Στην ιατρική η τρίτη επέμβαση μπορεί να σημαίνει ότι για κάποιον λόγο απέτυχε η δεύτερη . Αν ο ιατρός μπαίνει στο χειρουργείο με την πεποίθηση ότι θα χρειαστεί και τέταρτη, τότε οι πιθανότητες επιτυχίας της τρίτης είναι σχεδόν μηδενικές. Στις τράπεζες όλοι κουνάνε σημαιάκια. Όχι γιατί πέτυχε η εγχείρηση, αλλά διότι ο ασθενής επιβίωσε για να ζήσει την εμπειρία και της τρίτης επεμβάσεως.
Το εντυπωσιακό της ιστορίας είναι ότι για άλλη μία φορά όλοι είναι ευχαριστημένοι. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Κι ας γνωρίζουν καλά ότι πρόκειται για μία κακόγουστη φάρσα. Η κυβέρνηση χαίρεται για το γεγονός ότι αυτή τουλάχιστον η βόμβα δεν πρόκειται να σκάσει στα χέρια της. Κι οι Ευρωπαίοι για το ότι δεν χρειάστηκε να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη. Με τα ψέματα κλωτσούν την μπάλα λίγο πιο κάτω, προσπαθώντας έτσι να κερδίσουν χρόνο. Οι μόνοι ανήσυχοι (και δικαίως) είναι οι τραπεζίτες, οι οποίοι δεν ξέρουν αν θα μπορούν για πολύ καιρό ακόμη να αποκρούουν τα σχέδια της κυβέρνησης για την αντικατάστασή τους.
Ένα από τα πιο σοβαρά θέματα της ανακεφαλαιοποίησης, πέραν από τα 14,4 δισεκατομμύρια ευρώ που ανακάλυψαν τα stress test, είναι το ύψος του ποσού που θα διατεθεί από το ΤΧΣ. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα! Με τα 14,4 δισεκατομμύρια ευρώ και με τα περισσότερα από αυτά να είναι CoCos με επιτόκιο 8%, στην αγορά δεν πρόκειται να πέσει ούτε ευρώ! Θα είναι σαν να περνάει από την διψασμένη έρημο ένα κατάμαυρο σύννεφο, δίχως να προσφέρει μία σταγόνα και την καταιγίδα να ξεσπάει στο βάθος, στα ανοικτά της θάλασσας.
Οι τράπεζες χρειάζονται φθηνά κεφάλαια για να δώσουν ενέσεις ρευστότητας στην αγορά. Όταν, όμως, χρειάζεται να επιστρέφουν ετησίως ένα ποσό της τάξης των 800 εκατ. ευρώ στο ΤΧΣ μόνο για τόκους, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να δανείζουν φθηνότερα απ όσο οι ίδιες δανείζονται. Ένας επιχειρηματίας θα πρέπει να είναι τρελός ή τελείως απελπισμένος για να δεχτεί να πάρει δάνειο με επιτόκιο 8% ή 9% και να επιχειρήσει σε αυτό το περιβάλλον.
Η καλύτερη λύση θα ήταν μία μεγάλη ανακεφαλαιοποίηση, δίχως τον βραχνά του επιτοκίου των CoCos, Β ακόμη κι αν αυτό απαιτούσε να περάσει ο απόλυτος έλεγχος των τραπεζών στο κράτος. Αν οι νέες διοικήσεις διορίζονταν με διεθνή διαγωνισμό και οι νέες τράπεζες περνούσαν στην συνέχεια και σε εύλογο χρονικό διάστημα στα χέρια ιδιωτών - επενδυτών, τότε το κράτος θα μπορούσε να βγάλει κέρδος από την ανακεφαλαιοποίηση. Αυτό έχει συμβεί στις ΗΠΑ, αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες. Τα κράτη κέρδισαν από την ανακεφαλαιοποίηση και δεν χρειάστηκε να πληρώσουν για αυτή οι πολίτες τους.
