Της Μαρί Δελλή
Το Εθνικό Κτηματολόγιο στη χώρα μας ξεκίνησε το 1995, με ένα όραμα και συγκεκριμένη πολιτική στόχευση.
Το όραμα ήταν να κτηματογραφηθεί και χαρτογραφηθεί αντικειμενικά ολόκληρη η επικράτεια, με βάση δορυφορικές συντεταγμένες και ακολουθώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Η πολιτική στόχευση ήταν να περιοριστεί η καταπάτηση εκτάσεων, η άναρχη και αυθαίρετη δόμηση και να προστατευθούν οι δασικές εκτάσεις, αλλά και η δημόσια περιουσία.
Σήμερα, 24 χρόνια μετά, διανύουμε την τέταρτη γενιά κτηματογράφησης και η «μεγάλη μεταρρύθμιση» ακόμη αναζητείται…
Οι δασικοί χάρτες που έχουν αναρτηθεί, καλύπτουν το 54,58% της χώρας…
Ο έλεγχος για τις πυρόπληκτες περιοχές τέθηκε σε λειτουργία το 2010 και αφορά μόνο στην περιοχή της Β.Α. Αττικής μετά την πυρκαγιά του 2009. Δεν υπάρχει ενημέρωση για παρακολούθηση των υπόλοιπων περιοχών της χώρας, οι οποίες πλήττονται από πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι…
Μέρος της δημόσιας περιουσίας παραμένει άγνωστου ιδιοκτήτη, λόγω κωλυσιεργίας του ελληνικού δημοσίου, όπως παραλίγο και η Ακρόπολη…
Από μια άλλη οπτική γωνία, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί συνδέουν τη «μεταρρύθμιση» του Κτηματολογίου με την ασφάλεια των συναλλαγών στα ακίνητα και την ενθάρρυνση των ξένων επενδύσεων στη χώρα μας.
Όμως, και σε αυτό το σημείο, έχουμε καταφέρει να δώσουμε λάθος μήνυμα προς τους εταίρους μας. Η ασφάλεια των μεταβιβάσεων γινόταν και μέσω των Υποθηκοφυλακείων. Απλώς, η φιλοσοφία του δικαίου μας ήταν διαφορετική: η ιδιοκτησία στηριζόταν στον ιδιοκτήτη. Με τα πλήρη στοιχεία του ιδιοκτήτη, αναζητούσαμε όλη την ιστορία του ακινήτου. Με το Κτηματολόγιο, γίνεται το αντίθετο: με τον αριθμό ΚΑΕΚ του ακινήτου, γνωρίζουμε όλο το ιστορικό των μεταβιβάσεών του. Θετική αλλαγή, αλλά όχι καθοριστική για την ασφάλεια των συναλλαγών.
Η ουσιαστική, όμως, μεταρρύθμιση θα επέλθει, όταν θα εκμεταλλευθούμε τα πρώτα αυτά βήματα, συνδυάζοντάς τα με την τεχνολογία.
Όταν το Εθνικό Κτηματολόγιο θα είναι προσβάσιμο από αναγνωρισμένους χρήστες μέσω οποιουδήποτε υπολογιστή, χωρίς την απαραίτητη μετάβαση στο ανάλογο Κτηματολογικό Γραφείο. Αυτή είναι η αυτονόητη μεταρρύθμιση που εννοούν οι ευρωπαίοι εταίροι μας, όπως συμβαίνει σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη.
Όταν οι δικηγόροι και οι συμβολαιογράφοι θα μπορούν να κάνουν έλεγχο των ακινήτων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, θα μειωθούν οι μετακινήσεις σε όλη τη χώρα και θα μειωθούν με τον τρόπο αυτό τα έξοδα, αλλά και ο απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση μιας μεταβίβασης ακινήτου. Οι επενδυτές και, κυρίως, οι ξένοι που θέλουμε να προσελκύσουμε στην Ελλάδα, θα μπορούν άμεσα και με διαφάνεια να γνωρίζουν αν το ακίνητο που τους ενδιαφέρει έχει ιδιοκτησιακά προβλήματα και δεν θα σπαταλούν πολύτιμο χρόνο.
Η σύνδεση όλων των Κτηματολογικών Γραφείων σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα θα προσφέρει, επίσης, μεγαλύτερη ασφάλεια στις συναλλαγές. Σήμερα, οι τράπεζες, για το απλό άνοιγμα ενός λογαριασμού φυσικού ή νομικού προσώπου, απαιτούν την προσκόμιση διάφορων εγγράφων για να γνωρίζουν την περιουσιακή κατάσταση του πελάτη. Αυτό συμβαίνει, γιατί, με το υπάρχον σύστημα, πρέπει να γνωρίζουμε τη διεύθυνση ενός ακινήτου και το όνομα του ιδιοκτήτη. Δηλαδή, αν ένα άτομο έχει ακίνητα σε διάφορα σημεία της χώρας, δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε παρά μόνο μέσω της δήλωσής του στην εφορία. Η χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας, όμως, θα απλουστεύσει την καθημερινότητα των πολιτών με τις τράπεζες, αλλά και εκείνες θα μπορούν να «αντιμετωπίσουν» τους «κακοπληρωτές», εφόσον θα είναι σε θέση να αναζητήσουν την ακίνητη περιουσία τους (asset tracing).
Μια άλλη διάσταση προστίθεται και στις σχέσεις των εταιρειών με τους προμηθευτές τους. Σε μια οικονομία σε κρίση, όπου έχουν πληγεί οι οικονομικές συναλλαγές με έκδοση πλήθους Διαταγών Πληρωμής και αδυναμία είσπραξης χρεών, η δυνατότητα άμεσης γνώσης της ακίνητης περιουσίας ενός οφειλέτη θα αποκαταστήσει την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη.
Τώρα, στο σημείο που έχουμε φτάσει και παρά τα όποια προβλήματα, οφείλουμε να επαναφέρουμε το όραμα και την πολιτική στόχευση της ίδρυσης του Εθνικού Κτηματολογίου. Να υλοποιήσουμε, με άλλα λόγια, αυτό που υποθέτουν οι εταίροι μας, και όχι ένα Εθνικό Κτηματολόγιο «α λα ελληνικά»…
* Η Μαρί Δελλή είναι Of. Counsel I.Vassardanis and Partners, Property Law.
