Ο νέος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, δηλώνει αποφασισμένος να αφήσει το στίγμα του. "Είμαι και δηλώνω πιο αποφασισμένος από ποτέ να συγκρουστώ με τις εστίες της παθογένειας. Είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν – υπάρχουν ήδη – αντιδράσεις γιατί κάποιοι θα ξεβολευτούν. Όμως εμείς δεν πρέπει να κοιτάμε τους λίγους αλλά τους πολλούς, το κοινωνικό σύνολο" δηλώνει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη που μας παραχώρησε. Μπορεί ο συνδυασμός του να μην διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο-λόγω της απλής αναλογικής- όμως πιστεύει πως αυτό δεν τον εμποδίσει να κυβερνήσει τον δήμο αφού όπως υποστηρίζει: "Επιδιώξαμε να δημιουργήσουμε μία νέα πλειοψηφία και το έχουμε καταφέρει. Ως εκ τούτου δεν προχωράμε με εκπτώσεις αλλά με νέα πλουραλιστική αντίληψη για την πόλη μας".
Αντίθετος με την συμφωνία των Πρεσπών, αισιόδοξος όμως για την πορεία της πόλης του." Σε κάθε περίπτωση η Θεσσαλονίκη είναι ανά τους αιώνες η πρωτεύουσα της Μακεδονίας και αν τη μετατρέψουμε σε κόμβο εμπορίου, επιχειρήσεων, πολιτισμού και εκπαίδευσης θα αποκτήσουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα σε αυτόν τον διαρκή αγώνα".
Συνέντευξη στον Χρήστο Ράπτη
Είχατε δηλώσει προεκλογικά κ. Ζέρβα πως θέλετε να είστε ο Δήμαρχος που "θα κάνει την δουλειά". Λίγο περισσότερο από ένα μήνα που αναλάβατε δήμαρχος Θεσσαλονίκης, πιστεύετε πως θα κάνετε την δουλειά;
Μέσα σε 30 περίπου ημέρες κ. Ράπτη που είμαι δήμαρχος έχω πλήρη εικόνα των προτεραιοτήτων και των προκλήσεων. Έχω ταυτόχρονα εικόνα και των προβλημάτων, όμως αν κάτι άλλαξε αυτό το διάστημα, είναι πως είμαι και δηλώνω πιο αποφασισμένος από ποτέ να συγκρουστώ με τις εστίες της παθογένειας. Είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν – υπάρχουν ήδη – αντιδράσεις γιατί κάποιοι θα ξεβολευτούν. Όμως εμείς δεν πρέπει να κοιτάμε τους λίγους αλλά τους πολλούς, το κοινωνικό σύνολο.
Όταν λέγαμε πως θα προσπαθήσουμε να φέρουμε ευταξία στην πόλη, το εννοούσαμε. Όταν υποστηρίξαμε πως η πόλη θα γίνει πιο καθαρή, γνωρίζαμε πως αυτό συνεπάγεται αλλαγές σε συνήθειες ετών. Όταν υποστηρίξαμε πως στον πολιτισμό θέλουμε εκδηλώσεις που θα αφήνουν σοβαρό πολιτιστικό και οικονομικό αποτύπωμα, γνωρίζαμε πως η πολυδιάσπαση πόρων και δυνάμεων που επικρατούσε, ευνοούσε λίγους και θα τους έχουμε απέναντι. Όταν μιλήσαμε για πάταξη του παρεμπορίου, για περιορισμό της παράνομης στάθμευσης, για συντήρηση του δημοσίου χώρου, ξέραμε ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις.
Η δουλειά όμως θα γίνει. Η Θεσσαλονίκη θα προχωρήσει μπροστά, θα γίνει μία ευρωπαϊκή πόλη με κανόνες. Όταν φανούν τα πρώτα αποτελέσματα θα γίνει αντιληπτό πως μόνον μέσα από συγκρούσεις με μικροσυμφέροντα υπηρετείται το δημόσιο συμφέρον.
