Του Θανάση Χειμωνά
Η πιο viral στιγμή μέχρι τώρα στο 2017 ανήκει χωρίς αμφιβολία στη Μαίρη Συνατσάκη. Ως γνωστόν, η γνωστή τηλεπαρουσιάστρια κυκλοφόρησε ένα βιντεάκι στο YouTube διάρκειας 15 λεπτών θέλοντας να περάσει κάποιο αντιρατσιστικό μήνυμα. Όπως υποστηρίζει αφορμή για τη συγκεκριμένη κίνησή της υπήρξαν οι γνωστές δηλώσεις του Μάκη Γιακουμάτου για τους ομοφυλόφιλους, ένα ρεπορτάζ του Πάνου Σάκκα για την ομοφοβία στην ελληνική κοινωνία αλλά και δυο επιστολές που δέχτηκε η ίδια από ένα αμφισεξουαλικό αγόρι και ένα ομοφυλόφιλο κορίτσι. Στο εν λόγω βίντεο η Συνατσάκη στηλιτεύει τόσο τον ντόπιο όσο και τον διεθνή ρατσισμό (στο πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ) καταλήγοντας στη φράση: «Είμαι gay, Αλβανίδα, πρόσφυγας» παραφράζοντας το θρυλικό σύνθημα του Μάη του '68 «Είμαστε όλοι γερμανοεβραίοι».
Όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις το βίντεο της Συνατσάκη ξεσήκωσε ποικίλες αντιδράσεις. Ορισμένοι επικρότησαν με ενθουσιασμό. Άλλοι ωστόσο αντέδρασαν αρνητικά. Προσπερνώ φυσικά τους εθνικιστές/ ακροδεξιούς/ χρυσαυγίτες που «στράβωσαν». Λογικό είναι να ενοχλείσαι όταν κάποιος αμφισβητεί την κοσμοθεωρία που με τόσο κόπο έχεις δημιουργήσει, το ότι δηλαδή είσαι ανώτερος από τους υπόλοιπους επειδή είσαι Έλληνας και στρέιτ (όπως τουλάχιστον ο ίδιος υποστηρίζεις).Η Συνατσάκη όμως δέχτηκε και επιθέσεις από την άλλη πλευρά-ίσως και σφοδρότερες από εκείνες των ιδεολόγων ρατσιστών. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που την κατηγόρησαν για υποκρισία, υποστηρίζοντας πως δεν δικαιούται (δια) να ομιλεί επειδή εκπροσωπεί την trash TV. Πρόκειται για τη διαιώνιση της γνωστής αφελέστατης θεωρίας πως η Χρυσή Αυγή υπάρχει σε αυτή την υπέροχη και δημοκρατική χώρα μόνο και μόνο λόγω των πρωινάδικων, των μεσημεριανάδικων, των «σκυλάδικων» και της Espresso.
Διαπιστώνουμε πως ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας εξακολουθεί να πιστεύει σε ένα αντιρατσισμό «α λα καρτ». Με άλλα λόγια, πολλοί συμπατριώτες μας θεωρούν πως το να λες «Όχι» στο ρατσισμό δεν είναι δικαίωμα του καθενός. Πρόκειται για ένα αφήγημα που ξεκίνησε εξ' αριστερών αλλά πλέον έχει εξαπλωθεί οριζόντια: Για να είσαι αντιφασίστας πρέπει να είσαι άγνωστος, δύσμορφος και «ψαγμένος». Αν πάλι ασχολείσαι με οποιαδήποτε μορφή τέχνης ή ακόμη και με την τηλεόραση πρέπει απλώς να μην «πουλάς». Αλλιώς, μόκο. Αυτά που ακούει σήμερα η Συνατσάκη από, δήθεν, προοδευτικούς τα έχει ακούσει παλιότερα η Αννίτα Πάνια, η Δέσποινα Βανδή και –πιο πρόσφατα- η Τατιάνα Στεφανίδου.
Φυσικά, πολλοί επιτίθενται στη Συναντσάκη επειδή στην πραγματικότητα δεν γουστάρουν αυτά που λέει. Στα πλαίσια της ραγδαίας συντηρητικοποίησης της κοινωνίας ορισμένοι δεν επιθυμούν να πολυακούν για ανθρώπινα δικαιώματα και τέτοια. Επειδή όμως δεν μπορούν να το παραδεχτούν δημοσίως απλώς θυμήθηκαν ξαφνικά πως η Συνατσάκη έχει συμμετάσχει σε reality ή «βγάζει πιο πολλά από έναν επιστήμονα» (sic). Όλοι αυτοί καλό είναι να γνωρίζουν πως έχουν ήδη συνταχθεί με την Ουρανία Μιχαλολιάκου η οποία «απάντησε» στη Συνατσάκη με ένα αχαρακτήριστο αντίστοιχο βίντεο.
Tη Μαίρη Συνατσάκη δεν τη γνωρίζω προσωπικά. Δεν είμαι σε θέση να ξέρω με σιγουριά αν όλα αυτά που είπε τα πιστεύει όντως ή αν απλώς επρόκειτο για ένα μελό βίντεο που έχει σαν στόχο να αυξήσει τη δημοτικότητά της και να της αποφέρει «κλικ». Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι είδα ένα όμορφο, δυνατό και συγκινητικό βίντεο. Ένα ανθρωπιστικό μήνυμα που θα «αγγίξει» πολύ κόσμο, που θα φτάσει στα αυτιά ανθρώπων που δεν είναι συνηθισμένοι σε τέτοια ακούσματα. Γι αυτό κάθε βίντεο της Συνατσάκη (όπως και κάθε κλείσιμο του τηλεφώνου της Τατιάνας στα μούτρα χρυσαυγίτη) έχει πολύ μεγαλύτερη δύναμη από π.χ. μια αντιρατσιστική συναυλία η οποία, έτσι κι αλλιώς, απευθύνεται σε ήδη ευαισθητοποιημένο κοινό.
Στο θέμα του ρατσισμού έχουμε δύο επιλογές; Τον δρόμο της Μαίρης ή εκείνο της Ουρανίας. Δεν υπάρχουν ίσες αποστάσεις.
