Η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ αποτελεί από μόνη της γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας δηλώνει στο liberal.gr o καθηγητής Κώστας Λάβδας σημειώνοντας πως πρόκειται για εξόφθαλμο λάθος, τόσο για την Βρετανία όσο και για την ΕΕ. «Για την τελευταία» τονίζει «η έξοδος της Βρετανίας θα σημάνει τόσο την ιστορική διατάραξη των ισορροπιών εντός της Ένωσης».
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αν και τίποτα δεν είναι βέβαιο σχετικά με την ολοκλήρωση του brexit εν τούτοις όλα δείχνουν πως θα ολοκληρωθεί. Σε κάθε περίπτωση σημειώνει από τις εξελίξεις η Ε.Ε. θα κληθεί να αντιμετωπίσει νέα δεδομένα ανεξάρτητα από το πόσο προετοιμασμένη είναι.
«Εάν η αποχώρηση της Βρετανίας συνδυαστεί με την αυξανόμενη αποστασιοποίηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη» σημειώνει «η τελευταία εισέρχεται σε πραγματικά πρωτόγνωρη περίοδο εσωτερικών ισορροπιών και εξωτερικών προκλήσεων».
Σε ό,τι αφορά τον Μπόρις Τζόνσον αναφέρει πως τουλάχιστον με βάση τις δημοσκοπήσεις δείχνει να είναι καλύτερα «τοποθετημένος» σε ένα μελλοντικό εκλογικό τοπίο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Πώς διαμορφώνονται οι τελευταίες εξελίξεις στο βρετανικό κοινοβούλιο;
Το Σάββατο, στην έκτακτη συνεδρίαση του βρετανικού κοινοβουλίου, ο Τζόνσον υπέστη νέα ήττα με την υιοθέτηση της καθυστέρησης που υποχρέωσε την κυβέρνηση να ζητήσει παράταση, ενεργοποιώντας το νόμο που είχε περάσει την 9/9/2019 ο βουλευτής και πρώην υπουργός των Εργατικών Hilary Benn και υποχρέωνε την κυβέρνηση να καταθέσει αίτημα παράτασης στις Βρυξέλλες εκτός εάν η νομοθεσία για την έξοδο βάσει της τελευταίας συμφωνίας (Withdrawal Agreement Bill, WAB) εγκριθεί ή – εναλλακτικά – το κοινοβούλιο αποφασίσει να εγκρίνει έξοδο χωρίς συμφωνία.
Η κυβέρνηση πράγματι έστειλε το αίτημα, μέσα στο Σαββατοκύριακο, όμως ο Τζόνσον συνόδευσε την επιστολή που εστάλη στις Βρυξέλλες ζητώντας παράταση με πρόσθετη, δική του επιστολή, άνευ νομικής σημασίας, με την οποία επαναλαμβάνει την πολιτική θέση του ότι δεν θα έχει νόημα μια παράταση διότι, όπως γράφει χαρακτηριστικά, «a further extension would damage the interests of the UK and our EU partners, and the relationship between us». Την Δευτέρα ο πρόεδρος της βουλής αποφάνθηκε ότι, βάσει της βρετανικής κοινοβουλευτικής παράδοσης, η προαναγγελθείσα προσπάθεια της κυβέρνησης να ακυρώσει την απόφαση του Σαββάτου με νέα συζήτηση επί του ίδιου θέματος είναι απαράδεκτη.
Οπότε για την κυβέρνηση στο Λονδίνο (αλλά και την ΕΕ) ισχύει το αίτημα για παράταση βάσει της απόφασης του Σαββάτου, την οποία δεν κατόρθωσε να ανατρέψει τη Δευτέρα, παράλληλα όμως ο Τζόνσον επιχειρεί να συνεχίσει με ταχύτατες διαδικασίες την εξέταση από το κοινοβούλιο (πρώτα από την κάτω βουλή και μετά από την βουλή των λόρδων) του νομοσχεδίου για τη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, ει δυνατόν μέχρι την 31η Οκτωβρίου.
Η συζήτηση, όσο και αν επιχειρεί η κυβέρνηση να την επιταχύνει, θα είναι κοπιώδης και λεπτομερειακή σε πολλά κεφάλαια αλλά και τροποποιήσεις, ειδικά αναφορικά με την τελωνειακή ένωση, οπότε είναι πια πολύ πιθανό ότι δεν φτάνει ο χρόνος μέχρι την 31η Οκτωβρίου.
- Υπάρχει τελικά κάποιος πολιτικός σχεδιασμός πίσω από τις κινήσεις του Τζόνσον;
Ένα poll από την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου, μια ημέρα πριν την κοινοβουλευτική ήττα του Σαββάτου, έδωσε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία. Από αυτούς που δηλώνουν ότι έχουν κάποια ενημέρωση για τη συμφωνία που έφερε ο Τζόνσον, την υποστηρίζουν το 90% των ψηφοφόρων των Συντηρητικών, το 73% όσων τάσσονται γενικά υπέρ της εξόδου από την ΕΕ ανεξαρτήτως κομματικής συμπάθειας και το 67% των ψηφοφόρων του Brexit Party. Από όλα τα κόμματα, φαίνεται να την υποστηρίζουν το 47% όσων έχουν κάποια ενημέρωση και να την απορρίπτει το 37% (οι υπόλοιποι παραμένουν αναποφάσιστοι).
Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Τζόνσον, παρά τις αντιθεσμικές ακροβασίες του, τις συνεχείς διαψεύσεις των προβλέψεων του και τις ήττες στο κοινοβούλιο, φαίνεται να κερδίζει σε κάτι: συγκριτικά με την συμφωνία της Τερέζα Μέι, η δική του συμφωνία υποστηρίζεται από περισσότερους Συντηρητικούς και οπαδούς του Brexit Party αλλά και πετυχαίνει κάπως μεγαλύτερη γενική αποδοχή, ενδεχομένως και λόγω κόπωσης του εκλογικού σώματος. Δυνητικά αυτό σημαίνει ότι σε μεγάλες κατηγορίες των Βρετανών αρχίζουν να συμπίπτουν εκλογικά η επιλογή «ψηφίζω Συντηρητικούς» και η προτίμηση «επιδιώκω επιτέλους Brexit». Με άλλα λόγια, εάν δεν καταφέρει να πετύχει τη έξοδο μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ο Τζόνσον θα είναι τουλάχιστον πολύ καλύτερα τοποθετημένος απέναντι στο Brexit Party στην εκλογική αναμέτρηση που θα ακολουθήσει.
Από την άλλη πλευρά, το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα της Βόρειας Ιρλανδίας (DUP), το οποίο είχε καταψηφίσει τη συμφωνία της Μέι, είναι αντίθετο και σε αυτή του Τζόνσον. Σε κάθε όμως περίπτωση, έχει απομακρυνθεί το χειρότερο σενάριο, αυτό της εξόδου χωρίς συμφωνία.
- Είναι πλέον απόλυτα βέβαιη η αποχώρηση;
Όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, είναι πια εξαιρετικά πιθανή, αλλά δεν θα τη θεωρούσα ακόμη βέβαιη. Η αξιωματική αντιπολίτευση ζητά νέο δημοψήφισμα για να τεθούν υπόψη των βρετανών οι συγκεκριμένοι όροι της αποχώρησης σε σχέση με την επιλογή της παραμονής, ενώ οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες εμμένουν στη θέση της παραμονής που είχαν υιοθετήσει από την αρχή.
Παράλληλα, από την πλευρά της ΕΕ, αξίζει να θυμηθούμε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε στις 10/12/2018, με αφορμή το Brexit, ότι κάθε κράτος-μέλος μπορεί μονομερώς να ανακαλέσει την γνωστοποίηση ενεργοποίησης της διαδικασίας του άρθρου 50 (πρόθεση αποχώρησης από την ΕΕ). Ο πρόεδρος Μακρόν το έχει επισημάνει, υπογραμμίζοντας ότι θεωρεί πως αυτό αποτελεί και βιώσιμη πολιτική πρόταση.
Πάντως, επιθυμώ να είμαι σαφής: το πιθανότερο – αλλά όχι βέβαιο – σενάριο αυτή τη στιγμή είναι ότι η ΕΕ θα συμφωνήσει στην παράταση και η Βρετανία θα αποχωρήσει κάποια στιγμή μέσα στους επόμενους μήνες, μέχρι τον Ιανουάριο του 2020.
- Εν κατακλείδι, τι θα σημάνει το Brexit εάν ολοκληρωθεί;
Η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ αποτελεί από μόνη της γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας. Πρόκειται για εξόφθαλμο λάθος, τόσο για την Βρετανία όσο και για την ΕΕ. Για την τελευταία, η έξοδος της Βρετανίας θα σημάνει τόσο την ιστορική διατάραξη των ισορροπιών εντός της Ένωσης (επίδραση ισορροπίας ισχύος με ενδυνάμωση Γερμανίας αλλά και μεγαλύτερη κινητοποίηση Γαλλίας) όσο και την ευκολότερη ανάδειξη αιτημάτων για δημοψηφίσματα παραμονής ή αποχώρησης και σε άλλες χώρες, ανάλογα με τις εκάστοτε εξελίξεις (επίδραση ντόμινο). Ως προς τη Βρετανία, όλες οι οικονομετρικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι το status quo είναι προτιμότερο από κάθε εναλλακτικό σενάριο. Προφανώς η Βρετανία είναι σημαντική οικονομική, εμπορική και στρατιωτική δύναμη και θα ορθοποδήσει τελικά.
Εάν τώρα η αποχώρηση της Βρετανίας συνδυαστεί με την αυξανόμενη αποστασιοποίηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη, η τελευταία εισέρχεται σε πραγματικά πρωτόγνωρη περίοδο εσωτερικών ισορροπιών και εξωτερικών προκλήσεων. Ένας κόσμος με το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες να απομακρύνονται από την Ευρώπη θα είναι ένας κόσμος πρωτόγνωρος, με νέα ερεθίσματα και προκλήσεις αλλά και δυνητικά πολύ επικίνδυνος.
