Στον «μαύρο» Νοέμβριο, όταν η επιδημολογική εικόνα ήταν παρόμοια με την σημερινή, οι θάνατοι ήταν 120 την ήμερα. Τις τελευταίες όμως εβδομάδες κυμαίνονται κατά μέσον όρο στους 25.
Τι άλλαξε την εξίσωση προς το καλύτερο ; Τα εμβόλια. Το 1 εκατομμύριο πολιτών, κυρίως υπερήλικες, που έχουν μέχρι σήμερα εμβολιαστεί, σηκώνει ήδη ένα πρώτο ανάχωμα στον κορονοιό.
Το τείχος προστασίας θα υψωθεί κι άλλο, όταν από τα μέσα Μαρτίου ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί των 270.000 ασθενών με υποκείμενα νοσήματα σε προχωρημένη κατάσταση.
Και στα τέλη Μαίου, οπότε και θα έχει λογικά εμβολιαστεί και η δεύτερη ομάδα των 900.000 περίπου χρονίως πασχόντων σε λιγότερο σοβαρή κατάσταση, θα έχει κτιστεί ένα ικανοποιητικό πρώτο τείχος ανοσίας. Οταν μάλιστα μπει στο παιχνίδι και το εμβόλιο της Jonhson & Jonhson, η δυναμική των αριθμών θα βελτιωθεί περαιτέρω.
Την αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών την δείχνουν οι ίδιοι οι αριθμοί. Τον περασμένο Νοέμβριο, όταν δεν είχαμε ακόμη διαθέσιμα εμβόλια και είχαμε 3.000 κρούσματα την ημέρα, οι θάνατοι ηταν σταθερά πάνω από 100. Τον Φεβρουάριο κυμαίνονταν κατά μέσον όρο μεταξύ 20-25. Τότε, η νοσηλεία σε απλή κλίνη διαρκούσε τουλάχιστον 15 ημέρες, όταν σήμερα έχει πέσει κάτω από δεκαήμερο.
Σε μια στιγμή, όπου το Σύστημα Υγείας πιέζεται ασφυκτικά και τα κρούσματα έχουν πιάσει πάλι ταβάνι, κάποιοι «σκληροί» δείκτες όπως οι θάνατοι υποχωρούν αφήνοντας μια χαραμάδα να μπει φως.
Το Liberal.gr χαρτογραφεί αυτή τη διαδρομή, δίνοντας απαντήσεις σε καίρια ερωτηματικά, που αναδεικνύουν τις αλλαγές επί τα βελτίω που έχουν ήδη προκαλέσει οι εμβολιασμοί, τι σημαίνει αυτό για ασθενείς και σύστημα υγείας, μαζί με τις προβλέψεις των ειδικών ως προς το πότε θα αφήσουμε πίσω μας-οριστικά- αυτόν τον εφιάλτη.
Και με δεδομένο ότι το 85% των θανάτων από Covid καταγράφεται σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών, η ολοκλήρωση των εμβολιασμών στην συγκεκριμένη ηλικαική ομάδα, είναι η μόνη ικανή και αναγκαία συνθήκη που θα μας επιτρέψει να χτίσουμε ένα τείχος προστασίας απέναντι στους ηλικιωμένους, σύμφωνα με τον καθηγητή πνευμονολογίας -εντατικής θεραπείας Θοδωρή Βασιλακόπουλο στον νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός».
Πολλώ δε μάλλον, όταν η ηλικία είναι ο βασικότερος ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για σοβαρή νόσηση, διασωλήνωση και θάνατο, σύμφωνα με την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου.
Πόσα κρούσματα και θανάτους είχαμε την περίοδο Νοέμβριος-Δεκέμβριος με την μεγάλη επιδημιολογική έξαρση και πόσα σήμερα και πού οφείλεται η διαφοροποίηση;
Στον «μαύρο» Νοέμβρη, όπως χαρακτηρίστηκε, καταγράφονταν κατά μέσο όρο 3000 κρούσματα την ημέρα και τότε οι θάνατοι ήταν σταθερά πάνω από 100 κι πολλές φορές έφταναν τους 120, με τους ειδικούς να λένε πως είναι σαν να συντρίβεται ένα αεροπλάνο των 100+ επιβατών την ημέρα. Η θνητότητα του κορoνοϊού από τότε έως τώρα δεν άλλαξε, αυτό που άλλαξε καταρχάς είναι η μεταδοτικότητα (κατά 30% έως και κατά 50%) των μεταλλάξεων.
Σήμερα έχουμε 1756 κρούσματα που επιβεβαιωμένα αφορούν τις μεταλλάξεις εκ των οποίων τα 1667 αφορούν την πιο διαδεδομένη Βρετανική μετάλλαξη. Αν όμως οι μεταλλάξεις άλλαξαν την εξίσωση της Covid προς το χειρότερο, ενώ εκείνος ο παράγοντας που σήκωσε ανάχωμα στους θανάτους είναι ο εμβολιασμός.
