Τον κίνδυνο από τις επιπτώσεις που θα έχει στην ασθενή ακόμη ελληνική οικονομία μια νέα παγκόσμια ύφεση, επισημαίνει στο Liberal.gr ο Πάνος Τσακλόγλου, προσθέτοντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι εξαγωγές και ο τουρισμός θα πληγούν, ενώ η ελπίδα για αύξηση των επενδύσεων δεν θα επιβεβαιωθεί.
Το μήνυμα που στέλνει ο καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι ότι η κατάσταση απαιτεί ένα μαραθώνιο μεταρρυθμίσεων, εξηγώντας ότι ορθώς η κυβέρνηση προκρίνει τις πιο δύσκολες απ'' αυτές στους πρώτους μήνες της θητείας της, αφενός γιατί με νωπή τη λαϊκή εντολή, τα οργανωμένα συμφέροντα δύσκολα θα αντιδράσουν, αφετέρου γιατί όσο νωρίτερα υλοποιηθούν, τόσο νωρίτερα θα αποδώσουν οφέλη.
Επισημαίνει ότι είναι πολύ νωρίς για μείωση των πλεονασμάτων, κάτι, που όπως λέει, δείχνει να αντιλαμβάνεται και ο Πρωθυπουργός, γι'' αυτό και επιδιώκει πρώτα να δώσει σοβαρά δείγματα γραφής στις μεταρρυθμίσεις, τις επενδύσεις, περιμένοντας τον αντίκτυπο που αυτές θα έχουν στο ΑΕΠ, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσει και το γεγονός ότι ο Χρ.Σταϊκούρας κινείται συντηρητικά, προτάσσοντας τη μείωση της φορολογίας στα κέρδη των επιχειρήσεων.
Αν και συμφωνεί ότι η θεαματική μείωση του κόστους δανεισμού της χώρας δείχνει ότι ο στόχος του χρέους μπορεί να επιτευχθεί και με χαμηλότερα πλεονάσματα, επιμένει ότι δυναμικοί ρυθμοί ανάπτυξης, πάνω από τις προβλέψεις της συμφωνίας με τους δανειστές, και για ικανό χρονικό διάστημα, θα ισχυροποιήσουν τα ελληνικά επιχειρήματα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Ενόψει της συνάντησης Μητσοτάκη με Μακρόν και μετά με Μέρκελ πιστεύετε ότι υπάρχει «κλίμα» υπέρ της μείωσης των πλεονασμάτων ή είναι ακόμη νωρίς;
Νομίζω ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς. Αυτό δείχνει να το αντιλαμβάνεται και ο κος Πρωθυπουργός, ο οποίος επιδιώκει μεν τη μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων, αλλά μόνο αφού δώσει σοβαρά δείγματα γραφής στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και δούμε τα πρώτα σημάδια αύξησης του ποσοστού των επενδύσεων στο ΑΕΠ και επιτάχυνσης του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης. Πάντως, υποθέτω ότι στις συναντήσεις αυτές θα τονίσει στους συνομιλητές του ότι σκοπεύει να θέσει το σχετικό αίτημα στο μέλλον.
- Σχολιάστε μας, και το ελληνικό επιχείρημα ότι το χαμηλότερο κόστος δανεισμού της Ελλάδας, αλλάζει προς το καλύτερο την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, και άρα επιτρέπει χαμηλότερα πλεονάσματα. Συμφωνείτε;
Πράγματι, ο στόχος της συμφωνίας που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση με τους δανειστές είναι η μείωση του χρέους σε συγκεκριμένα επίπεδα κάθε χρονιά. Με βάση τις υποθέσεις που είχαν γίνει στη διάρκεια του Τρίτου Μνημονίου για την εξέλιξη του ύψους των επιτοκίων και του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης, θεωρήθηκε ότι πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3.5% για μία πενταετία και 2.0%-2.5% για τα επόμενα 40 χρόνια απαιτούντο για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η θεαματική μείωση του κόστους δανεισμού του ελληνικού δημοσίου τους τελευταίους μήνες δείχνει ότι ο στόχος του χρέους μπορεί να επιτευχθεί και με χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Να διευκρινίσω ότι η μείωση του κόστους αφορά κυρίως το κόστος του νέου δανεισμού της χώρας μας από τις αγορές, εφόσον πάρα πολύ μεγάλο μέρος των δανείων που έλαβε η χώρα μας από τον EFSF και τον ESM έχουν μετατραπεί από δάνεια κυμαινόμενου σε δάνεια σταθερού επιτοκίου.