Ποιες είναι οι προτεραιότητες σας σε συνάρτηση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Δήμος σας;
Καθαριότητα, ευταξία, κανόνες παντού και πάντα. Ολοκλήρωση μεγάλων έργων υποδομής. Αποκατάσταση των δημόσιων συγκοινωνιών. Συμμετοχή της Θεσσαλονίκης στο μελλοντικό εθνικό σχεδιασμό μεγάλων έργων. Αναπτυξιακή τροχιά, ενίσχυση επιχειρηματικότητας, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και αύξηση εισοδημάτων για τους πολίτες. Ψηφιακή μετάβαση του δήμου και μετατροπή της πόλης σε smartcity. Πέρασμα σε μία κυκλική οικονομία με βιωσιμότητα και αειφορία. Αυτοί είναι οι στόχοι μου – γνωρίζω ότι είναι φιλόδοξοι αλλά είναι οι μόνοι που έχουν σημασία για την εξέλιξη της Θεσσαλονίκης.
Προεκλογικά πλησιάσατε πολύ τους νέους της πόλης σας και τους κερδίσατε με την αμεσότητα σας. Οι νέοι είναι το μεγάλο μας κεφάλαιο. Ωστόσο φαίνεται να στερούνται οράματος και κινήτρων. Υπάρχουν δράσεις που σκοπεύετε να κάνετε για τη νεολαία της πόλης σε επίπεδο κατάρτισης, επιμόρφωσης, συμβουλευτικής κτλ;
Δεν συμμερίζομαι την αντίληψη που θέλει τη νεολαία να στερείται οράματος και κινήτρων. Απεναντίας θεωρώ πως είναι δικό μας καθήκον να διαμορφώσουμε όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που θα της επιτρέψουν να δημιουργήσει. Αυτή είναι μία μεγάλη πρόκληση για την ίδια τη χώρα καθώς καλούμαστε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα της παγκόσμιας οικονομίας, του παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας, της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Αυτό για να γίνει απαιτούνται δομικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, στη στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας, στην υποβοήθηση των νεοφυών επιχειρήσεων αλλά και στην αντιμετώπιση παθογενειών. Είναι μεγάλα πολιτικά ζητήματα και επιλογές καθώς αφορούν ανακατεύθυνση πόρων υπέρ του μέλλοντος, υπέρ της νέας γενιάς. Σε επίπεδο Δήμου οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα φιλικό περιβάλλον, πολιτισμένο, ευρωπαϊκό αν θέλετε, για να ζει ο νέος άνθρωπος και να δημιουργεί. Όσα έχω πει παραπάνω είναι προς αυτή την κατεύθυνση: ουσιαστική συνεργασία με τα πανεπιστήμια και με τον κόσμο της αγοράς, έξυπνη πόλη, καθαρή και ανθρώπινη πόλη!
Θα σας ρωτήσω το προφανές. Επειδή δεν έχετε πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο -λόγω της απλής αναλογικής- θα δράσετε σύμφωνα με το πρόγραμμα σας ή θα συμβιβαστείτε με λιγότερα;
Κοιτάξτε, πρέπει να έχουμε όλοι υπόψη ότι το θέμα δεν είναι τα προσωπικά ή τα παραταξιακά του καθενός. Η πόλη πρέπει να διοικηθεί, αυτό ζήτησαν οι πολίτες στις εκλογές, όχι μόνο από εμένα, αλλά από όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, από όλα τα πρόσωπα και τις παρατάξεις. Η πόλη να διοικηθεί! Εκεί είμαστε και πρέπει να είμαστε προσανατολισμένοι! Αυτό είναι το μεγάλο μήνυμα των εκλογών, η απάντηση των ψηφοφόρων στον Κλεισθένη.
Με αυτό το πνεύμα, αφιέρωσα όλο το καλοκαίρι στην προσπάθεια σχηματισμού της νέας διοίκησης και απευθύνθηκα και σε εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους άλλων παρατάξεων. Η πολυδιάσπαση των δυνάμεων λόγω της απλής αναλογικής έπρεπε να ξεπεραστεί και αυτό έγινε στην πράξη. Άλλωστε, προεκλογικά ακόμη είχα δηλώσει πως θα αναζητούσα τη συνεργασία με ανθρώπους που θεωρούσα πως υπάρχει πολιτική συναντίληψη και προγραμματική εγγύτητα.
