είναι πολύ διαφορετική! Όπως στην αρχαιότητα το εμπόριο στη Μεσόγειο ήταν στον έλεγχο σημιτικών λαών και των Ελλήνων, έτσι και στην ανατολή το εμπόριο στους περισσότερους τομείς, είτε εξ ανάγκης ή λόγω ικανοτήτων, είναι εδώ και καιρό κυρίως στα χέρια Ινδών και Κινέζων! Οι Κινέζοι, όπως οι Έλληνες και οι Πέρσες, αποτελούν, με πολύ μικρά ιστορικά διαλείμματα, αρχαίο λαό με συνεχώς αναπτυγμένο πολιτισμό από την εποχή της αρχαιότητας. Είναι όμως και λαός με καλή αντίληψη του εμπορίου!
Αν η «αντίληψη του εμπορίου» είναι η μία διάσταση του θέματος, η «ισχύς» και ο «στρατηγικός σχεδιασμός» είναι τα άλλα δύο που όμως «δένουν το γλυκό»! Ο Πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, από το 2012 χάραξε το σχέδιο για την «αναγέννηση του κινέζικου έθνους», αλλά μόλις πρόσφατα βγήκε στη δημοσιότητα το 13ο πενταετές σχέδιο ανάπτυξης της χώρας. Το 5-ετές σχέδιο για την περίοδο 2016-2020 βασίζεται σε πέντε (5) αρχές, σαν τα 5 στοιχεία-αρχές της κινέζικης αστρολογίας που περιέχονται στο σύμπαν! Καινοτομία, άνοιγμα των αγορών, πράσινη ανάπτυξη, αρμονική συνεργασία και ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών στον πολίτη (inclusive development). Πίσω από τα γενικά και αόριστα αυτά, υπάρχουν αριθμητικοί στόχοι, όπως αστικοποίηση 60%, αύξηση ΑΕΠ 6,5% ετησίως, ετήσια μείωση ρύπων προς ΑΕΠ κατά 2,5%, δημογραφική ανάπτυξη με επέκταση στα 2 παιδιά (ήταν 1 ως τώρα) και έξοδος 70 εκατομμυρίων Κινέζων από τα επίπεδα φτώχειας! Σε ό,τι αφορά την αγορά (αυτά μας ενδιαφέρουν εδώ!) το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαφάνεια για ξένους επενδυτές, πλήρη διεθνή ανταλλαξιμότητα του κινέζικου νομίσματος ΓΟΥΑΝ και άνοιγμα της αγοράς Υπηρεσιών και Εμπορευμάτων (Commodities) και ιδιαίτερα της τιμολόγησής της!
Το μακρόχρονο σχέδιο της Κίνας είναι ξεκάθαρα ένα άλμα από τη βιομηχανική παραγωγή προς την παραγωγή υπηρεσιών, όπως εξάλλου κάνουν όλα τα ανεπτυγμένα κράτη, κάτι που σημαίνει όχι μόνο παγκόσμια επέκταση στις τηλεπικοινωνίες και στις μεταφορές αλλά και στις τράπεζες και τον χρηματιστηριακό χώρο. Εξάλλου οι τράπεζες και οι Αγορές Κεφαλαίων και Εμπορευμάτων (Commodities) είναι η βαριά βιομηχανία της εποχής μας! Οι τράπεζες και οι αγορές είναι τόσο σημαντικές, που αν «φταρνιστούν» αυτές (τράπεζες ή αγορές), αρρωσταίνουν οι οικονομίες, καθώς επηρεάζεται η ροή κεφαλαίων, που είναι το άλφα και το ωμέγα στην οικονομία!
Από τις 5 μεγαλύτερες σε κεφάλαια τράπεζες σήμερα, μόνο η μία είναι εγγλέζικη, οι άλλες 4 είναι κινέζικες! Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι οι Κινέζοι ελέγχουν τις αγορές! Τα 2/3 σχεδόν των παγκόσμιων επενδυτικών κεφαλαίων βρίσκονται στο Λονδίνο, ενώ το μεγαλύτερο χρηματιστήριο είναι στις ΗΠΑ. Παρότι οι Κινέζοι είναι, ευνόητο γιατί, η μεγαλύτερη χώρα κατανάλωσης μετάλλων και διαθέτουν όχι μόνο ένα, αλλά τέσσερα(!) χρηματιστήρια εμπορευμάτων, το σημαντικότερο των οποίων ίσως είναι στη μοντέρνα, και παλαιότερα ρωσόφωνη, πόλη Dalian της Βόρειας Κίνας, οι τιμές στα περισσότερα εμπορεύματα ακόμη καθορίζονται στις ΗΠΑ (Σικάγο κυρίως), Καναδά και λιγότερο σε Λονδίνο, και άλλες χώρες, όπου και τα σημαντικότερα χρηματιστήρια. Όμως στον χρυσό το Λονδίνο διαθέτει τη σημαντικότερη αγορά παγκοσμίως, με δεύτερη τη Νέα Υόρκη και ακολουθούν η Ζυρίχη και το Τόκιο. Είναι φυσικό η Κίνα, η οποία ήδη διαθέτει 3 τακτικά μέλη (όχι μόνο την ICBC, αλλά και άλλες δυο τράπεζες) στο Λονδίνο, να θέλει να επεκταθεί! Πολύ παραπάνω, καθώς διαθέτει και τη μεγαλύτερη αγορά κατανάλωσης αλλά και οι προοπτικές χρυσού δεν είναι καθόλου άσχημες! Όταν μιλάμε για υπερίσχυση της Κίνας στην αγορά χρυσού, σημειώνουμε ότι σε κατανάλωση χρυσού, η μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως είναι η Κίνα (985 μετρικούς τόνους), με δεύτερη την Ινδία (850) και πολύ πίσω τις ΗΠΑ (193), καθώς οι Κινέζοι, Ινδοί όπως και οι Άραβες θεωρούν τον χρυσό επένδυση και αποτελεί τμήμα της επένδυσης μια νέας οικογένειας, όπως ακριβώς τον θεωρούμε στην Ελλάδα!
Σε ό,τι αφορά, δε, τι προοπτικές του χρυσού, αξίζει να σημειώσουμε ότι αν, όντως, εισερχόμαστε σε εποχή οικονομικής αστάθειας και βαθιάς παγκόσμιας κρίσης, όπως φαίνεται, που θα διακρίνεται από αρνητικά επιτόκια για κάποιες χώρες και υπερπληθωρισμό για άλλες, τότε ο χρυσός ίσως αρχίσει να αναδεικνύεται μια άριστη επένδυση στα επόμενα έτη. Επένδυση από την οποία η Κίνα δεν θα έμενε έξω! Καθώς η κινέζικη τράπεζα ICBC αγόρασε έναν από τους μόλις έξι χώρους ειδικής αποθήκευσης χρυσού στο Λονδίνο, χωρητικότητος 2.000 τόνων(!) από την Barclays, όπου μπορεί να αποθηκεύσει χρυσό (ή άλλα πολύτιμα μέταλλα) αξίας 90 δισ. δολαρίων, ίσως όχι απλά ότι οι Κινέζοι μπαίνουν και στην μπίζνα του εμπορίου χρυσού και της Ευρώπης, αλλά , το κυριότερο, μας δίνει και μια ιδέα για το τι φαίνεται ότι θα κινήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στην επόμενη περίοδο...!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