Επιπρόσθετα, τυχόν επιτάχυνση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης πάνω από τις προβλέψεις της συμφωνίας με τους δανειστές για ικανό χρονικό διάστημα, ισχυροποιεί ακόμα περισσότερο τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς για μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων ως ποσοστό του ΑΕΠ.
- Τι δείχνει το γεγονός πως ο Χρ. Σταϊκούρας έχει δηλώσει πως το μόνο μέτρο που έχει προς το παρόν αποφασιστεί να συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του 2020, αφορά την μείωση της φορολογίας επί των κερδών των επιχειρήσεων; Είναι επειδή η κυβέρνηση κινείται συντηρητικά, μην θέλοντας να προκαλέσει αντιδράσεις στο εξωτερικό;
Νομίζω πως ναι. Οι κινήσεις του δείχνουν ότι ο Υπουργός Οικονομικών δεν θέλει σε καμία περίπτωση να διαταράξει το, ιδιαίτερα θετικό μέχρι στιγμής, κλίμα που έχει διαμορφωθεί για την Ελλάδα στις διεθνείς αγορές. Επιπρόσθετα, με αυτή του την κίνηση η οποία καθιστά τις επενδύσεις ελκυστικότερες, υποθέτω πως θέλει να δώσει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση ενδιαφέρεται πρωτίστως για την αύξηση των επενδύσεων και, συνακόλουθα, του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης.
- Την ίδια πάντως στιγμή που κυβέρνηση επιδιώκει να πετύχει ένα μεταρρυθμιστικό σοκ, οι αναλυτές μιλούν για κίνδυνο ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία. Πόσο θα μας επηρεάσει αυτό; Μήπως την ώρα που η ελληνική οικονομία επιχειρεί να απογειωθεί, κάτι τέτοιο την καθηλώσει στις γνωστές χαμηλές πτήσεις;
Οι κίνδυνοι από τυχόν επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας είναι πολύ σοβαροί. Η εσωτερική ζήτηση παραμένει μάλλον υποτονική και η ελπίδα της χώρας μας είναι να επιταχύνει το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης κυρίως μέσω της αύξησης των επενδύσεων, αλλά και των εξαγωγών.
Προφανώς, χαμηλότερη ανάπτυξη ή ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας σημαίνει χαμηλότερη ζήτηση για ελληνικά αγαθά και υπηρεσίες στο εξωτερικό και, επομένως, χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη στη χώρα μας. Δυστυχώς, αντίθετα από όλες τις άλλες χώρες που βγήκαν από τα δικά τους Μνημόνια και εκμεταλλεύτηκαν την ευνοϊκή διεθνή συγκυρία της περιόδου 2015-2018, η χώρα μας την περίοδο εκείνη πλήρωνε το τίμημα της «περήφανης διαπραγμάτευσης» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και του Τρίτου Μνημονίου που ακολούθησε.
- Η κυβέρνηση φαίνεται να επιδιώκει την ολοκλήρωση σειράς πολύ σημαντικών μεταρρυθμίσεων στους πρώτους κιόλας μήνες της θητείας της. Μήπως θα ήταν προτιμότερο οι μεταρρυθμίσεις αυτές να «ξεδιπλωθούν» σε βάθος χρόνου;
Προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας και την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης είναι να μείνει η χώρα μας αταλάντευτα στο δρόμο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επομένως, ελπίζω ότι η κυβέρνηση δεν θα επαναπαυθεί μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος κύκλου μεταρρυθμίσεων. Έχουν ακόμα πολλά να γίνουν.
Όμως, το ότι η κυβέρνηση φαίνεται να προκρίνει την υλοποίηση των πιο δύσκολων μεταρρυθμίσεων στους πρώτους μήνες της θητείας της είναι ιδιαίτερα θετικό. Αυτό είναι συμβατό με τα πορίσματα τόσο της Οικονομικής όσο και της Πολιτικής Επιστήμης.
Με νωπή τη λαϊκή εντολή, τα οργανωμένα συμφέροντα που συνήθως αντιτίθενται στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων δύσκολα θα αντιδράσουν και ακόμα δυσκολότερα θα πετύχουν κινητοποιήσεις ικανές να ανατρέψουν τις μεταρρυθμίσεις.
Επιπρόσθετα, οι μεταρρυθμίσεις συνήθως έχουν το χαρακτηριστικό ότι το κόστος προηγείται του οφέλους. Επομένως, όσο νωρίτερα υλοποιηθεί μία μεταρρύθμιση τόσο πιθανότερο να αποδώσει απτά οφέλη πριν την ολοκλήρωση της κυβερνητικής θητείας, ώστε να μπορεί η κυβέρνηση να έχει οφέλη στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