Κατορθώσαμε να σχηματοποιήσουμε μια διοίκηση που θα αποδειχθεί πως έχει συνοχή, είναι λειτουργική και αποτελεσματική. Η κυβερνητική πρωτοβουλία αλλαγών σημείων του Κλεισθένη ήταν χρήσιμη, όμως δεν κρυφτήκαμε πίσω από τις νέες ρυθμίσεις. Επιδιώξαμε να δημιουργήσουμε μία νέα πλειοψηφία και το έχουμε καταφέρει. Ως εκ τούτου δεν προχωράμε με εκπτώσεις αλλά με νέα πλουραλιστική αντίληψη για την πόλη μας.
Η συμφωνία των Πρεσπών, με την οποία είσασταν αντίθετος, διαμορφώνει νέα ζητούμενα για εσάς;
Πήρα θέση έγκαιρα και καθαρά. Πιστεύω ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν ήταν μία καλή για τη χώρα συμφωνία. Δεν θεωρώ την εθνική συνείδηση των Ελλήνων βαρίδι, ούτε τη διαφωνία με αυτήν την πολιτική ακρότητα. Από εκεί και πέρα πρότεινα ένα σχέδιο δράσης ρεαλιστικό που αφορά στην κινητοποίηση όλων των δυνάμει συμμάχων μας σε αυτήν την υπόθεση. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, το δίκτυο των αδελφοποιημένων πόλεων της Θεσσαλονίκης αλλά και η ίδια η πόλη μπορούν να παίξουν θετικό ρόλο – το στοίχημα μας είναι να επικρατήσει η άποψη πως οποιαδήποτε αναφορά σε «μακεδονικό» - προϊόν, Ιστορία, μνημεία – ταυτίζεται με την Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση η Θεσσαλονίκη είναι ανά τους αιώνες η πρωτεύουσα της Μακεδονίας και αν τη μετατρέψουμε σε κόμβο εμπορίου, επιχειρήσεων, πολιτισμού και εκπαίδευσης θα αποκτήσουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα σε αυτόν τον διαρκή αγώνα.
Θεωρείτε πως ο Δήμος σας θα έχει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των αποφάσεων σε κεντρικό επίπεδο; Πως θα κινηθείτε και στις προσεχείς εκλογές της ΚΕΔΕ;
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στην Ελλάδα με μία ιδιαίτερη συμβολική και ουσιαστική βαρύτητα. Θα είμαστε παρόντες σε κάθε εξέλιξη, σε κάθε διαβούλευση με προτάσεις και πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση ενίσχυσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ο μεγάλος ουσιαστικός στόχος – εθνικός θα έλεγα – είναι η μεταρρύθμιση του κράτους, η αποκέντρωση, η μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων προς την αυτοδιοίκηση και βέβαια η θεσμική, διοικητική, οικονομική και επιχειρησιακή αναβάθμιση της τελευταίας. Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα μεγάλο, βαρύ και συγκεντρωτικό κράτος και αυτό πρέπει να αλλάξει. Στις εκλογές της ΚΕΔΕ θα στηρίξουμε την προσπάθεια που στοχεύει σε αυτή την κατεύθυνση. Κυρίαρχος στόχος είναι να σχεδιάσουμε την Αυτοδιοίκηση του 21ου αιώνα με ό,τι αυτό σημαίνει.
Διαχείρηση αποβλήτων, βιώσιμη αστική κινητικότητα και μείωση ενεργειακού αποτυπώματος. Είναι για εσάς θέματα στα οποία θα πάρετε πρωτοβουλίες κ. Ζέρβα;
Δεν θα μπορούσαν κ. Ράπτη να απουσιάζουν καθώς τα ζητήματα αυτά είναι μέρος μίας σύγχρονης αυτοδιοικητικής ατζέντας. Είναι αλήθεια ότι υστερούμε αρκετά στον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε απορρίμματα, στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το ενεργειακό αποτύπωμα των πολιτικών επιλογών αλλά και του καταναλωτικού μας προτύπου. Όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά σε ολόκληρη της Ελλάδα. Πιστεύω βάσιμα ότι με τη βοήθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης θα υπάρξει μία συντεταγμένη προσπάθεια βελτίωσης όλων των δομών και των πρακτικών. Εμείς θα κάνουμε την προσπάθειά μας αλλά για να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα πρέπει να κινητοποιηθεί η κρατική μηχανή. Είμαι αισιόδοξος καθώς ο υπουργός Εσωτερικών φαίνεται να τοποθετεί αυτά τα ζητήματα στο επίκεντρο της ατζέντας του.
