Του Γιάννη Παντελάκη
Το τηλεοπτικό πλάνο δείχνει έναν ρεπόρτερ με το μικρόφωνο μπροστά από μερικούς συγκεντρωμένους αγρότες, κτηνοτρόφους, κάτι τέτοιο. Ο ρεπόρτερ δίνει τον λόγο στον συνδικαλιστή, για να περιγράψει τα προβλήματά που έχουν ξεσηκώσει τον ίδιο και πολλούς άλλους. Δίπλα τους, ένα αγροτικό αυτοκίνητο, στην ανοιχτή καρότσα του οποίου βρίσκονται δυο μεγάλα δοχεία, τα οποία κρατάνε δυο άλλοι αγρότες. Ο ένας από τους δυο έχει γύρει κατά κάποιο τρόπο επάνω στο ένα δοχείο, σαν να έχει ξεχαστεί. Ο ρεπόρτερ, και ενώ μιλάει ο συνδικαλιστής, κάνει νόημα με το χέρι στους δυο άλλους. Σε αυτόν που ακουμπάει επάνω στο δοχείο και τον δεύτερο. Αυτοί παίρνουν το μήνυμα, ανασκουμπώνονται, γέρνουν τα δοχεία και γεμίζει ο δρόμος με γάλα. Όλοι οι συγκεντρωμένοι στη μικρή αυτή εικόνα μοιάζει να μην εκπλήσσονται από το γεγονός. Λογικό, είναι προσχεδιασμένο.
Είναι φανερό πως υπήρξε μια σκηνοθετική υστέρηση. Το νόημα του ρεπόρτερ προς τους δυο αγρότες να χύσουν τις καρδάρες έπρεπε να είναι εκτός πλάνου. Αυτό δεν έπρεπε να το δει ο τηλεθεατής. Στο πρώτο έτος μιας σχολής σκηνοθεσίας, ο φοιτητής που θα έκανε ένα τέτοιο λάθος θα είχε δεχτεί την αυστηρή παρατήρηση του καθηγητή. Εδώ βέβαια δεν μιλάμε για σχολή σκηνοθεσίας, αλλά για τηλεοπτική δημοσιογραφία. Αλλά ακόμα και σ αυτήν υπάρχουν κάποιοι κανόνες. Ο ρεπόρτερ δεν τήρησε έναν βασικό από αυτούς. Έκανε αυτό το νόημα με το χέρι και ακύρωσε όλο το πλάνο. Αλλά ένα πλάνο σε ζωντανή μετάδοση δεν ακυρώνεται. Δυστυχώς για τον ρεπόρτερ, τον σταθμό, τους αγρότες που έχασαν το δήθεν αυθόρμητο πλάνο. Δυστυχώς κυρίως για τη δημοσιογραφία.
Νομίζω πως δεν έχει νόημα η παράθεση του καναλιού που έκανε το σκηνοθετικό λάθος. Ιδιαίτερα οι δημοσιογράφοι που εργάζονται σε κανάλια γνωρίζουν πως τα σκηνοθετημένα ρεπορτάζ υπάρχουν. Και συμβαίνουν. Άρα, τέτοια φαινόμενα συναντάμε σε πολλά κανάλια. Αυτό που έχει νόημα είναι πως, μέσα από αυτό το πλάνο, αναδεικνύονται πολλές παθογένειες που μάλλον έχουν ευρύτερες διαστάσεις από αυτό που μας δείχνει η μικρή οθόνη της τηλεόρασης. Υπάρχει η μεγάλη εικόνα που δείχνει πολύ περισσότερα.
Η δημοσιογραφία σκοπιμότητας είναι ένα το κρατούμενο. Την συναντάμε συχνά, ιδιαίτερα από τα κανάλια. Γεγονότα επενδύονται με δραματοποίηση και θέαμα, προκειμένου ή να γίνουν πιο ελκυστικά ως προϊόν ή να εξυπηρετήσουν κάποιες προθέσεις των εμπνευστών τους. Πολιτικές και άλλες. Το δεύτερο είναι πως κάποιοι άνθρωποι, όπως οι συγκεκριμένοι αγρότες - κτηνοτρόφοι, δέχονται να γίνουν πρωταγωνιστές ή καλύτερα κομπάρσοι ενός θεάματος από το οποίο αμφιβάλω αν έχουν να κερδίσουν κάτι. Το λάθος πλάνο ακύρωσε σε σημαντικό βαθμό το όποιο δίκιο τους. Οι τηλεθεατές εισέπραξαν μια εικόνα που δεν έδειχνε αυθόρμητες εκδηλώσεις, το αντίθετο. Το τρίτο παρεπόμενο αυτής της ιστορίας είναι η ίδια η κίνηση. Έχυσαν γάλα στον δρόμο. Και; Θα προβάλλουν τα αιτήματά τους με πειστικότερο τρόπο; Το γάλα θα μπορούσε να δοθεί σε κάποιους που το έχουν ανάγκη. Αυτά είναι τρία μόνο χρήσιμα διδάγματα από ένα μικρό πλάνο λίγων δευτερολέπτων. Μπορεί ο καθένας να προσθέσει πολλά περισσότερα…
