Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Ας είμαστε ειλικρινείς. Είναι κάτι σαν πολιτισμικό χαρακτηριστικό, κάτι σαν λαϊκή δοξασία το να δηλώνεις δυστυχής και πένης ακόμα κι όταν ευημερείς.
Υπάρχει και το σχετικό ανέκδοτο αυτοσαρκαστικού χαρακτήρα: «Ρωτάς ένα νεοέλληνα τι κάνει και αμέσως παίρνει ύφος μισοκακόμοιρο για να σου απαντήσει: «Ε, τι να κάνω μωρέ; Μπορείς ποτέ να πεις ότι είσαι καλά»;
Λίγο ο πτωχοδρομισμός, λίγο η πίστη στο «κακό μάτι», δεν θέλει πολύ για να εμπεδωθεί μια κουλτούρα υποκρισίας προς τα υλικά αγαθά και την ευζωία, στο επίπεδο των δηλώσεων βέβαια γιατί κατά τα λοιπά μια χαρά τα εισάγουμε (κάποτε στον υπέρμετρο βαθμό) για να τα καταναλώσουμε. Και καλά κάναμε βέβαια.
Μόνο που στη θρησκόληπτη γκρίνια της μιζέριας πάτησαν και συνεχίζουν να πατάνε (όχι τόσο σταθερά πλέον, είναι η αλήθεια) όσοι πολιτεύονται με σημαία το ηθικό πλεονέκτημα, παριστάνοντας τους λαϊκούς και τους συνοδοιπόρους της φτωχολογιάς. Η υποκριτική μας στάση απέναντι στον πλούτο και την κατανάλωση που τα επιθυμούμε διακαώς αλλά παριστάνουμε ότι τα επικρίνουμε είναι που επέτρεψε στον κ.Γιάνη Βαρουφάκη, από τα πρώτα εικοσιτετράωρα της Πρώτης Φορά Αριστερά, να δηλώσει εξ ονόματος όλων μας ότι είναι υπέρ του λιτού βίου, άσχετα βέβαια αν ο ίδιος μετά κέρδιζε δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να αφηγείται πως έκλεισε τις ελληνικές τράπεζες.
Κι αν έχεις πολιτευθεί κραδαίνοντας το ηθικό πλεονέκτημά σου δαιμονοποιώντας τους πολιτικούς σου αντιπάλους και επικρίνοντάς τους για διεφθαρμένη συνείδηση από τον υλισμό και τον καταναλωτισμό, το σύμπαν ολόκληρο σου την έχει στημένη στη γωνία για να αποδείξει ότι δεν είσαι καθόλου καλύτερος. Έτσι είναι αυτά.
Μάθαμε πάρα πολλά τα τελευταία εννιά χρόνια. Σήμερα ξέρουμε περισσότερα από ποτέ για τον τρόπο που λειτουργεί η οικονομία, οι θεσμοί, το τραπεζικό σύστημα και οι αγορές. Μάθαμε πολλά και για τους εαυτούς μας, τον Έλληνα και την Ελληνίδα ως συλλογικό υποκείμενο. Διαπιστώσαμε ότι κανείς σε αυτή τη χώρα δεν πλεονεκτεί ηθικά, ότι η ιδεολογία δεν σε προστατεύει από τη μεταμορφωτική δύναμη της εξουσίας την οποία άπαξ και γευτείς μετά στεναχωριέσαι πολύ όταν θα έρθει η ώρα να την αποχωριστείς.
Ας μάθουμε λοιπόν κάτι ακόμα: η υγεία, η ευημερία, ο πλούτος, το νόμιμο επιχειρηματικό κέρδος δεν είναι κάτι κακό για να το επιζητούμε μουλωχτά, ενοχικά. Είναι απολύτως φυσιολογικό να θέλουμε να έχουμε γεμάτο πορτοφόλι για να περνάμε ωραία όπως αυτό το εννοεί κανείς και ότι ο λιτός βίος είναι υπόσχεση μόνο για δυστυχισμένους λαούς που ζουν σε αυταρχικά καθεστώτα.
Ήρθε η ώρα να αφήσουμε πίσω το κόμπλεξ του πτωχοδρομισμού και της μιζέριας και να αρχίσουμε να επιζητούμε να μας κυβερνούν αυτοί που θέλουν να μας εξισώσουν προς τα πάνω και όχι προς τα κάτω, αυτοί που πιστεύουν ότι αξίζουμε καλύτερα.
