To lockdown παρατείνεται και επισήμως μέχρι τις 8 Μαρτίου. Καμία δέσμευση δεν αναλήφθηκε για την επαναλειτουργία του εμπορίου και το οικονομικό επιτελείο υποχρεώθηκε ήδη να παρατείνει μέτρα στήριξης εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που δεν είχαν προγραμματιστεί και για τον Μάρτιο.
Στο… τεφτέρι των μέτρων στήριξης προστίθενται ήδη πάνω από 600 εκατ. ευρώ για τις αναστολές συμβάσεων του Μαρτίου, ο πήχης για τα φορολογικά έσοδα μειώνεται ακόμη περισσότερο λόγω των απωλειών που θα υπάρξουν από ΦΠΑ, ειδικούς φόρους κατανάλωσης και φορολογικές υποχρεώσεις που θα ανασταλούν, ενώ αρχίζει να φαίνεται στον ορίζοντα η παράταση του μέτρου των μηδενικών ενοικίων και για τον Απρίλιο καθώς «ποιος θα μπορεί να αναλάβει πλήρως οικονομικές υποχρεώσεις ύστερα από 5 συνεχείς μήνες καραντίνας»;
Το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη ετοιμάσει την επικαιροποίηση του φετινού προϋπολογισμού καθώς ουδείς είχε προβλέψει ότι από τον Νοέμβριο –οπότε και μπήκε σε διαδικασία ψήφισης ο προϋπολογισμός του 2021- μέχρι και τον Μάρτιο θα είναι πρακτικά κλειστό το λιανεμπόριο. Πόσο… βαθιά θα είναι η αναθεώρηση του προϋπολογισμού;
Η εκτίμηση ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα συγκρατηθεί στα 7 δισ. ευρώ έχει ήδη ανατραπεί πλήρως. Μετά και την ανακοίνωση ότι ο προϋπολογισμός των μέτρων στήριξης θα εκτιναχθεί από τα 7,5 δισ. ευρώ στα 11,6 δισ. ευρώ, η επικαιροποιημένη εκτίμηση ανεβάζει το πρωτογενές έλλειμμα στα 13-14 δισ. ευρώ.
Αυτό το έλλειμμα θα καλυφθεί με πρόσθετο δανεισμό με αποτέλεσμα το χρέος της γενικής κυβέρνησης να ανέλθει στα 350 δισ. ευρώ και με αξιοποίηση των ταμειακών διαθεσίμων τα οποία θα υποχωρήσουν ακόμη και κάτω από τα 24 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου.
Πρόκειται προφανώς για σημαντική επιδείνωση ενώ άγνωστο είναι ακόμη το τι θα γίνει στο «μέτωπο» της ανάπτυξης. Το 4,5% πιθανότατα δεν θα επιβεβαιωθεί ποτέ καθώς το πρώτο τρίμηνο αναμένεται να κλείσει με μεγάλη ύφεση άνω του 10% (δεδομένου ότι η σύγκριση γίνεται με το περυσινό πρώτο τρίμηνο κατά το οποίο δεν υπήρχε πανδημία).
Ωστόσο, το άμεσο μέλλον είναι ακόμη αόρατο. Υπάρχει το καλό σενάριο της υπεραντίδρασης των καταναλωτών στο μέτωπο της κατανάλωσης και το κακό σενάριο της χειρότερης του αναμενομένου χρονιάς στον τουρισμό.
Όλο αυτό το σκηνικό έχει την κακή και την καλή πλευρά του. Η κακή πλευρά είναι ότι η παράταση του lockdown κόβει πόρους από τα μέτρα στήριξης που θα λαμβάνονταν στην φάση της επιστροφής στην κανονικότητα. Τα περιθώρια μείωσης των ταμειακών διαθεσίμων δεν είναι ανεξάντλητα. Η καλή πλευρά είναι ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη που περιέρχεται σε δυσκολότερη θέση συγκριτικά με αυτή που υπολόγιζε πριν από ένα τρίμηνο. Και αυτό, ίσως οδηγήσει σε γενναιότερες αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
