Της Σοφίας Βούλτεψη*
Ήταν βέβαιο ότι θα καταλήγαμε εδώ. Ότι δηλαδή η υπογραφή συμφωνίας με τα Σκόπια δεν θα αποτελούσε τη λύση, αλλά την απαρχή μιας νέας περιόδου αστάθειας τόσο στην εσωτερική πολιτική αυτής της χώρας, όσο και στις σχέσεις της με την Ελλάδα. Η γειτονική χώρα είναι τόσο πολύ βαθιά διχασμένη, το μίσος που χωρίζει τις δύο παρατάξεις τόσο αβυσσαλέο, που οποιαδήποτε συμφωνία θα κινδύνευε ανά πάσα στιγμή. Ακόμη και αν η ΕΕ αποφάσιζε έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η διαδικασία είναι τόσο μακρά που είναι βέβαιο ότι σε κάποιο στάδιό της θα πάγωνε έτσι κι' αλλιώς.
Κυρίως επειδή ακόμη και αυτήν την βλαπτική για την Ελλάδα συμφωνία οι γείτονες δεν επιθυμούν και δεν προτίθενται να τηρήσουν.
Βέβαια, η εφαρμογή ή όχι της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι πρόβλημα, αλλά όχι το σημαντικότερο. Διότι αυτή, βαριά προβληματική και εις βάρος των ελληνικών εθνικών δικαίων από την κατασκευή της, βολεύει και τους μεν και τους δε στα Σκόπια. Απλά λόγω προεκλογικής περιόδου το μεν VMRO του Μίτσκοσκι θα αναπτύξει μια ρητορική περί «Μακεδονίας» για να κερδίσει τις εκλογές – και για να εφαρμόσει την πολύ βολική αυτή συμφωνία αμέσως μετά – το δε SDSM του Ζάεφ θα στηρίξει την εκστρατεία του στην προβολή της Συμφωνίας ως μοναδικού οχήματος προς την ΕΕ.
Άλλωστε, η ελπίδα θα ενισχυθεί από την επιτάχυνση εισόδου της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, με τον Ζάεφ να διακηρύσσει πως αμέσως μετά ακολουθεί η πορεία προς την ΕΕ.
Για τους γείτονες δεν αλλάζει τίποτε
Όσο για την περίφημη «εφαρμογή» της Συμφωνίας, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι απλά για τους Σκοπιανούς δεν αλλάζει τίποτε – πλην της προσθήκης ενός μικροσκοπικού «Βόρεια» πλάι στην παλιά πλαστογραφία.
Κατά τα λοιπά, ως γνωστόν, το Σύνταγμα της γειτονικής χώρας δεν έχει αλλάξει (απλά μπήκαν στο τέλος μερικές τροπολογίες), το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού έχει εξασφαλιστεί, η γλώσσα είναι «μακεδονική», οι ίδιοι είναι «Μακεδόνες», οι ονομασίες αλλάζουν κατά το δοκούν.
Και κυρίως, ο εθνικός τους ύμνος παραμένει ως είχε. Υπό τον τίτλο «Σήμερα πάνω από τη Μακεδονία», αποτελεί έναν ύμνο σε όλους τους κομιτατζήδες του Ίλιντεν, όπου το «Μακεδονία» παίρνει και δίνει.
Για παράδειγμα, οι Σκοπιανοί άλλαξαν τα ονόματα της Κρατικής Ορχήστρας, της Λυρικής Σκηνής, της δημόσιας τηλεόρασης, αλλά διατηρούν όλα τα υπόλοιπα λόγω της… ιστορικότητάς τους.
Έτσι, το «Μακεδονικό Εθνικό Θέατρο» παραμένει, το ίδιο και το «Ινστιτούτο Μακεδονικής Λογοτεχνίας», το ίδιο και η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου («Ματσεντόνια»), ενώ το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο άλλαξε με… μπαγάσικο και μπαμπέσικο τρόπο διατηρώντας τα αρχικά ΜΙΑ. Το ονόμασαν… Μιντιακό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο – ένας θρίαμβος του πλεονασμού, δηλαδή.
