Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Είναι πραγματικά απίστευτο αυτό που συμβαίνει με την υπαγωγή αρχαιολογικών χώρων και μνημείων στο Υπερταμείο ακόμα και για τα δεδομένα της Ελλάδας, μετά από τέσσερα χρόνια κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όπου πλέον η αντίληψή μας για τα πράγματα έχει αμβλυνθεί δραματικά. Και είναι απίστευτο γιατί κραδαίνοντας την πολιτιστική κληρονομιά ως τοτέμ οι συγκεκριμένοι κύκλοι έχτισαν όλες τις ιδεοληψίες που αφορούν την ανάπτυξη, τις ιδιωτικοποιήσεις, τον τουρισμό.
Μέχρι χθες παρεμπόδιζαν επενδύσεις και ιδιωτικοποιήσεις επικαλούμενοι «τα αρχαία». Και τώρα, εν μία νυκτί και εν κρυπτώ, τα παραχωρούν στο Υπερταμείο.
Προφανώς και κανείς δεν μπορεί να αγοράσει την Κνωσό και να τη μετακινήσει από τη θέση της. Τα αρχαιολογικά μνημεία ως κατάλοιπα του παρελθόντος είναι αντικείμενο μελέτης από τους αρχαιολόγους. Η διαχείριση όμως των εσόδων από τα εισιτήρια, τα πωλητήρια, τα δικαιώματα από τη φωτογράφιση και την βιντεοσκόπηση, η προστιθέμενη αξία που δίνουν σε όλη την τουριστική βιομηχανία είναι το χρυσωρυχείο που το ελληνικό δημόσιο παραχωρεί στο Υπερταμείο.
Ποιος, αλήθεια, δεν επέτρεπε μέχρι σήμερα στο Δημόσιο να αξιοποιεί την υλική και άυλη περιουσία του; Ποιος εμπόδισε την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου πρόσβασης στα μνημεία, την ανάπτυξη κερδοφόρων πωλητηρίων στα μουσεία; Μήπως είναι οι ιδεοληψίες που σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού και εξορθολογισμού έβλεπαν την απειλή συντεχνιακών συμφερόντων και άρχιζαν τα ουρλιαχτά τάχα μου στο όνομα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς από «τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα των αγορών»;
Συμβαίνει το εξής με την πολιτιστική κληρονομιά. Κάθε γενιά, σε ενεστώτα χρόνο δεν είναι ιδιοκτήτης. Είναι ο προσωρινός διαχειριστής που αναλαμβάνει την ευθύνη να την προστατεύσει για να την παραδώσει στις επόμενες γενιές. Εμείς, σήμερα, λειτουργούμε ως «κιβωτός της διαθήκης» που παραλάβαμε από τους γονείς μας και πρέπει να παραδώσουμε στα παιδιά μας. Οπότε η διαχείριση της κληρονομιάς αυτής δεν γίνεται με όρους ιδιοκτησίας. Καμία γενιά δεν είναι ο ιδιοκτήτης της πολιτιστικής κληρονομιάς γιαυτό και δεν μπορεί να τη μεταβιβάσει σε άλλον ιδιοκτήτη.
Είναι τεράστιο στοίχημα για τους Έλληνες να καταφέρουμε να οργανώσουμε τις υπηρεσίες του δημοσίου με τέτοιο τρόπο ώστε να διαχειρίζονται την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας - που είναι μια πολύ μεγάλη πηγή πλούτου- με τρόπο τέτοιο που να προσθέτει στην εθνική οικονομία χωρίς να θίγεται ο πνευματικός και συμβολικός της χαρακτήρας.
Η πολιτιστική κληρονομιά δεν μπορεί να εκχωρηθεί επειδή μία ή περισσότερες γενιές Ελλήνων απέτυχαν στη διαχείρισή της. Θα τα καταφέρουν καλύτερα οι επόμενες γενιές. Μέχρι τότε, αν δεν μπορούμε να τη διαχειριστούμε, το ελάχιστο χρέος μας είναι να την αφήσουμε ανέπαφη στην ουσία της.