Ο «ελληνικός τρόπος», όμως, έχει ήδη κοστίσει 25 δισεκατομμύρια που έχουν ήδη πέσει στον Καιάδα και ένας Θεός ξέρει πόσα ακόμη θα κοστίσει. Τα στελέχη του ΤΧΣ βρίσκονται στην όχι και τόσο ευχάριστη θέση να υπερασπιστούν τις επιλογές του παρελθόντος. Άλλωστε, τις ίδιες επιλογές ακολουθούν σήμερα κι οι ίδιοι.
Όλοι ξέρουν ότι δίχως φθηνό χρήμα στην αγορά δεν μπορεί να πάρει μπροστά η Οικονομία και κατά συνέπεια δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν τα κόκκινα δάνεια. Αυτά φθάνουν σήμερα στα 107 δισεκατομμύρια ευρώ και μία νέα πιθανή εκτίναξή τους θα έχει ως αποτέλεσμα να απαιτηθούν νέα κεφάλαια για τις τράπεζες!
Τόσους καλούς οικονομολόγους έχει η Ευρώπη, όπως έχει σημειώσει ο δόκτωρ Σόϊμπλε. Πως είναι δυνατόν να μην βλέπουν την αλήθεια; Ακριβώς επειδή πρόκειται για καλούς οικονομολόγους ξέρουν να μετρούν! Από τα 86 δισεκατομμύρια ευρώ του ελληνικού δανείου υπάρχουν αυτή την στιγμή μόνο τα 50 του ESM. Τα υπόλοιπα 36 προς ώρας αγνοούνται. Ο Τόμας Βιέζερ, επικεφαλής του EuroWorkingGroup, έχει δηλώσει σχετικά (κι ήταν ο μόνος) ότι «στόχος μας είναι να διατηρήσουμε το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης όσο πιο μικρό γίνεται» κι ότι το ποσό των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι το ανώτερο που έχει αποφασιστεί ότι μπορεί να διατεθεί για την Ελλάδα.
Εκεί που υπάρχει ένα αντικειμενικό πρόβλημα για το οποίο δεν μίλησε ο κ. Βιέζερ, είναι ότι δεν διακρίνεται που ακριβώς βρίσκονται αυτά τα 86 δισεκατομμύρια ευρώ.
Από τα 50 τα 25 έχουν δεσμευτεί για τις τράπεζες. Αν ξοδευτούν λιγότερα, τότε θα έχουν βρεθεί χρήματα για να καλύψουν την τρύπα των 36. Αν ξοδευτούν 10, για παράδειγμα, θα λείπουν άλλα 21. Και πάλι υπάρχει πρόβλημα, αλλά αυτό είναι σαφώς μικρότερο. Στις Βρυξέλλες ελπίζουν ότι τα 10 θα βρεθούν κάποια στιγμή από τις αγορές και τα άλλα από τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα. Η αριθμητική αυτή μπορεί να έχει ορισμένα προβλήματα, όπως το πώς θα βγούμε στις αγορές. Αλλά αυτό δεν τους απασχολεί. Εκείνο που τους νοιάζει αυτή την στιγμή είναι να βγουν τα νούμερα στα μοντέλα τους και να μπορέσουν έτσι να κάνουν γιορτές με τις οικογένειές τους.
Αν χρησιμοποιηθούν και τα 25 δισεκατομμύρια για τις τράπεζες το μοντέλο δεν βγαίνει, διότι πολύ απλά δεν υπάρχουν τα λεφτά! Ή δεν θέλουν να τα βάλουν! Ξέρουν ότι με τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ που διαθέτουν αγοράζουν μία φθηνή απομίμηση που θα καλύψει προσωρινά τις ανάγκες τους. Με 25 δισεκατομμύρια ευρώ θα έλυναν το πρόβλημα για πάντα. Αλλά δεν τους απασχολεί να λύσουν το πρόβλημα. Έχουν αποφασίσει να μην ξοδέψουν τα 25 δισεκατομμύρια.
Είναι μία κοντόφθαλμη θεώρηση των πραγμάτων, αλλά η Ευρώπη δεν είχε ποτέ την φήμη ότι είχε την δυνατότητα για μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς.
Θανάσης Μαυρίδης
