Του Σπύρου Βλαχόπουλου*
Το τελευταίο χρονικό διάστημα εντάθηκε για μια ακόμη φορά (και πάλι χωρίς πρακτικό αντίκρισμα) η συζήτηση για την κατάσταση στα Εξάρχεια. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην πασιφανή έλλειψη αστυνόμευσης στην περιοχή. Συνιστά αυτό ένα σημαντικό πρόβλημα; Η απάντηση είναι αναμφισβήτητα ναι.
Ένστολος (που δεν ανήκει στα ΜΑΤ) δεν μπορεί να περάσει μέσα από τα Εξάρχεια, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κανένα απολύτως εμπόδιο για το εμπόριο ναρκωτικών, τη χρήση όπλων, τις κλοπές και τις ληστείες. Μέχρι και ληστεία σε φροντιστήριο, μέρα-μεσημέρι, είχαμε πριν από λίγο καιρό! Αλλά ας μην πάμε μακριά: Εάν κάποιος εμπλακεί σε τροχαίο στην περιοχή των Εξαρχείων, το ανακριτικό της τροχαίας δεν έρχεται στα Εξάρχεια. Ο παθών θα πρέπει να δώσει «ραντεβού» με την τροχαία στην Λεωφ. Αλεξάνδρας για μια απλή διοικητική διαδικασία.
Αυτή είναι η μία όψη της πλήρους εγκατάλειψης των κατοίκων των Εξαρχείων από το Κράτος. Το ίδιο, αν όχι περισσότερο σημαντικό, είναι η παντελής έλλειψη κοινωνικών δομών, υπηρεσιών κοινωνικής ωφέλειας και γενικότερα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών. Ο κάτοικος της περιοχής των Εξαρχείων δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί ούτε στα βασικά: Το ταχυδρομείο της οδού Ζαΐμη έχει κλείσει εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να πρέπει να περπατήσουν εκτός Εξαρχείων για να πάρουν μια συστημένη επιστολή.
Οι δημόσιες υπηρεσίες (με την εξαίρεση της Δ' ΔΟΥ) έχουν εγκαταλείψει την περιοχή. Οι τράπεζες φεύγουν μια-μία από τα Εξάρχεια και όσες (ελάχιστες) έχουν μείνει «κατεβάζουν ρολά» μετά τη λήξη του ωραρίου τους, με αποτέλεσμα όποιος ξεμένει από μετρητά να πρέπει να περπατήσει μέχρι και χιλιόμετρα. Στο τεράστιο τετράγωνο που περικλείεται μεταξύ των οδών Πατησίων-Αλεξάνδρας-Ιπποκράτους και Ακαδημίας δεν υπάρχει ούτε ένα ΑΤΜ ανοικτό! Όσο για την καθαριότητα, ας μη μιλάμε καλύτερα. Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς ότι οι κάδοι «μαζεύονται» από τις υπηρεσίες καθαριότητας τις ημέρες που υπάρχει κίνδυνος επεισοδίων!
Ευτυχώς γλίτωσε το 35ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, ένα από τα πιο ιστορικά σχολεία της Αθήνας που έσφυζε από ζωή τις περασμένες δεκαετίες. Πριν από μερικά χρόνια κινδύνευσε βέβαια και αυτό με «λουκέτο» λόγω έλλειψης επαρκούς αριθμού μαθητών, τελικά όμως αποφασίστηκε να διατηρηθεί ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις των, λίγων πλέον, κατοίκων. Οι περισσότεροι από όσους περπατούν στους δρόμους των Εξαρχείων δεν είναι κάτοικοι της περιοχής. Είναι είτε τουρίστες που διαμένουν σε airbnb, είτε επισκέπτες που συνήθως έρχονται για να διασκεδάσουν και να μετά να επιστρέψουν μετά στο σπίτι τους, σε μια από τις κανονικές γειτονιές της Αθήνας.
Το συμπέρασμα από όλα τα ανωτέρω είναι ότι τα Εξάρχεια δεν είναι μόνο θέμα αστυνόμευσης. Είναι προεχόντως ζήτημα επανάκτησης των στοιχειωδών κοινωνικών υποδομών, που θα επιτρέψουν στις κατοίκους των Εξαρχείων να νιώσουν ότι ζουν σε μια κανονική γειτονιά όπως όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι αυτής της μεγαλούπολης.
* Ο κ. Σπύρος Βλαχόπουλος είναι Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ*