Εξάλλου πιστεύω ότι μετά από καθυστερήσεις δεκαετιών, ήρθε πια η ώρα. Κανείς δεν έχει πια δικαιολογία. Δεν είναι ώρα για να συζητάμε, είναι ώρα για να κάνουμε πράγματα!
Οι δομές υγείας επαρκούν στη πόλη σας;
Η αλήθεια είναι πως η οικονομική κρίση δοκίμασε τις αντοχές του κοινωνικού κράτους και των προνοιακών πολιτικών, με τους δήμους να αναλαμβάνουν να στηρίξουν την κοινωνία, ειδικά στην πρώτη φάση της χωρίς πάντα να έχουν τους απαραίτητους πόρους. Οι δήμοι ασκούν κοινωνική πολιτική και πολλές φορές μπορώ να πω πιο αποτελεσματική συγκριτικά με της κεντρικής κυβέρνησης λόγω της εγγύτητας τους με την κοινωνία, τους ανθρώπους στην καθημερινότητα.
Η επάρκεια των δομών υγείας είναι ζήτημα πρωτίστως πόρων και δευτερευόντως αποτελεσματικότητας. Σίγουρα μια πρώτη απάντηση είναι πως για την παροχή πληρέστερων υπηρεσιών υγείας απαιτούνται περισσότεροι πόροι που θα χρηματοδοτήσουν περισσότερες και ποιοτικότερες δομές, αυτή όμως είναι η εύκολη. Διεκδικείς απλά και πετάς την καυτή πατάτα από πάνω σου υποστηρίζοντας «πως δεν επαρκούν τα χρήματα». Χωρίς να υποτιμώ τη διεκδικητική στάση έναντι της εκάστοτε κυβέρνησης εκτιμώ ότι πρέπει να εξετάσουμε παράλληλα και την αποτελεσματικότητα. Είμαι δε σίγουρος πως με καλύτερη οργάνωση, με εφαρμογή καλών διοικητικών πρακτικών, με λειτουργικό εκσυγχρονισμό των δομών μπορούμε να πετύχουμε περισσότερα. Επί του συγκεκριμένου ο δήμος έχει δημοτικά ιατρεία, Κοινωνικό Φαρμακείο, Συμβουλευτικό Κέντρο Ιατρικής Φροντίδας, καλύπτει υγειονομικά ανασφαλίστους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, έχει δομές αναπηρίας, δομές σίτισης και στέγασης κοκ.
Βέβαια υπό το πρίσμα του προσφυγικού – μεταναστευτικού, όπως αντιλαμβάνεστε οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες και θα κληθούμε να επιδείξουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των πόρων ώστε να ανταποκριθούμε στην πρόκληση. Είμαι αισιόδοξος όμως πως θα τα καταφέρουμε.
Η Θεσσαλονίκη έχει αξιοποιηθεί τουριστικά όσο θα μπορούσε;
Θεωρώ πως όχι και μπορώ να το τεκμηριώσω. Υπάρχει όντως μία άνοδος την τελευταία δεκαετία όμως τα τελευταία χρόνια η υποβάθμιση της καθημερινότητας έχει επιπτώσεις. Πέραν τούτου, στη Θεσσαλονίκη δεν υπήρξε σχεδιασμός για προσέλκυση υψηλής ποιότητας τουρισμού με αποτέλεσμα για παράδειγμα οι τιμές διανυκτέρευσης στην πόλη να είναι αισθητά χαμηλότερες από αυτές της Αθήνας. Οι 8 στους 10 που επισκέπτονται τη Χαλκιδική δεν περνάνε ούτε μισή ημέρα στη Θεσσαλονίκη και από την άλλη ο μέσος χρόνος διαμονής στη Θεσσαλονίκη είναι 1,2 διανυκτερεύσεις ενώ στο όμορφο Ναύπλιο 2. Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε στόχο και από την αύξηση της ποσότητας των επισκεπτών να στραφούμε στην άνοδο της ποιότητας κάτι το οποίο θα συμβάλλει περαιτέρω στην ανάπτυξη της οικονομίας της Θεσσαλονίκης!
