Επετειακό έτος το 2021 και το Μουσείο Μπενάκη ετοιμάζει την έκθεση «1821 Πριν και Μετά» για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, όπου ξεδιπλώνονται 100 χρόνια ιστορίας. Πρόκειται για μια διοργάνωση από το Μουσείο Μπενάκη με τη σύμπραξη της Τράπεζας της Ελλάδος, της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank, στο σύνολο των εκθεσιακών χώρων του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138.
Τα εγκαίνια θα γίνουν τον Μάρτιο του 2021 και η έκθεση θα διαρκέσει έως τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου. Χίλια διακόσια αντικείμενα θα ξεδιπλώσουν περισσότερα από εκατό χρόνια ιστορίας (1770-1870) σε 2.500 τετραγωνικά μέτρα για οκτώ μήνες. Το κτήριο θα καταστεί ένα ζωντανό κύτταρο που θα αφηγείται την ιστορία των νεότερων Ελλήνων από το 1770 έως το 1870.
Η έκθεση θα αρθρωθεί σε τρεις ενότητες: Η πρώτη θα ξεκινά από το 1770 και τα Ορλωφικά και θα φθάνει έως την έναρξη της Επανάστασης, το 1821. Η δεύτερη ενότητα θα ακολουθεί την εξέλιξη του Αγώνα και θα ολοκληρώνεται με τη διακυβέρνηση του νεοσύστατου κράτους από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Τέλος, η τρίτη ενότητα, που θα ξεκινά με την άφιξη του νεαρού βασιλιά Όθωνα το 1833, θα ολοκληρώνεται με την διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου.
Η αφήγηση θα πραγματοποιηθεί μέσα από έργα τέχνης και αρχειακά τεκμήρια που διαθέτουν στις συλλογές τους οι τρεις τράπεζες, καθώς και μέσα από το πλούσιο υλικό του Μουσείου Μπενάκη σε τεκμήρια, τα οποία συγκεντρώθηκαν χάρη στους δεσμούς εμπιστοσύνης που διατήρησε – ήδη από την ίδρυσή του – με τις οικογένειες των αγωνιστών και των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Μέσα από σημαντικά ζωγραφικά έργα, προσωπικά αντικείμενα πρωταγωνιστών της Επανάστασης και ιστορικά κειμήλια, πλαισιωμένα από σπάνιο αρχειακό υλικό, θα ζωντανέψουν: Η πορεία προς την εθνική Επανάσταση, η εξέλιξη του πολέμου της ανεξαρτησίας, η ολοκλήρωση του Αγώνα, η δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και οι πρώτες δεκαετίες της ανάπτυξης και της λειτουργίας του. Παράλληλα, η αφήγηση θα πλαισιωθεί από χρηστικά αντικείμενα και τεκμήρια της ζωής των Ελλήνων με τρόπο που θα αποδίδει και την καθημερινότητα των ιστορικών περιόδων της έκθεσης.
Θα εκδοθεί κατάλογος με το σύνολο των έργων της, τα επιτοίχια κείμενα και τις λεζάντες που τεκμηριώνουν τα εκθέματα και την εποχή τους.
Όπως ανέφερε σε σχετική παρουσίαση ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, Υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και συνεπιμελητής της έκθεσης μαζί με τη Μαρία Δημητριάδου, «η συμπλήρωση διακοσίων ετών από την έναρξη του Αγώνα της ανεξαρτησίας δίνει την ευκαιρία να αναλογιστούμε το βαθύ περιεχόμενο που έχει η έννοια ‘Ελληνική Επανάσταση’. Ένα περιεχόμενο που λογικά και συναισθηματικά συνδέεται με την εποχή που προηγήθηκε όπως και με εκείνη που ακολούθησε. Έτσι, μια μεγάλη έκθεση για τα εκατό πρώτα χρόνια του νεώτερου Ελληνισμού εξηγεί, αποκαλύπτει και φωτίζει τα βήματα που έγιναν στη δημιουργία της ταυτότητας μας».
Η Μαρία Δημητριάδου, Επιμελήτρια των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και συνεπιμελήτρια της έκθεσης, συμπλήρωσε ότι «η έκθεση περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό αντικειμένων που προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη. Πίνακες ζωγραφικής, έγγραφα, όπλα και ενδυμασίες που φυλάσσονται στους αποθηκευτικούς χώρους του Μουσείου έρχονται στο φως και παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Οι συλλογές του Αντώνη Μπενάκη, πλαισιωμένες από πολυάριθμες δωρεές, οπτικοποιούν και ζωντανεύουν 100 χρόνια ελληνικής ιστορίας».
