Ο εμπορικός πόλεμος με τις φαρμακευτικές αναδεικνύει την ανάγκη η ΕΕ να αποκτήσει επάρκεια πρώτων υλών, παραγωγή στο έδαφός της και όχι σε τρίτες χώρες. Αναδεικνύει όμως, επίσης, ότι μόνο πολλοί και διαφορετικοί προμηθευτές κρατούν «ζωντανό» το σχέδιο εμβολιασμών της Ευρώπης, τονίζει στο Liberal η ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Μαρία Σπυράκη.
Και επισημαίνει ότι εξ' όσων είναι σε θέση να γνωρίζει τα συμβόλαια που έχει υπογράψει η ΕΕ με φαρμακευτικές εμπεριέχουν τις κατάλληλες ρήτρες για την προστασία των συμφερόντων των ευρωπαίων πολιτών, γεγονός που σημαίνει ότι έστω κατόπιν εορτής, οι εταιρείες θα συμμορφωθούν. Η ζημιά ωστόσο έχει γίνει. «Το μόνο βέβαιο είναι ότι θα έχουμε αρκετά εμβόλια πανευρωπαϊκά, όχι από το πρώτο τρίμηνο, όπως προέβλεπαν οι συμφωνίες της ΕΕ με τις φαρμακευτικές, αλλά από το δεύτερο και μετά», σημειώνει η ελληνίδα ευρωβουλευτής.
Συνέντευξη στον Βασίλη Γαλούπη
Οι φαρμακευτικές δεν τηρούν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις με την Κομισιόν, εκείνη απειλεί με «μπλόκο» στις εξαγωγές εμβολίων εκτός ΕΕ, το Λονδίνο κατηγορεί τις Βρυξέλλες για «εμβολιαστικό εθνικισμό». Πώς βλέπετε να εξελίσσεται ο «πόλεμος των εμβολίων»;
Τελικά, και παρά την αρχική υπαναχώρηση της βρετανο-σουηδικής Astra Zeneca από την συμβατική της υποχρέωση να παραδώσει 80 εκατ. δόσεις ως τα τέλη Μαρτίου, οι πιέσεις φαίνεται να αποδίδουν και η εταιρεία να δεσμεύεται ότι θα επισπεύσει τις παραδόσεις.
Σας θυμίζω ότι η Κομισιόν έχει «κλείσει» 6+1 συμφωνίες με τις φαρμακευτικές για μεγάλες ποσότητες και άρα σε χαμηλές τιμές. Στην ουσία, η Astra Zeneca η οποία και προκάλεσε το πρόβλημα, βρίσκει ζήτηση για τα εμβόλια της από τρίτες χώρες σε πολύ καλύτερες τιμές. Πρόκειται ωστόσο για μια εταιρεία η οποία χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ, δηλαδή από το πορτοφόλι των ευρωπαίων φορολογούμενων, για να παράξει τα εμβόλια. Οφείλει, τόσο αυτή, όσο και η Pfizer/Biontech να τηρήσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις.
Έπονται κι άλλες κινήσεις. Πριν από λίγες ώρες, η επικεφαλής του European Medical Agency ανακοίνωσε ότι έδωσε το πράσινο φως στις Pfizer/ Biontech να χρησιμοποιήσει άλλες δύο μονάδες παραγωγής. Έπειτα από τις παραπάνω εξελίξεις το μόνο βέβαιο είναι ότι θα έχουμε αρκετά εμβόλια πανευρωπαϊκά, όχι από το πρώτο τρίμηνο, όπως προέβλεπαν οι συμφωνίες της ΕΕ με τις φαρμακευτικές, αλλά από το δεύτερο και μετά.