Τι έχουν να πουν για όλα αυτά οι μπαγάσες και οι μπαμπέσηδες του ΣΥΡΙΖΑ;
Στον αέρα όλες οι συμμαχίες
Και μια και δεν ασχολείται κανείς με την σημερινή κατάσταση στη γειτονική χώρα, ας το κάνουμε εμείς:
Ενόψει των εκλογών που προκήρυξε λόγω της μη έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ο Ζάεφ προσπαθεί να φτιάξει προεκλογική συμμαχία με το αλβανικό DUI του Αχμέτι. Ωστόσο εκείνος ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να υπάρξει προεκλογική συνεργασία. Διότι, ως γνωστόν, ο Αχμέτι συνεργάζεται κάθε φορά με αυτόν που κερδίζει τις εκλογές και διαπραγματεύεται πόσα υπουργεία θα εξασφαλίσει.
Από την πλευρά του, ο Ζάεφ επιμένει ότι οι συνομιλίες με τον Αχμέτι θα ξεκινήσουν στα τέλη του Νοεμβρίου, υπενθυμίζοντας την πρόσφατη συνεργασία τους κατά την προεδρική εκλογή. «Οι Αλβανοί με αγαπούν πολύ», δήλωσε πρόσφατα.
Την ίδια ώρα, ο Μίτσκοσκι έχει ξεκινήσει επαφές με κάποιους από τους εταίρους του Ζάεφ, που φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να εγκαταλείπουν το βυθιζόμενο σκάφος.
Ανάμεσά τους και ηγέτες των Αλβανών, καθώς ο Μίτσκοσκι δημιουργεί την «Συμμαχία για την αναγέννηση της Μακεδονίας».
Από σκάνδαλο σε σκάνδαλο
Και βέβαια, υπάρχει και το κεφάλαιο του πολιτικού χρήματος. Η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Ζάεφ για εμπλοκή σε σκάνδαλα χρηματισμού. Πριν από λίγες μέρες ο Μίτσκοσκι υποστήριξε ότι κρατά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία θα δώσει στη δημοσιότητα αν η Δικαιοσύνη, που διερευνά το σκάνδαλο, δεν πράξει το καθήκον της. Προσθέτοντας ότι πρόκειται για ένορκες καταθέσεις με ονόματα πολιτικών από το κόμμα του Ζάεφ που έχουν αναμιχθεί σε διαπλοκές εκατομμυρίων ευρώ με επιχειρηματίες, με σκοπό την χρηματοδότηση του κόμματος.
Στις 24 Οκτωβρίου ο Ζάεφ κατέθεσε στο πλαίσιο της ανάκρισης και αναφέρθηκε στο σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών, επαναλαμβάνοντας ότι μεταξύ του 2008 και του 2004, υπήρξε μαζική παρακολούθηση των τηλεφωνικών επικοινωνιών 20.000 πολιτών – ανάμεσά τους στελέχη του κόμματός του, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες και μέλη της τότε κυβέρνησης, αλλά και ο ίδιος ο πρώην Πρόεδρος Τσερβένκοφσκι.
Η ιστορία είναι παλιά και συνεχίζεται.
Τον Ιούλιο του 2008, ο Ζάεφ, ως δήμαρχος της Στρούμιτσα και αντιπρόεδρος της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης, είχε συλληφθεί για διαφθορά – είχε κατηγορηθεί για υπεξαίρεση 7,8 εκ ευρώ κατά την ανέγερση πολυκαταστήματος στη Στρούμιτσα.
Τότε, κατά τον σχηματισμό της κυβέρνησης Γκρουέφσκι, το κόμμα του Ζάεφ είχε αποφασίσει να μποϋκοτάρει τις συνεδριάσεις της Βουλής.
