Του Βασίλη Καπετάνγιάννη*
Το ενδιαφέρον για τις εσωτερικές εξελίξεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης, κυρίως της αξιωματικής, τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ευλόγως έντονο. Διότι στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες τα κόμματα εναλλάσσονται στο πηδάλιο διακυβέρνησης της χώρας. Πρόκειται για την πεμπτουσία του συστήματος της λοιδορούμενης από την Αριστερά «αστικής» δημοκρατίας, η οποία μάλιστα σε τίποτα δεν εμπόδισε τον ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας και να στήσει το δικό του σύστημα. Στην πράξη αποδείχτηκε ο πιο επικίνδυνος εχθρός της. Κι εξακολουθεί να είναι. Τα δείγματα αφθονούν.
Ο κ. Τσίπρας έσπευσε να αυτοχαρακτηριστεί «αντι-συστημικός» και αυτογελοιοποιήθηκε με τη συμμετοχή του στην πορεία για το Πολυτεχνείο. Προσπαθεί να μας πείσει ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, ζούμε σε αστυνομικό και αυταρχικό καθεστώς του μισητού «νεοφιλελευθερισμού» κι ότι επίκειται η επαναλειτουργία της Μακρονήσου. Συνεχίζει τον επιθετικό και διχαστικό λόγο του, κατασκευάζοντας τη δική του πραγματικότητα. Αιχμάλωτος των φαντασιώσεων και της ιδεολογίας του.
Υποστηρίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ενθαρρυμένος από το ποσοστό του στην εθνική κάλπη, προετοιμάζει κάποιου είδους «μετασχηματισμό» του, υποτίθεται προς «κεντροαριστερές» και «σοσιαλδημοκρατικές» κατευθύνσεις. Διάφοροι «πρόθυμοι» του παρέχουν το άλλοθι. Ο κ. Τσίπρας φέρεται να θέλει, αλλά να μην μπορεί, διότι το «βαθύ κόμμα» τον τραβά από το μανίκι. Γεγονός είναι ότι ο αμετάλλακτος λαϊκισμός και ο εγγενής αριστερισμός θα εξακολουθήσουν να παρεπιδημούν στον σκληρό πυρήνα τυχόν νέας «συνθετικής» ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας. Για τον απλούστατο λόγο ότι απηχούν απόψεις κοινωνικών στρωμάτων εθισμένων και παγιδευμένων σε στερεότυπα αντιδεξιάς ρητορείας, «ηρωικού» και «αντιστασιακού» λαϊκιστικού πολιτικού λόγου. Οι προσδοκίες τους επενδύονται σε έναν νέο «Ανδρέα», έστω κακέκτυπό του. Πρόκειται για μεγάλη δεξαμενή εκλογέων, στην οποία ο κ. Τσίπρας άνετα αλιεύει είτε ως εγγαστρίμυθος είτε ως μίμος είτε ως ρακοσυλλέκτης.
Γι'' αυτό το θέμα της εκλογής ηγέτη «από τον λαό» θα επανέλθει. Δεν εκστομίζεται τυχαία από συγγενικά του χείλη, ούτε ο κ. Τσίπρας περιοδεύει άσκοπα στα ανά τη χώρα μπαράκια. Ο λαϊκισμός έχει απόλυτη ανάγκη από έναν «λαοπρόβλητο» ηγέτη, έναν caudillo με πολιτική περιβολή, απαλλαγμένο από κομματικούς περιορισμούς, θεσμικούς και άλλους. Ολα τα άλλα έπονται. Διότι, για τα πραγματικά αίτια αλλεπάλληλων ηττών στις κάλπες δεν πρέπει να ανοίξει συζήτηση στο κόμμα, όπως πρόσφατα απεφάνθη ο κ. Φλαμπουράρης. Ο δε αρχηγός ήταν αρκούντως κατηγορηματικός: φταίνε τα ΜΜΕ, οι «συνήθεις ύποπτοι» που παραπλάνησαν τον λαό.
