Της Μαρίας Dawkinson
Προχθές που πήγα στο μανάβικο της γειτονιάς, ο 24χρονος Σαμίρ δεν ήταν χαμογελαστός, ως συνήθως. Με τα λίγα αγγλικά του και τα λίγα ιταλικά μου, ανταλλάξαμε τον ακόλουθο διάλογο:
- Εγώ που κάθε βράδυ έκανα μάθημα αγγλικών στο ίντερνετ, για να πάω Νορβηγία στα ξαδέρφια μου, τώρα πρέπει να το ξεχάσω, μάλλον.
- Μην το ξεχνάς. Τα πράγματα θα γίνουν δύσκολα, σίγουρα, αλλά…
- Τώρα που θα έπαιρνα την άδεια παραμονής μου, λένε ότι αλλάζουν όλα.
- Περίμενε να δεις, δεν ξέρεις…Ποιος τα λέει;
- Οι δικοί μου. Αντί να πάω Νορβηγία, μας βλέπω να γυρνάμε όλοι στην Αίγυπτο.
- Ινσαλλά, δε θα γίνει βρε Σαμίρ, είπα και μετάνιωσα αυτοστιγμί.
- (πικρό χαμόγελο) Μακάρι, γιατί είμαι και κόπτης.
Από μέσα μου σκέφτηκα ότι όλοι σπάμε πλέον σε φοβισμένες μειονωτικές συνειδήσεις και ότι κι εμείς κινδυνεύουμε να βρεθούμε στη θέση του Σαμίρ, αργά ή γρηγορα. Άκουσα για την επαναφορά της βίζας για ΗΠΑ, το Σένγκεν το γλυτώσαμε προς το παρόν, αλλά οι μετακίνησεις εκτός από πολύ δύσκολες για οικονομικούς λόγους, γίνονται πια και ψυχοφθόρες. Ουρές, έλεγχοι διαβατηρίων, σωματικοί έλεγχοι, ακτίνες, νέες, φοβικές συνθήκες.
Και σε μια Ελλάδα βαριά χτυπημένη από την απελπισία και την ανεργία, οι μετανάστες θα συνεχίσουν να εισρρέουν κατά χιλιάδες μαζί με τους πρόσφυγες, αλλά δε θα μπορούν να διοχετευθούν πουθενά. Γιατί την αποπομπή από το Σένγκεν μπορεί να τη γλυτώσαμε προς το παρόν (δεδομένου ότι θα εφαρμόσουμε όλα οσα είχαμε συμφωνήσει με ΕΕ), αλλά ισχύει πάντα το Δουβλίνο ΙΙ. Πρίν λίγο ζούσαμε με το φόβο της οικονομικής καταστροφής, της απώλειας περιουσίας και το ενδεχόμενο της οικονομικής μετανάστευσης. Τώρα, τα δεδομένα αλλάζουν επί τα χείρω. Πάντα υπάρχει το χειρότερο.
Tοίχοι και τείχη υψώνονται παντού. Η ανοιχτές κοινωνίες κλείνονται στο καβούκι τους σε μια άτακτη επιστροφή στον εθνικισμό, την ξενοφοβία, τον απομονωτισμό και την εμπάθεια που φέρνει ο φόβος. Τρομοκρατία, ισλαμοφοβία, αστυνομικό κράτος και εθνικιστικές κυβερνήσεις είναι το μέλλον της 'Ενωμένης Ευρώπης' - όρος που προκαλεί πλέον το μειδίαμα, με ολίγην από νοσταλγία. Αύριο που θα διαβάζετε αυτό το κείμενο, το 'Εθνικο Μέτωπο' των Λεπαίν θα έχει πάρει περάσει μπροστά, ακολουθώντας τις τόσες άλλες χώρες που επέλεξαν εθνικιστικές κυβερνήσ
εις. Ο Ντάισενμπλουμ επέμενε πριν μια εβδομάδα για μίνι-Σένγκεν που θα περιλάμβανε Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Βέλγιο και Σουηδία. Προς το παρόν απεφεύχθη αυτό το Σένγκεν των προνομιούχων, για διαδικαστικούς και πολιτικούς λόγους. Εμείς πάντως, θα είμαστε οι πρώτοι που θα αποκλειστούν, αν κάποια στιγμή συμβεί αυτό που θα ακυρώσει και την ίδια την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης.
Η Αμερικανική κοινωνία, πρώτη, μετά το 2001 μεταλλάχτηκε σε κοινωνία εσωστρεφή, τρομοκρατούμενη, οπλοφορούσα, με την παράνοια να εγκαθιδρύεται για τα καλά μέσω μιας άλογης ρητορικής των άκρων και υπό τον απόλυτο έλεγχο των πάντων από ένα Εθνικό Καθεστώς Ασφαλείας, ξεκάθαρο θύμα της ίδιας της πολιτικής της. Τα βλέπουμε τα αποτελέσματα. Η έξωθεν ορμώμενη τρομοκρατία έγινε χορηγός της εσωτερικής της εκδοχής, μια φρικιαστική καθημερινότητα βίας και θανάτων, προκαλούμενη από την ελεύθερη οπλοφορία και οπλοκατοχή και την ασύστολη άσκηση βίας της αστυνομίας.
Τώρα, ήρθε απ' ό,τι φαίνεται η σειρά της Ευρώπης να παραδώσει την ελευθερία της στην τρομοκρατία. Και όπως γνωρίζουμε, αυτός που έχει να χάσει τα πολλά είναι εξ' ορισμού και ο χαμένος, ειδικά όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με αυτόν που δεν έχει να χάσει τίποτα και επιδίδεται σε απρόβλεπτο αντάρτικο πόλης, αποζητώντας το θάνατό του για να κατακτήσει τον Παράδεισο με 72 παρθένες (ούτε 70, ούτε 75).
Εμείς μπορεί να μη φοβόμαστε τέτοιου είδους επιθέσεις, γιατί προς το παρόν είμαστε μόνο κέντρο διερχομένων. Αλλά επειδή ουδέν μονιμότερον του προσωρινού, αν συνεχίσουμε να βάζουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί και δεν απαιτήσουμε πραγματική βοήθεια από την Ευρώπη, με hotspots στην Τουρκία, αντί να εθελοτυφλούμε και να αδρανούμε εμμονικά, ένας σουλτάνος απέναντι θα φαντασιώνεται περασμένα μεγαλεία. Βλέπεις υπάρχουν πολλές μέθοδοι για να επιτευχθεί ο ίδιος σκοπός...
Όλα τα καθημερινά μας, ο τρόπος ζωής μας, οι απλές συνήθειες, τα κεκτημένα, που μέχρι σήμερα δεν είχαμε καν σκεφτεί ότι θα χρειαστεί να διαπραγματευτούμε, μπαίνουν πλέον στο τραπέζι.