Μπορεί ο Δήμος σας να αποτελέσει πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης για όλη τη Βόρεια Ελλάδα;
Εάν εννοείται η Θεσσαλονίκη, και μπορεί αλλά και πρέπει. Η πόλη μας έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που την καθιστούν μία δυνάμει ατμομηχανή για όλη τη βόρεια Ελλάδα. Έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα που αν αξιοποιηθούν μπορούν να μεταβάλλουν το οικονομικό κλίμα. Με την ολοκλήρωση κάποιων μεγάλων υποδομών θα μπορέσει να επιτελέσει έναν ευρύτερο ρόλο στην περιοχή. Λιμάνι, αεροδρόμιο, σιδηρόδρομοι και δρόμοι είναι ένα θετικό υπόστρωμα ανάπτυξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Εξάλλου παγκοσμίως οι πόλεις, δίπλα από τα εθνικά κράτη και τους υπερεθνικούς οργανισμούς διεκδικούν τη συμμετοχή τους στο τραπέζι των στρατηγικών επιλογών για την οικονομία.
Η προσέλκυση επενδύσεων, η ανάδειξή τους σε τουριστικό προορισμό αξιώσεων, η διαμόρφωση ενός συνεκτικού πλαισίου συνεργειών με τα ανώτατα ιδρύματα με στόχο την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, η εφαρμογή πολιτικών κυκλικής οικονομίας με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αειφορία, είναι επιλογές που μπορούν να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν σε επίπεδο πόλης. Άλλωστε όλα τα μεγάλα παγκόσμια πλέον προβλήματα – ενεργειακή κρίση, περιβάλλον, φτώχεια – είναι επί της ουσίας αστικά προβλήματα. Στην Ελλάδα βέβαια του συγκεντρωτικού κράτους υπάρχει θεσμική και διοικητική υστέρηση όμως αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα μπορούσε να επιληφθεί αυτών των θεμάτων, ίσως όχι άμεσα αλλά μεσοπρόθεσμα, με ταυτόχρονη μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων.
Υποδομές; Μετρό; Τι γίνεται και η Θεσσαλονίκη υστερεί;
Υπάρχουν διαχρονικές ευθύνες για αυτήν την κατάσταση. Φταίνε οι κυβερνήσεις του παρελθόντος που είχαν μία στρεβλή αντίληψη για τις προτεραιότητες που υπήρχαν, φταίει όμως και η ίδια η πόλη που ποτέ δεν ομονόησε και δεν διαμόρφωσε ένα συνεκτικό σχέδιο για το ίδιο της το μέλλον. Κορυφαίο παράδειγμα αυτής της κακοδαιμονίας είναι το Μετρό, ένα έργο πάρα πολύ υψηλής σημασίας για την καθημερινότητα της πόλης. Σε ένα έργο τεχνικά δύσκολο και κοστοβόρο έχουν εμφιλοχωρήσει ιδεοληψίες, πολιτικές στρατηγικές κοκ. Και βέβαια η καθυστέρηση του Μετρό σε συνδυασμό με τον ημιθανή μέχρι χτες ΟΑΣΘ πάνε πίσω άλλους παράπλευρους σχεδιασμούς που σχετίζονται με τον αστικό χώρο, τις αναπλάσεις, τις πεζοδρομήσεις γιατί μας δένουν τα χέρια. Αλλά ας μην περιοριστούμε μόνον σε αυτό. Έργα που ολοκληρώνονται σήμερα θα έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί από χρόνια.
Για το λόγο αυτό έχω τονίσει και το ξαναλέω πως η Θεσσαλονίκη θα είναι παρούσα στο τραπέζι του εθνικού σχεδιασμού για τα έργα της επόμενης γενιάς. Θα είναι παρούσα και θα διεκδικήσει το μερίδιο που της αναλογεί.