Όταν τον Ιούλιο του 2013, ο Αλή Αχμέτι είχε αποκαλύψει (επικαλούμενος ενημέρωση από τον Νίμιτς) ότι υπάρχει πρόταση για το όνομα «Άνω Δημοκρατία της Μακεδονίας», ο Ζάεφ είχε καταγγείλει ότι ο Γκρουέφσκι διαπραγματεύεται μυστικά και ότι είναι απαράδεκτο η σκοπιανή κοινή γνώμη να ενημερώνεται από τον ηγέτη των Αλβανών Αχμέτι. Τώρα, έλαβε ο ίδιος μέρος σε μυστικές διαπραγματεύσεις και ο Αχμέτι είναι σύμμαχός του.
Και τον Δεκέμβριο του 2013, είχε μαζί με τον Γκρουέφσκι καταψηφίσει πρόταση νόμου του Φιλελεύθερου Κόμματος για την κατάργηση του Ήλιου της Βεργίνας από τη σημαία της ΠΓΔΜ. Ο δε Αχμέτι ψήφισε «παρών».
Τον Μάρτιο του 2014, ο Αλή Αχμέτι δήλωσε ότι δεν θα αναγνώριζε τον Πρόεδρο Ιβάνοφ και ζητούσε εκλογή προέδρου από τη Βουλή. Ως γνωστόν, ο Ιβάνοφ εξελέγη το 2009 και επανεξελέγη το 2014 και ορκίστηκε στις 12 Μαΐου 2014, με τον Ζάεφ και τον Αχμέτι να μποϋκοτάρουν τη συνεδρίαση. Ωστόσο, ο Αχμέτι έλαβε μέρος στην κυβέρνηση Γκρουέφσκι, την ώρα που ο Ζάεφ δεν αναγνώριζε το αποτέλεσμα των εκλογών της 27ης Απριλίου 2014.
Οι υποκλοπές και το «Πραξικόπημα»
Τον Φεβρουάριο του 2015, ο Ζάεφ κατήγγειλε εκτεταμένες τηλεφωνικές υποκλοπές και έδωσε στη δημοσιότητα και το περιεχόμενό τους. Εναντίον του ασκήθηκε δίωξη με την κατηγορία της συνεργασίας με μυστική υπηρεσία ξένης χώρας, ενώ ο ίδιος δήλωσε πως πήρε τα στοιχεία από υπαλλήλους των μυστικών υπηρεσιών των Σκοπίων που «ανησυχούσαν για τη χώρα». Κατηγορήθηκε επίσης ότι σε συναντήσεις που είχε με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι, από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο του 2014, επιχείρησε να τον εκβιάσει ζητώντας να σχηματιστεί μεταβατική κυβέρνηση και να προκηρυχτούν νέες εκλογές.
Εκείνη την περίοδο, η αστυνομία της ΠΓΔΜ γνωστοποίησε ότι σε επιχείρησή της, με την κωδική ονομασία "Πραξικόπημα", απέτρεψε προσπάθεια κατάλυσης της συνταγματικής τάξης της χώρας, στην οποία εμπλέκονταν τέσσερα άτομα, μεταξύ αυτών και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Ζόραν Ζάεφ. Οι τρεις από τους τέσσερις είχαν κριθεί προφυλακιστέοι, ενώ στον Ζάεφ απαγορεύθηκε η έξοδος από την χώρα και υποχρεώθηκε να παραδώσει το διαβατήριό του.
Στο μεταξύ, παραμένει υπόδικος και για την παλιά υπόθεση διαφθοράς.
Τον Μάιο του 2016, ο Ιβάνοφ είχε δώσει αμνηστία σε όλους τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο (συμπεριλαμβανομένων Γκρουέφσκι και Ζάεφ) και είχαν οριστεί εκλογές για τις 5 Ιουνίου, αλλά ξέσπασαν διαδηλώσεις και ο μεν Ιβάνοφ ανακάλεσε την αμνηστία, οι δε εκλογές αναβλήθηκαν. Σημειώστε ότι λόγω της κρίσης οι εκλογές είχαν αναβληθεί και τον Απρίλιο 2016.