Ο κ. Τσίπρας ούτε αμφισβητείται ούτε απειλείται. Δεν έχει αξιόλογους εσωκομματικούς αντιπάλους. Ούτε διαφαίνονται. Οι διάφορες ομάδες δραστηριοποιούνται για να καταλάβουν καλύτερες και περισσότερες κομματικές θέσεις. Δείχνουν, υποτίθεται, τα δόντια τους. Κατανοητό. Ωχριούν, όμως, μπροστά στην προεδρική φρουρά. O κ. Τσίπρας, ως γνήσιος λαϊκιστής, δεν έχει κανέναν ηθικό φραγμό, κανέναν ενδοιασμό και κανένα δίλημμα. Μπορεί να πατάει σε δύο βάρκες και να «βαφτίζει» πολιτικά κατά το δοκούν οιαδήποτε «στροφή» επιλέγει κάθε φορά για το συμφέρον του. Η «νύχτα των μεγάλων μαχαιριών» ίσως αναπόφευκτα έρθει όταν έπειτα από κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα οι δημοσκοπήσεις θα δείχνουν ότι το «αριστερό» προφίλ αποτελεί δυσβάσταχτο βάρος μάλλον, παρά asset. Διότι, άλλες ήττες στην κάλπη δεν αντέχει και φυσικά δεν προτίθεται να αυτοκτονήσει πολιτικά.
Όλα αυτά βέβαια δεν πρόκειται να εμποδίσουν αλλαγές και προσαρμογές πολιτικής και προγραμμάτων. Αφθονία. Όλα θα υποταχθούν προς άγραν και εμπέδωση εκλογικής πελατείας.
Η διαμόρφωση μιας σύγχρονης, ευρωπαϊκής, προοδευτικής ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας από τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ευσεβή πόθο. Διότι, εκτός της παράδοσης, της ιστορικής προέλευσης και διαμόρφωσης, της πολιτικής κουλτούρας και των εργαλείων πρόσληψης και ερμηνείας της πολιτικής πραγματικότητας και άλλων τινών και σημαντικών, απαιτούνται δύο βασικοί, αδιαπραγμάτευτοι όροι, που επί του παρόντος ούτε δύναται ούτε επιθυμεί να εκπληρώσει: Πρώτον, τη σαφή αποκήρυξη και απερίφραστη καταδίκη της πολιτικής βίας, την οποία εξακολουθεί να θωπεύει και να δικαιολογεί, γνωρίζοντας ότι η απόσταση από τη μολότοφ μέχρι το Καλάσνικοφ δεν είναι και τόσο μεγάλη, και δεύτερον, τη συνεπή αποδοχή στην πράξη και πολιτική πρακτική των αρχών, των αξιών, των κανόνων και του ήθους του Κράτους Δικαίου και της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, που έχει ως αναπόσπαστο και εγγενές θεσμικό οικοδόμημα τον νόμο και την τάξη, το κρατικό μονοπώλιο της βίας για την ευταξία, την ειρηνική κοινωνική συμβίωση και την ασφάλεια των πολιτών.
Χωρίς τις παραδοχές αυτές, η πολιτική ύπαρξη του ΣΥΡΙΖΑ θα παραμένει λαϊκιστική και υβριδική. Θα προσαρμόζεται στις διάφορες πολιτικές ανάγκες επιβίωσης και εκλογικής επιτυχίας με τεχνάσματα πολιτικής απάτης, με διάφορα φτηνά φκιασίδια και μακιγιάζ, για να κρύβει το πραγματικό του πρόσωπο, την πραγματική ιδεολογική και πολιτική του ταυτότητα, τους πραγματικούς του στόχους και σκοπούς.
*Ο κ. Βασίλης Καπετανγιάννης είναι πολιτικός επιστήμονας.
** Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο την 1η Δεκεμβρίου.
