Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Δεν πέρασαν έξι εβδομάδες από την απόφαση των Βρετανών να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και η κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας αποφάσισε μία, κατά πολλούς απροσδόκητη μείωση επιτοκίων. Τι σημαίνει αυτό για την Αγγλία, την ΕΕ και όλους μας;
Η Αγγλία κατάφερε κατά τα προηγούμενα έτη να είναι μεταξύ των τριών οικονομιών στην ΕΕ με την ταχύτερη ανάπτυξη. Πολλοί καταλογίζουν αυτή την επιτυχία στην πιο φιλελεύθερη οικονομία της, άλλοι στην καλύτερη σχέση της με την ανεπτυγμένη οικονομία των ΗΠΑ, άλλοι στην δυνατότητα της χώρας να έχει το δικό της νόμισμα και την δική της πολιτική επιτοκίων.
Μέτα την απόφαση των πολιτών για έξοδο από την ΕΕ, τα βλέμματα της παγκόσμιας κοινότητας έχουν επομένως δικαιολογημένα στραφεί πάνω της. Αν η Βρετανία καταφέρει να ενισχύσει την οικονομία της στο επόμενο διάστημα, αυτό θα θεωρηθεί ως κόλαφος για την ΕΕ, ζωντανό παράδειγμα επιτυχίας μιας χώρας-αντάρτη. Αν όμως αποτύχει, θα ενισχύσει τα επιχειρήματα υπέρ της ΕΕ.
Η Τράπεζα της Αγγλίας αποφάσισε χτες την μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης (-0,25%) στο 0,25%. Παράλληλα η Κεντρική τράπεζα της χώρας αποφάσισε πρόγραμμα αγοράς εταιρικών ομολόγων 10 δισ. λιρών, αλλά και επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης με αύξηση των αγορών ομολόγων του βρετανικού δημοσίου κατά 60 δισ. Λίρες. Τι όμως δείχνουν οι κινήσεις αυτές;
Οι κινήσεις αυτές δείχνουν πάρα πολλά για την οικονομία της Βρετανίας. Κατ'' αρχήν σημαίνουν ότι η χώρα βρίσκεται, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, στα πρόθυρα ύφεσης. Μειώσεις επιτοκίων αποφασίζονται όταν μία οικονομία έχει εισέλθει σε ύφεση ή είναι στα πρόθυρα ύφεσης, ώστε να βγουν τα χρήματα από τις τράπεζες και να μπουν στην παραγωγική διαδικασία. Όμως οι αποφάσεις για αγορά κρατικών ομολόγων και εταιρικών ομολόγων δείχνει ότι η ύφεση έχει αρχίσει και χτυπάει την πραγματική οικονομία, ή ότι θα την χτυπήσει άμεσα, ενώ επίσης το τραπεζικό σύστημα θα χρειαστεί ρευστότητα σε μια εποχή που το νόμισμα θα χτυπηθεί βάναυσα, κάτι που θα αντικατοπτριστεί στα ομόλογα μεγάλης διάρκειας. Ήδη η κεντρική τράπεζα έχει μειώσει τις εκτιμήσεις ανάπτυξης οικονομίας στο 0,8% για την επόμενη χρονιά από 2,3% που ήταν πριν 3 μήνες! -1,5% μείωση στο ρυθμό ανάπτυξης!
Τα παραπάνω δείχνουν ότι δεν είναι μόνο η Γερμανία του Σόιμπλε που έχει πάθει σοβαρή ζημιά από την απόφαση των Βρετανών να εξέλθουν από την ΕΕ. Σοβαρή ζημιά έχει πάθει και η ίδια η Βρετανία, όπως εξάλλου είχαμε έγκαιρα εκτιμήσει σε παλαιότερο άρθρο μας από αυτή τη στήλη. Η απόφαση της Βρετανίας να φύγει από την ΕΕ, αν το κάνει, δεν θα είναι κίνηση χωρίς κόστος, ήδη βλέπουμε ότι η κυβέρνηση πρέπει να δαπανήσει 70 δις λίρες άμεσα και να ρίξει τα επιτόκια!
Όμως, λόγω της σχέσης της Εγγλέζικης οικονομίας με την Αμερικάνικη, την υψηλή συσχέτιση της, ενδεχομένως αυτή η κίνηση να φανερώνει και κάποια, σίγουρα μικρότερου βαθμού, αδυναμία και για την ίδια την Αμερικάνικη οικονομία. Αν έτσι συμβαίνει, τα πράγματα είναι πολύ πιο άσχημα για όλους μας, διότι οι ΗΠΑ δεν είναι οποιαδήποτε χώρα, είναι η πιο ανεπτυγμένη χώρα του κόσμου με την σημαντικότερη οικονομία.
Είναι δύο λοιπόν τα συμπεράσματα. Το ένα είναι ότι η έξοδος από την ΕΕ δεν αποτελεί πανάκεια, όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν! Το δεύτερο είναι ότι η απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Αγγλίας προσθέτει ένα ακόμη κερασάκι στην τούρτα, μία ακόμη ένδειξη, ότι η παγκόσμια οικονομία ίσως δεν πάει τόσο καλά όσο θέλουν να πιστεύουν οι χρηματιστηριακές αγορές. Αυτό, το τελευταίο, αποτελεί καμπανάκι για τις αγορές και για όλους μας, οι άσχημες μέρες δεν είναι πίσω μας, αλλά μπροστά μας, ότι και αυτό σημαίνει για όλους μας…
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