Στη σύμβαση που έχει υπογράψει η Astra Zeneca με την ΕΕ δεν υπάρχει κάποιος όρος ότι εφόσον η εταιρεία δεν τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις, τότε θα τιμωρηθεί με κάποιου είδους ποινή;
Τα συμβόλαια διέπονται από ρήτρα εμπιστευτικότητας. Έως τώρα, ορισμένοι από εμάς είχαμε τη δυνατότητα να δούμε το συμβόλαιο της Curevax, ωστόσο δεσμευόμαστε να μην αποκαλύψουμε δημόσια το περιεχόμενο. Σε κάθε περίπτωση μπορώ να σας βεβαιώσω ότι προστατεύονται τα συμφέροντα των ευρωπαίων πολιτών. Είναι προφανές ωστόσο ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εμπορικό πόλεμο με τις φαρμακευτικές, λόγω των χαμηλών τιμών που έχει εξασφαλίσει η ΕΕ έναντι της παγκόσμιας αγοράς. Εφόσον αυτός ο πόλεμος κλιμακωθεί, η κατάληξη δεν θα είναι καλή. Είναι ανάγκη να γίνει κατανοητό ότι για να επιστρέψει ο πλανήτης μέχρι τον Σεπτέμβριο στην κανονικότητα θα πρέπει να έχει μέχρι τότε εμβολιαστεί το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Δύο είναι τα ζητήματα. Οι πρώτες ύλες για τις οποίες οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι υπάρχει έλλειψη και οι δυνατότητες παραγωγής. Μέσα από όλη αυτή την αντιπαράθεση αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη η ΕΕ να έχει επάρκεια πρώτων υλών και τη φαρμακευτική παραγωγή στο έδαφός της και όχι σε τρίτες χώρες, προκειμένου οι πατέντες που κατοχυρώνει, μετά από έρευνα με χρήματα των Ευρωπαίων πολιτών, να καταλήγουν σε εμβόλια και φάρμακα που στις δύσκολες περιστάσεις, όπως είναι η πανδημία να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δημόσια αγαθά. Αυτό πέτυχε η ΕΕ με τις κοινές παραγγελίες εμβολίων.
Συνδέονται με όλα τα παραπάνω τα δημοσιεύματα γερμανικών εφημερίδων ότι το εμβόλιο της Astra Zeneca δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στις ηλικίες άνω των 65 ; Και πόσο είναι βάσιμες οι καταγγελίες ότι η στάση της AstraZeneca συνδέεται με το γεγονός ότι είναι βρετανική;
Στο πρώτο ερώτημα απαντώ με την φράση έχουμε πόλεμο. Στο δεύτερο ζήτημα, το ξεκαθαρίζω η υπόθεση δεν συνδέεται με την Βρετανία, παρά αφορά αποκλειστικά την συμπεριφορά της εταιρείας που είναι βρετανο-σουηδική. Ας μην ξεχνάμε ότι η AstraZeneca χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ, προκειμένου να φτάσει στο εμβόλιο, έχει λάβει προκαταβολή 336 εκατομμυρίων ευρώ όταν η ΕΕ σφράγισε τον Αύγουστο τη συμφωνία με την εταιρεία για τουλάχιστον 300 εκατ. δόσεις και επιλογή για άλλα 100 εκατομμύρια. Και μπορεί ναι μεν η αδειοδότηση του εμβολίου να αναμένεται να γίνει την Παρασκευή, ωστόσο είναι εύλογο ότι οι ποσότητες πρέπει να είναι έτοιμες, προκειμένου μόλις ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ανάψει το πράσινο φως, να ξεκινήσουν οι παραδόσεις. Σημειωτέον ότι η μεγάλη ελπίδα έρχεται και από το εμβόλιο της Johnson &Johnson, το οποίο χορηγείται σε μια μόνο δόση και αναμένεται να λάβει το πράσινο φως από την ΕΕ, ενδεχομένως και εντός Φεβρουαρίου. Τελικά αποδεικνύεται ότι οι πολλοί και διαφορετικοί προμηθευτές κρατούν ζωντανό το σχέδιο εμβολιασμών στην Ευρώπη σε ένα απολύτως ανταγωνιστικό περιβάλλον μεταξύ των φαρμακευτικών που κερδίζουν δισεκατομμύρια στην παγκόσμια αγορά.
* Η Μαρία Σπυράκη είναι ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας
