Του Γιάννη Παντελάκη
Λοιπόν; Κιθαρίστας ή ντράμερ; Μεϊμαράκης ή Μητσοτάκης; Γιατί εγώ δεν συμμερίζομαι καμία από τις αισιόδοξες -από πολλούς- εκτιμήσεις πως η εκλογή του ενός ή του άλλου θα σημαίνει πως το «συγκρότημα» της Νέας Δημοκρατίας θα παίξει καλύτερη μουσική; Γιατί δεν συμφωνώ πως τα πρόσωπα (και τα συγκεκριμένα πρόσωπα) σηματοδοτούν κάτι σημαντικότερο για το πολιτικό σκηνικό, ούτε καν για την ίδια τη συντηρητική παράταξη;
Οι απαντήσεις μου είναι απλές. Γιατί το πρόβλημα της παράταξης αυτής είναι δομικό. Συνδέεται με τους τρόπους που πολιτεύτηκε, που κυβέρνησε σχεδόν τα μισά από τα μεταπολιτευτικά χρόνια. Εχει σχέση με τις ευθύνες συμμετοχής στη δημιουργία της κρίσης, όχι μόνο της οικονομικής, αλλά της πολύμορφης κρίσης της ελληνικής κοινωνίας. Αφορά στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε αυτήν την κρίση ως κυρίαρχο κόμμα σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Έως πολύ πρόσφατα δηλαδή. Αφορά και την απουσία οποιασδήποτε αυτοκριτικής για όλα όσα συνέβησαν η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει και κάπως λυτρωτικά για κάποιους ψηφοφόρους παλαιότερους τουλάχιστον. Έχει ακόμα να κάνει με την ίδια την ποιότητα στελεχών, αλλά και τις εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις που συνυπάρχουν σ'' αυτό το κόμμα.
Ο νέος αρχηγός, όπως και αν λέγεται, θα έχει πρώτα να κερδίσει ένα σημαντικό στοίχημα που αφορά στο εσωτερικό του κόμματός του. Να ισορροπήσει μεταξύ τάσεων συμφερόντων, βαρόνων παλαιά και νέας κοπής, εκπροσώπων λαϊκισμού και σοβαρότερων, αυτών που πιστεύουν ότι είναι συν-ιδιοκτήτες του κόμματος και εκείνων που αλλοιθωρίζουν προς την ακροδεξιά. Δεν είναι καθόλου εύκολο αυτό για ένα κόμμα εξουσίας, το οποίο μάλιστα δεν βρίσκεται στην κυβέρνηση, η οποία πάντα λειτουργεί ως συνεκτικός κρίκος.
Ας υποθέσουμε θεωρητικά πως βρίσκεται ένα modus vivendi για όλα αυτά από τον νέο αρχηγό. Ποια στάση θα τηρηθεί απέναντι στην κυβέρνηση; Θα την στηρίξει στις μνημονιακές επιλογές οι οποίες στη συντριπτική πλειονότητα απορρέουν από την άρνηση της προηγούμενης κυβέρνησης να τις εφαρμόσει; Θα πει «όχι» δηλαδή σε αυτά που συμφώνησε ο ΣΥΡΙΖΑ και τα οποία υπήρχαν και στο δεύτερο μνημόνιο αλλά για λόγους πολιτικού κόστους δεν εφάρμοσε η κυβέρνηση με βασικό κορμό τη Ν.Δ.; Και το «όχι» αυτό μπορεί να φτάσει ως την πτώση της κυβέρνησης, αν χαθεί η εύθραυστη ισορροπία των τριών εδρών; Ένα παράδειγμα είναι αυτό, αλλα κομβικής σημασίας. Σ'' αυτό το παράδειγμα, κορυφαία στελέχη της Ν.Δ. έχουν να δώσουν περισσότερες από 3 - 4 απαντήσεις.
Η Ν.Δ., πριν οδηγηθεί στις κάλπες αναζητώντας τον νέο αρχηγό, θα έπρεπε να οδηγηθεί σ'' ένα συνέδριο αφενός αυτοκριτικής, αφετέρου αυτοπροσδιορισμού για το τι κόμμα είναι. Η απάντηση ότι πρόκειται για «ένα ευρωπαικό κόμμα» δεν είναι αρκετή. Το ίδιο δηλώνει πια με άνεση και το βασικό κυβερνητικό κόμμα με όποιες αντίθετες φωνές και αν ακούγονται στο εσωτερικό του. Χρειάζεται να ξεκαθαρίσει την ταυτότητά της. Ποια είναι αυτή; Και μήπως αυτή που πιστεύει ότι έχει την πήρε κατά ένα μεγάλο μέρος ο ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Σεπτέμβριο;
Δεν έκανε κανένα συνέδριο και στην προεκλογική περίοδο για υποψήφιο αρχηγό δεν ακούστηκε καμμιά προγραμματική θέση. Το κριτήριο εκείνων που πήγαν στις κάλπες την Κυριακή ηταν να βρεθεί αυτός που μπορεί να την ξαναφέρει στην κυβέρνηση. Σχεδόν αποκλειστικά αυτό. Νομίζω πως η όποια αισιοδοξία εκφράζεται για «νεα αρχή» οφείλεται στην ανάγκη αυτών που την εκφράζουν για κάτι καινούργιο, αλλά δεν στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα…