Τελικά οι εκλογές έγιναν στις 12 Δεκεμβρίου και νικητής αναδείχθηκε πάλι ο Γκρουέφσκι.
Στη νέα Βουλή, επί συνόλου 120 εδρών, το VMRO DPMNE έλαβε 51 έδρες, 49 το SDSM του Ζάεφ, 10 το αλβανικό DUI του Αλί Αχμέτι και άλλες 10 άλλα δυο αλβανικά κόμματα.
Ο Γκρουέφσκι δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση και την 1η Μαρτίου 2017, ο Ιβάνοφ αρνήθηκε να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ζάεφ, επικαλούμενος απειλή κατά της χώρας, λόγω της συνεργασίας του με το αλβανικό κόμμα, που, όπως είχε πει, οδηγούσε σε καντονοποίηση και αλβανοποίηση. Ακολούθησαν διαδηλώσεις και ταραχές.
Στα τέλη Απριλίου 2017, διαδηλωτές εισέβαλαν στο κοινοβούλιο, την ώρα που αυτό εξέλεγε ως πρόεδρό του τον Αλβανό Τζαφέρι. Οι τραυματίες ξεπέρασαν τους εκατό. Τελικά, ο Ιβάνοφ έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ζάεφ στις 17 Μαΐου. Την 1η Ιουνίου, ο Ζάεφ έγινε πρωθυπουργός και λίγες μέρες μετά δέχθηκε τα συγχαρητήρια και είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον κ. Τσίπρα. Στις 14 Ιουνίου 2017, ο Κοτζιάς συναντήθηκε με τον ομόλογό του Ντιμιτρόφ.
Ο ένας βάζει στη φυλακή τον άλλο
Τον Νοέμβριο του 2017 ασκήθηκαν διώξεις και έγιναν μαζικές συλλήψεις – και σε τρεις βουλευτές του κόμματος του Γκρουέφσκι – για τα επεισόδια του Απριλίου στο Κοινοβούλιο, στη διάρκεια των οποίων είχε τραυματιστεί ο Ζάεφ.
Τον Δεκέμβριο του 2017, ο Γκρουέφσκι παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματός του, μετά και την δεινή ήττα στις δημοτικές εκλογές.
Τον Νοέμβριο του 2018 το Πρωτοδικείο Σκοπίων διέταξε την προσωρινή δέσμευση 69 ακίνητων περιουσιακών στοιχείων του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, περιλαμβανομένων των κεντρικών του γραφείων στα Σκόπια.
Η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο της έρευνας για τις υποθέσεις των τηλεφωνικών υποκλοπών, μία από τις οποίες αφορά στην παράνομη χρηματοδότηση του VMRO-DPMNE την περίοδο 2009-2015, που ήταν στην κυβέρνηση.
Με λίγα λόγια, στη γειτονική χώρα χρόνια τώρα ο ένας καταδιώκει τον άλλον, ο ένας βάζει στη φυλακή τον άλλον, ενώ όλοι κατηγορούνται για διαφθορά και παράνομες χρηματοδοτήσεις των κομμάτων τους.
Χωρίς αμφιβολία η κατάσταση αυτή θα κορυφωθεί μέχρι τις εκλογές του Απριλίου. Με άγνωστη κατάληξη, όσον αφορά στο ποιος θα επικρατήσει.
Μοναδικό ενδιαφέρον σημείο, το ενδεχόμενο στο διάστημα αυτό να υπάρξουν αποδείξεις για τις παράνομες χρηματοδοτήσεις και τις συναλλαγές.
Αν κάτι τέτοιο συνέβαινε, δεν αποκλείεται οι αποκαλύψεις περί χρηματισμού και συναλλαγών να έφθαναν και σε παράνομες μεθόδους προκειμένου να επιβληθεί η Συμφωνία των Πρεσπών…
*Βουλευτής Β΄ Αθηνών Νοτίου Τομέα Ν.Δ, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
