Το μήνυμα ότι ήρθε η ώρα να συζητήσουμε σοβαρά για το τι είδος κράτος θέλουμε στην Ελλάδα, με αφορμή και την σύσταση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για το αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας, στέλνει μέσω του liberal.gr ο Πάνος Τσακλόγλου, προσθέτοντας ότι αν επιθυμούμε μείωση στα φορολογικά βάρη, ο μόνος τρόπος είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών.
“Η μείωση αυτή μπορεί να προέλθει τόσο από τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα όσο και από την απαλλαγή του από λειτουργίες τις οποίες μπορεί να κάνει πιο αποτελεσματικά ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας”, σχολιάζει ο καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τονίζοντας ότι παρά τα όποια βήματα, σίγουρα πολλά ακόμα μπορούν να γίνουν.
Αναγνωρίζει ότι έχουμε ακόμη να διανύσουμε ένα μακρύ δρόμο, θυμίζει ότι ο λαϊκίστικος κρατισμός έχει πολύ βαθιές ρίζες στη χώρα μας και είναι μάλλον διαπαραταξιακός, ωστόσο σημειώνει ότι ο Κ. Μητσοτάκης εξελέγη ως εκπρόσωπος των φιλελεύθερων απόψεων και τα δείγματα γραφής της μέχρι τώρα διακυβέρνησής του είναι προς αυτή την κατεύθυνση.
Στις άμεσες συνέπειες της αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας από την Fitch βλέπει την περαιτέρω αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού του Δημοσίου αλλά και πιθανώς μια έξοδο στις αγορές με μακροχρόνιο ομόλογο, ενώ εκτιμά ότι αργά ή γρήγορα, αυτή η μείωση του επιτοκιακού κόστους θα περάσει και στον ιδιωτικό τομέα, αφού το country risk μειώνεται κι άλλο.
Στην λογική αυτή ενισχύεται και η ελκυστικότητα της χώρας ως προορισμός επενδύσεων, όπου δρομολογούνται ήδη κάποιες πρώτες εμβληματικές, επισημαίνει ωστόσο αφενός το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ώστε αυτές να ωριμάσουν, αφετέρου ότι χρειαζόμαστε πολύ περισσότερες και σύντομα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τι σημαίνει στην πράξη για την ελληνική οικονομία η αναβάθμιση από την Fitch και το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει πλέον χάσει τον “τίτλο” της χώρας με το υψηλότερο ρίσκο στην περιοχή, τον οποίο κατέχει πλέον η Ιταλία;
Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής διαβάθμισης της Ελληνικής οικονομίας από τη Fitch αλλά και η αξιολόγηση της προοπτικής της ως «θετικής» είναι σημαντικές εξελίξεις και έρχονται σαν επιβράβευση συγκεκριμένων προσπαθειών και πολιτικών. Άμεση συνέπειά της αναβάθμισης πιθανότατα θα είναι η υποβοήθηση της περαιτέρω αποκλιμάκωσης των επιτοκίων δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου αλλά και της ενδεχόμενης προσπάθειας της Ελλάδας να βγει τις επόμενες ημέρες στις αγορές με μακροχρόνιο ομόλογο.
Επιπρόσθετα, αργά ή γρήγορα, αυτή η μείωση του επιτοκιακού κόστους θα περάσει και στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, εφόσον μειώνεται το country risk της χώρας. Αυτό, με τη σειρά του, τονώνει την προοπτική κερδοφορίας επενδυτικών σχεδίων, η υλοποίηση των οποίων είναι αναγκαία για να επανέλθει η Ελληνική οικονομία σε υψηλότερους και διατηρήσιμους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης.
Δίχως να υποβαθμίζει κανείς την σημασία των παραπάνω, το ζητούμενο για την ελληνική οικονομία ήταν και παραμένει οι επενδύσεις. Είστε ικανοποιημένος από την μέχρι σήμερα ανταπόκριση μεγάλων εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων, αλλά και ξένων; Πότε θα δούμε μαζικά “ποιοτικές” επενδύσεις στην χώρα;
Όπως ανέφερα προηγουμένως, οι επενδύσεις θα υποβοηθηθούν από αυτή την αναβάθμιση. Το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ παραμένει σε χαμηλά επίπεδα και δεν είναι συμβατό με προοπτικές υψηλών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης. Βεβαίως, ο προϋπολογισμός αλλά και πολλοί ανεξάρτητοι αναλυτές προβλέπουν αύξηση των επενδύσεων – ιδίως των ιδιωτικών – την επόμενη χρονιά.
Ενδιαφέρον αρκετών επιχειρηματικών ομίλων, τόσο ελληνικών όσο και ξένων, για επενδύσεις σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας υπάρχει και ήδη τα πρώτα βήματα στην υλοποίηση κάποιων από αυτές έχουν ξεκινήσει. Μην ξεχνάτε, επίσης ότι, ειδικά για τις μεγάλες επενδύσεις, είτε ιδιωτικές είτε δημόσιες, το χρονικό διάστημα από την απόφαση για επένδυση μέχρι την υλοποίησή της είναι αρκετά μεγάλο. Όμως, όπως σωστά επισημαίνετε, το επενδυτικό μας κενό είναι μεγάλο και χρειαζόμαστε πολύ περισσότερες επενδύσεις και πολύ σύντομα.
