Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Όσα έγιναν σε λίγες ώρες στο Μάτι, δεν μπορεί να το καταγράψει η ειδησεογραφία. Η διάχυση της πληροφορίας και της εικόνας δεν είναι ποτέ ικανή να αποδώσει το επί μέρους. Για τους περισσότερους μάλιστα, η δραματοποίηση λειτουργεί «ψυχαγωγικά», δεδομένου ότι εμπλουτίζουν το αφηγηματικό υλικό της καθημερινότητας. Άσε που υπάρχει και το αισθητικό μέρος της υπόθεσης. Αναρωτιέμαι για τα συναισθήματα των «θεατών» της Εύβοιας που είχαν μπροστά τους το φαντασμαγορικό μέτωπο της πυρκαγιάς… Ο ρεαλισμός όμως, βρίσκεται αλλού. Στην ακτίνα που διαδραματίζεται η καταστροφή και στους ανθρώπους που εμπλέκονται άμεσα. Που αισθάνονται την απειλή της λαίλαπας να πλησιάζει. Αλλά ακόμα πιο πολύ, σ' αυτούς που παλεύουν με τη φωτιά και χάνονται στις φλόγες της, ζώντας τις τελευταίες εφιαλτικές τους στιγμές...
Καθόλου περίεργο που υφιστάμεθα τόσα δεινά. Είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς ολοκληρωμένο κτηματολόγιο – με πολύ μεγάλη ευθύνη της Εκκλησίας! Είμαστε από τις χώρες που την ευθύνη για την προστασία του δάσους την έχει η κυβέρνηση και όχι η τοπική αυτοδιοίκηση. Είμαστε από τις λίγες εναπομείνασες κοινωνίες που δεν μας ενδιαφέρει τι γίνεται έξω από την αυλή μας, πόσω μάλλον στην από πάνω δασόφυτη πλαγιά του αυθαιρέτου μας…
Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά; Η κυνική στάση της κυβέρνησης είναι ενδεικτική για ό,τι συμβαίνει γενικώς, στην ελληνική κοινωνία. Προσέξτε πώς αντιδρούν σήμερα, ο Πρωθυπουργός, ο «απίθανος» υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Τόσκας και οι υπόλοιποι: «Παντού γίνονται πυρκαγιές, τόσο μπορούμε, τι άλλο να κάνουμε;». Και για το τέλος, αφήνουν το πιο αποστομωτικό «Πρώτη φορά καίγεται η Ελλάδα; Οι άλλοι τι έκαναν;». Και ο κόσμος δεν αντιδρά. Φτάνει μόνο η δικαιολογία εξιλέωσης δια του μίσους απέναντι στους «άλλους». Ενάντια σ' αυτούς που επίσης, δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Οι άνθρωποι αυτοί πουλάνε τρέλα αλλά συνεχίζουμε να ανεχόμαστε τον αμοραλισμό τους.
Προτάσσουν το μίσος σε κάθε δυσκολία και απολαμβάνουν την ανοχή μιας κρίσιμης μάζας στην κοινή γνώμη. Και δεν πρόκειται μόνο για τους ψηφοφόρους τους. Εδώ και πολλές δεκαετίες έχουν αναπτυχθεί στην ψυχολογία του Ελληνα συσσωρευμένα ένστικτα ενοχής και σύνδρομα αντιπάθειας. Εχει καλλιεργηθεί από καιρό το μίσος προς τους απέναντι, έτσι ώστε ο κατακερματισμός να αποτελεί μέσο ανοχής και παρασιτικής επιβίωσης για κάθε ανεύθυνη εξουσία.
Ο Ελληνάκος του μίσους είναι ο καταλληλότερος για να ανεχθεί τον μιθριδατισμό της εξουσίας. Γιατί και ο ίδιος σκέπτεται ακριβώς έτσι. Ο αλγόριθμος των αιτιών είναι τόσο πολύπλοκος που επιτρέπει τη διαιώνιση της αντιπάθειας σαν σφουγγάρι των ευθυνών. Ο ένας ρίχνει την ευθύνη στον άλλον και όλοι μαζί στον «αφανή ολετήρα» που κρύβεται πίσω από κάθε κακό. Εν προκειμένω, στον «νεοφιλελεύθερο» εμπρηστή που έβαλε στόχο να κηλιδώσει το όνομα του Τσίπρα, του Τόσκα και των συντρόφων του…
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Η Αριστερά σπανίως απολογείται. Όπως και κάθε ιδεολογία με "ηθικό πλεονέκτημα". Γιατί δεν χρειάζεται να το κάνει. Είναι άλλωστε φανερό ότι συγκεντρώνει γύρω της τόσους εχθρούς που απειλούν την ιστορική της πορεία μέσα στο χρόνο που δεν αξίζουν κανένα έλεος ανθρωπισμού και ευαισθησίας.
Και οι νεκροί στο Μάτι που πλησιάζουν τους 100; Είναι φρικτό το συναίσθημα αλλά όχι για να μας κάνει ευάλωτους απέναντι στους αντιπάλους. Μια συγγνώμη, ένα δάκρυ ή ένα απολογητικό νεύμα θα μας καθιστούσε αδύναμους μπροστά στον διαρκή αγώνα μας εναντίον τους.
Ο Μπουχάριν και ο Σοκόλνικοφ δοκίμαζαν συνεχώς τις συνειδήσεις τους για τις μαζικές εκτελέσεις αλλά ποτέ δε το έδειξαν στον ίδιο τον Στάλιν...