Μέχρι την Πέμπτη 4/3 έχουν εμβολιαστεί 1 εκατ. πολίτες και οι περισσότεροι από αυτούς ανήκουν στην ομάδα των υπερηλίκων (άνω των 85 ετών) και στους άνω των 80 ετών. Με την πρώτη δόση του εμβολίου προστατεύονται από τον θάνατο, ενώ με την ολοκλήρωση και της 2ης δόσης αποφεύγουν τη νοσηλεία στο νοσοκομείο. Έτσι βήμα-βήμα κερδίζουμε τη μάχη.
Αν κάποιος έχει προσβληθεί από κοoνοϊό και εισαγόταν τον Νοέμβρη για νοσηλεία σε απλή (παθολογική ή πνευμονολογική) κλινική, πόσο έμενε τότε μέσα και πόσο τώρα;
Η προστασία των υπερηλίκων και των ηλικιωμένων άνω των 60 ετών-που προχωρά καθώς προοδεύουν οι εμβολιασμοί έχει θετικό αντίκτυπο στην μείωση της βαρύτητας της νόσου. Έτσι ενώ τον περασμένο Νοέμβριο, που δεν είχαμε ακόμα διαθέσιμα εμβόλια, η νοσηλεία σε απλή κλίνη διαρκούσε τουλάχιστον 10-15 ημέρες, σήμερα έχει μικρύνει ακόμα και κάτω από το 10ημερο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η νοσηλεία σε κλίνη ΜΕΘ ήταν και παραμένει κατά μέσο όρο 2-3 εβδομάδες, ενίοτε και μεγαλύτερο διάστημα.
Οι εντατικές όπως εξηγεί ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης από το νοσοκομείο «Αττικόν», έχουν δικά τους πρωτόκολλα, και οι ασθενείς που νοσηλεύονται εκεί είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένοι και δεν μπορούν να πάρουν εύκολα εξιτήριο. Άρα θα αργήσουμε να δούμε τον χρόνο νοσηλείας στις ΜΕΘ να συμπιέζεται-είναι κάτι που θα φανεί συν τω χρόνω, όταν όμως οι εμβολιασμοί θα έχουν προχωρήσει πολύ.
Τι σημαίνει ότι τότε (το Νοέμβρη) ο ασθενής έμενε περισσότερο στο νοσοκομείο και τώρα μένει μικρότερο χρονικό διάστημα;
Όσο περισσότερο μένει ο ασθενής σε νοσηλεία, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών κι επιλοιμώξεων που επιβαρύνουν την κατάστασή του. Αν ο ασθενής είναι γερός και σχετικά νέος τις ξεπερνά, αν είναι ηλικιωμένος με ένα ή περισσότερα υποκείμενα νοσήματα (ενδεικτικά, υπέρταση, διαβήτη, υπερχοληστερολαιμία) τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Συνεπώς η μεγάλη διάρκεια της νοσηλείας είναι επιβαρυντική και για τον ίδιο τον ασθενή αλλά και για το Σύστημα Υγείας, αφού η νοσηλεία σε νοσοκομείο είναι κοστοβόρα.
Πέρα από την άμεση δαπάνη υπάρχουν και οι έμμεσες δαπάνες, της αποκατάστασης (μετά το εξιτήριο), της απώλειας εργατοωρών από τους συγγενείς για να φροντίσουν τον ασθενή που αναρρώνει κτλ. Επίσης όσο περισσότερο μένει ένας ασθενής στο νοσοκομειακό κρεβάτι, τόσο λιγότερα διαθέσιμα κρεβάτια έχει το Σύστημα για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες μαζικής νοσηλείας μεγάλου αριθμού ατόμων.
Αν ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί των περίπου 270.000 χρονίως πασχόντων της πρώτης ομάδας, δηλαδή όσων βρίσκονται στην ζώνη του υψηλού κινδύνου, θα μειωθούν και άλλο, οι παραπάνω δείκτες;
Γνωρίζουμε ότι έως σήμερα έχει εμβολιαστεί τουλάχιστον το 60% των ηλικιωμένων άνω των 80 ετών και το ποσοστό αυτό αλλάζει καθημερινά προς τα επάνω. Όσο προχωρούν οι εμβολιασμοί στους 80άρηδες, τους 70άρηδες και τους 60άρηδες, θωρακίζονται μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες από τον κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου οπότε αναμένουμε καταρχάς να μειωθούν οι θάνατοι και με αργό ρυθμό να ξεκινήσουν να αποσυμφορίζονται οι ΜΕΘ.
