Κάθε πρωτοβουλία για την ανόρθωση του ΕΣΥ είναι καλοδεχούμενη. Μόνο που η συγκεκριμένη πρωτοβουλία από τον κ. Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν συνιστά πρόταση για «νέο ΕΣΥ». Παρά την αναγκαιότητα ορισμένων επιμέρους προτάσεων, στο σύνολό της αποτελεί ένα προεκλογικό πρόγραμμα που όπως συμβαίνει κατά κανόνα με τα προεκλογικά προγράμματα υπόσχεται υπερβολικά πολλά, λίγα εκ των οποίων μπορούν να εφαρμοστούν κι ακόμα λιγότερα πραγματοποιούνται στην πράξη.
Εδώ γεννάται το ερώτημα αν ήταν ρεαλιστικές οι προτεινόμενες προτάσεις γιατί δεν εφαρμόστηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ κατά τη διάρκεια της πενταετούς κυβερνητικής του θητείας;
Επειδή, όμως, δεν έχουμε προεκλογική περίοδο, το προτεινόμενο πρόγραμμα μάλλον δεν απευθύνεται στον ελληνικό λαό, αλλά στους εργαζόμενους και συνδικαλιστές του ΕΣΥ, προτάσσοντας τα δίκαια αιτήματά τους για προσλήψεις και για καλύτερες αμοιβές πριν την αναγνώριση των αναγκών υγείας του πληθυσμού, γεγονός πρωτοφανές για οποιαδήποτε σχετική πρωτοβουλία.
Αλλά ακόμα και ως προεκλογικό πρόγραμμα, που η υλοποίησή του θα απαιτούσε πολύ μεγαλύτερη χρηματοδότηση απ’ αυτή που διαθέτει η χώρα, ακόμα κι αν εξασφαλιστούν οι επιπλέον πόροι που προτείνονται, δεν οδηγεί σε «νέο ΕΣΥ».
Η αναφορά, βέβαια, σε «νέο ΕΣΥ» αποτελεί μια θετική αναγνώριση ότι το σημερινό ΕΣΥ έχει κλείσει τον κύκλο του. Αυτό, όμως, συνέβη κυρίως λόγω του κρατισμού, του συγκεντρωτισμού και της κομματοκρατίας που αποτελούν χρόνιες παθογένειες του συστήματος και που οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν τις καταπολεμούν, αλλά τις ενισχύουν ακόμα περισσότερο.
Εάν είχαν προταχθεί οι ανάγκες υγείας του πληθυσμού δεν θα υπήρχε ανάγκη για περισσότερα νοσοκομεία όπως προτείνεται, όταν έχουμε ήδη υπερεπάρκεια κλινών, ενώ το προτεινόμενο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας δεν θα περιορίζονταν μόνο στις ανεπαρκείς δομές του ΕΣΥ, αλλά θα περιελάμβανε τις μονάδες της τοπικής αυτοδιοίκησης και τον συμβεβλημένο ιδιωτικό τομέα.
Η μεγαλύτερη, όμως, αδυναμία του προτεινόμενου σχεδίου είναι η παντελής έλλειψη αναφορών στην ανάγκη ανακατανομής των υλικών και ανθρώπινων πόρων με τον επανασχεδιασμό του νοσοκομειακού χάρτη και την αλλαγή χρήσης πολλών νοσοκομειακών μονάδων και στην εγκαθίδρυση ανεξάρτητης διοίκησης με αξιοκρατικά κριτήρια.
Τα κρίσιμα αυτά ζητήματα δυστυχώς δεν τα αποδέχεται το αριστερόστροφο συνδικαλιστικό κίνημα του ΕΣΥ και γι’ αυτό δεν τα υιοθετεί και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Χωρίς, όμως, σύγχρονη, αποκεντρωμένη και αποτελεσματική διοίκηση όσα χρήματα κι αν εξασφαλιστούν και όσες προσλήψεις κι αν γίνουν το ΕΣΥ θα συνεχίσει να παραπαίει.
* Ο Γιάννης Τούντας είναι Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις
