Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο ηθοποιός Χιου Γκραντ έγραψε στο Twitter για τον Μπόρις Τζόνσον μετά την απόφαση να κλείσει την βρετανική Βουλή: «Δεν θα παίξεις γ@@@να παιχνίδια με το μέλλον τον παιδιών μου. Δεν θα καταστρέψεις τις ελευθερίες για την υπεράσπιση των οποίων πολέμησε ο παππούς μου σε δύο πολέμους. Άντε γ@@σου υπερ-προβεβλημένο λαστιχένιο παιχνίδι μπάνιου («over-promoted rubber bath toy»). Η Βρετανία είναι αηδιασμένη από εσένα και τη μικρή σου συμμορία με τα μαλ@@@να τσιράκια σου». Εκπροσωπώντας την αγανάκτηση εκατομμυρίων Βρετανών που είναι έξαλλοι με τον μη εκλεγμένο... πρωθυπουργό τους.
Έχει όμως, σημασία η αγανάκτησή τους, όταν υπάρχει ήδη η ετυμηγορία του δημοψηφίσματος για το Brexit; Και όταν η Βασίλισσα έχει εγκρίνει την απόφαση του Τζόνσον; Και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: έχει αλλάξει άραγε το ποσοστό των βρετανών πολιτών που τάσσονται πλέον κατά του Brexit ή μήπως τα ποσοστά παραμένουν τα ίδια;
Aλλά κα στην Ιταλία, στην Πολωνία, στην Ουγγαρία, στις ΗΠΑ, στη Βραζιλία τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Οι "λαοί" έχουν ήδη αναδείξει στην εξουσία ηγέτες που αναδέιχθηκαν μέσα από τον λαϊκισμό, την πρόκληση και την ανερμάτιστη πολιτική κραυγή. Υπηρετώντας μόνο τα ταπεινά ένστικτα εσωστρέφειας των πολιτών τους.
Τι ακριβώς συμβαίνει στη σύγχρονη δημοκρατία; Ο «κατά φαντασίαν» πολίτης είναι κομμάτι μιας μάζας που ο αντιπρόσωπός της συνδέεται μαζί της κάθε τέσσερα χρόνια, μόνο για να συνομιλήσει σ'' ένα ασαφές και καταναγκαστικό επίπεδο επικοινωνίας και αόριστης υποσχεσιολογίας. Με την ψήφο «εκβιασμού», ο «αντιπρόσωπος» παίρνει την εντολή να δράσει όπως εκείνος επιθυμεί και ερμηνεύοντας αυθαίρετα θεσμούς και νόμους, σύμφωνα με το δικό του πολιτικό και «υπαρξιακό» συμφέρον. Το αποτέλεσμα είναι να διοικεί το 15% και το υπόλοιπο 85% να ακολουθεί χωρίς καμία δυνατότητα υπεύθυνης συμμετοχής σε αποφάσεις που το αφορούν!
Εν τω μεταξύ, αναπτύσσονται παράλληλα, σε όλο τον βιόκοσμο του συστήματος, μηχανισμοί στήριξης της «αντιπροσωπευτικότητας» για να εξυπηρετήσουν όλο το δίκτυο άσκησης της εξουσίας. Κυρίαρχα εργαλεία είναι ο μεσσιανισμός και ο λαϊκισμός. Οι χώροι διαπαιδαγώγησης του «αμέτοχου» αλλά «αντιπροσωπευόμενου» ατόμου είναι το σχολείο, όπου ακολουθεί τη μαζική εκπαίδευση, αντιγράφοντας και όχι δημιουργώντας, η μαζική επικοινωνία όπου εμπιστεύεται την ενημέρωση στη συνείδηση του συνήθως «στρατευμένου» δημοσιογράφου, το καταναλωτικό σύστημα που επιλέγει για χάρη του τον τρόπο ζωής, τη μόδα και την ψυχαγωγία. Καλλιεργείται σταδιακά μια ατροφική διάθεση για συμμετοχικότητα σε οτιδήποτε. Όλοι ξέρουμε ότι κάποιος άλλος, «μεσσίας», θα τραβάει μπροστά κι εμείς θα ακολουθούμε.
Η αντιπροσωπευτικότητα τρέφει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Το άτομο αισθάνεται έναν εφησυχασμό και με τον καιρό, αποβάλλει το ένστικτο της ευθύνης και την εσωτερική διέγερση της δράσης. Αδιαφορεί πια για τη συμμετοχή, γιατί πιστεύει ότι άλλος το ανέλαβε ή ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα παρέμβασης σε αποφάσεις. Πολλαπλασιάζονται έτσι οι κοινότητες των ανεύθυνων μελών που γίνονται πλέον εύκολη βορά του πελατειακού συστήματος των «διακεκριμένων» αντιπροσώπων τους.
Το αποτέλεσμα είναι να βιώνουμε έναν αστικό πολιτισμό με φεουδαρχικούς μηχανισμούς ελέγχου και καθοδήγησης της κοινωνίας. Αν θέλουμε να πιστεύουμε στην αξία του «πολιτικού» ανθρώπου, έστω σε μια εξελίξιμη μορφή του, θα πρέπει να μας προβληματίσει έντονα το πώς είναι δυνατόν να εκχωρούμε το δικαίωμα της πολιτικής μας ταυτότητας στην οποιαδήποτε κατασκευασμένη περσόνα που ξεπετάχθηκε «φτιασιδωμένη» από τα στούντιο κάποιας τηλεόρασης.
Και όλα αυτά τα «over-promoted rubber bath toys» διαθέτουν ένα μεγάλο προνόμιο: την "αποφασιστικότητα"! Εκ του ασφαλούς για τους ίδιους και με πλήρη επικινδυνότητα για τους πολλούς. Εκεί βρίσκεται η αιτία του κακού και ακριβώς εκεί πρέπει να δουλέψουν οι σύγχρονες δημοκρατίες.