Όταν ολοκληρωθούν οι εμβολιασμοί των 270.000 ασθενών με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα -που αναμένεται να ξεκινήσουν κατά την 15η Μαρτίου-θα έχουμε σηκώσει ακόμα ψηλότερα το τείχος προστασίας και πρώτα θα δούμε μείωση στους ημερήσιους θανάτους. Ας εμπνευστούμε από το παράδειγμα του Ισραήλ που σχεδόν μηδένισαν τους θανάτους, ολοκληρώνοντας τον εμβολιασμό του 50% του πληθυσμού.
Πότε θα ξεκινήσει ο εμβολιασμός της δεύτερης ομάδας χρονίως πασχόντων, που αφορά 890.000 άτομα, σε λιγότερο προχωρημένη κατάσταση και τι θα επιφέρει αυτό;
Το υπουργείο ψηφιακής διακυβέρνησης δεν έχει ακόμα αποφασίσει πότε θα ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί των υπόλοιπων ευπαθών, που πάσχουν από χρόνιο νόσημα αλλά όχι σε τελικό στάδιο. Λογικά η ομάδα αυτή που αγγίζει το 1 εκατ. συνανθρώπους μας θα ξεκινήσει να εμβολιάζεται τον Απρίλιο, καθώς το σχέδιο του υπουργείου Υγείας είναι να έχει χτιστεί το πρώτο τείχος ανοσίας μέχρι τα τέλη Μαϊου, όπως μας μεταφέρουν η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου και η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ Ματίνα Παγώνη.
Όταν μπει στο παιχνίδι και το εμβόλιο της Johnson & Johnson, πόσο θα βελτιωθούν οι παραπάνω δείκτες και θα αλλάξει η δυναμική των αριθμών;
Το μονοδοσικό εμβόλιο της Janssen (η φαρμακευτική εταιρία του Ομίλου Johnson & Johnson) αναμένεται να πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων την 11η Μαρτίου και σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Υγείας αναμένουμε την πρώτη παρτίδα στην Ελλάδα στις 4 Απριλίου, με το σχέδιο να περιλαμβάνει την «εμπλοκή» των φαρμακείων της γειτονιάς -να γίνονται κι εκεί οι εμβολιασμοί ώστε να «τρέξει» η διαδικασία. Είναι, δε, εξαιρετικό το εύρημα πως με την πρώτη και μοναδική δόση το εμβόλιο της Janssen προστατεύει 100% από το θάνατο. Αναμένουμε 1,3 εκατ. δόσεις του εμβολίου που αντιστοιχούν στον εμβολιασμό 1,3 εκατ. πολιτών -άλλο ένα σημαντικό πλεονέκτημα του μονοδοσικού εμβολίου.
Ήδη μέχρι το τέλος Μαρτίου θα έχουμε λάβει 1,7 εκατ. δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BionTech και μέσα στον Απρίλιο θα λάβουμε άλλο 1 εκατ. δόσεις από την Pfizer. Ταυτόχρονα διερευνάται η χορήγηση του εμβολίου της Astra Zeneca σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Αν όλα πάνε καλά με τις παραδόσεις και τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, το μοντέλο του καθηγητή περιβαλλοντικής μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη προβλέπει ότι πριν τον Ιούνιο θα έχουμε θωρακίσει όλους τους ευπαθείς και μέχρι τον Νοέμβριο θα έχουμε επιτύχει την συλλογική ανοσία και θα έχουμε πάρει πίσω τις ζωές μας.
Η φυσική ανοσία που αποκτιέται μετά την επαφή με τον ιό πόσο αναμένεται να συμβάλει στην συλλογική ανοσία;
Εκτός από τον εμβολιασμό αντισώματα στον κορoνοιό αναπτύσσουν φυσικά και όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι νόσησαν είτε ασυμπτωματικά η ελαφρά η βαρύτερα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του καθηγητή πολιτικής υγείας από το London school of economics Ηλία Μόσιαλο, η φυσική ανοσία καταγράφεται τουλάχιστον σε ένα 10% του πληθυσμού, ποσοστό που μπορεί να μεγαλώσει κιόλας καθώς όσο κυριαρχούν τα μεταλλαγμένα στελέχη αυξάνεται η μεταδοτικότητα του κορoνοιού άρα και τα κρούσματα.
Συνεπώς εάν με τον εμβολιασμό φτάσουμε το 60% του πληθυσμού, τότε με τη φυσική ανοσία σίγουρα θα ξεπεράσουμε το 70%.
Εδώ, να θυμίσουμε πως σύμφωνα με την πρόεδρο της εθνικής επιτροπής εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου, όσοι έχουν νοσήσει μπορούν να εμβολιαστούν τρεις μήνες μετά την νόσηση.
Διαβάστε ακόμα:
- Προς χορήγηση του εμβολίου AstraZeneca και στους άνω των 65 ετών
- Β. Κικίλιας: Σε εφαρμογή σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το ΕΣΥ