Έτερο ζήτημα αφορά στην ανάγκη μείωσης του Δημοσίου και των πολλών δαπανηρών κρατικών οργανισμών. Πότε για παράδειγμα θα δούμε τέτοιους οργανισμούς είτε να κλείνουν, είτε να εκσυγχρονίζονται, είτε να τίθενται σε εκκαθάριση (π.χ. ΛΑΡΚΟ);
Η Ελλάδα είναι μία υπερχρεωμένη χώρα. Για να μειωθεί το δημόσιο χρέος σε λογικά επίπεδα είμαστε υποχρεωμένοι να δημιουργούμε πρωτογενή πλεονάσματα. Αν ταυτόχρονα επιθυμούμε και μείωση του, όντως υψηλότατου, φορολογικού βάρους, ο μόνος τρόπος για να το επιτύχουμε είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών. Η μείωση αυτή μπορεί να προέλθει τόσο από τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα όσο και από την απαλλαγή του από λειτουργίες τις οποίες μπορεί να κάνει πιο αποτελεσματικά ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας.
Κάποια βήματα και προς τις δύο κατευθύνσεις έχουμε δει το τελευταίο διάστημα (π.χ. εξορθολογισμός λειτουργίας ΔΕΗ, επιτάχυνση ορισμένων ιδιωτικοποιήσεων, κλπ), αλλά σίγουρα πολλά ακόμα μπορούν να γίνουν. Ιδιαίτερα επιθυμητό είναι να γίνει μία σοβαρή συζήτηση και να ληφθούν υλοποιήσιμες αποφάσεις για το τι είδος κράτους θέλουμε. Η συζήτηση που έχει ξεκινήσει για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας είναι μία καλή ευκαιρία γι’ αυτό.
Το ρωτώ γιατί ο κρατισμός έχει βαθιές ρίζες και στην παράταξη της ΝΔ. Εκτιμάτε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα καταφέρει να σπάσει αυτήν την παράδοση;
Όλα τα μεγάλα κεντροδεξιά κόμματα της Ευρώπης έχουν στους κόλπους τους εκπροσώπους τόσο της λεγόμενης «λαϊκής δεξιάς» όσο και εκπροσώπους φιλελεύθερων απόψεων. Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει και στη χώρα μας με τη Νέα Δημοκρατία. Η «λαϊκή δεξιά» έχει, όντως, έντονες κρατικιστικές καταβολές αλλά και αντίστοιχες πρακτικές διακυβέρνησης.
Ο κύριος Μητσοτάκης εξελέγη την ηγεσία του κόμματός του αλλά και στην Πρωθυπουργία της χώρας ως εκπρόσωπος των φιλελεύθερων απόψεων. Τα περισσότερα από τα πρώτα δείγματα γραφής της διακυβέρνησής του είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά σίγουρα ο δρόμος είναι μακρύς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο λαϊκιστικός κρατισμός έχει πολύ βαθιές ρίζες στη χώρα μας και είναι μάλλον διαπαραταξιακός
Σας βρίσκει ικανοποιημένο το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο; Επιλύεται έτσι το πρόβλημα του Ασφαλιστικού στην Ελλάδα; Το ρωτώ γιατί από το νομοσχέδιο απουσιάζει για παράδειγμα η προεκλογική θέση της κυβέρνησης για τον 2ο Πυλώνα, βασικό στοιχείο πολλών συστημάτων ανά την Ευρώπη…
Το κύριο μέλημα του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου είναι η διόρθωση κάποιων εξόφθαλμων διατάξεων του Νόμου Κατρούγκαλου οι οποίες κατέπεσαν στα δικαστήρια και η επαναφορά του συστήματος καταβολής των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών στην πρότερη κατάσταση. Το πρώτο είναι ιδιαίτερα θετικό διότι ενισχύει τα κίνητρα για παραμονή στην εργασία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και μειώνει τα κίνητρα για «μαύρη εργασία».
Το δεύτερο, ενώ σε θεωρητικό επίπεδο έχει αρκετά μειονεκτήματα, σε πρακτικό επίπεδο νομίζω ότι ήταν αναγκαίο με δεδομένη την έκταση της φοροδιαφυγής στη χώρα μας, αλλά και τη διοικητική γραφειοκρατία που είχε δημιουργηθεί από το τωρινό σύστημα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολουμένων.
Όντως, το νομοσχέδιο δεν περιέχει αναφορές σε επαγγελματικά ταμεία, η ενίσχυση των οποίων είναι ιδιαίτερα επιθυμητή τόσο για την τόνωση της αποταμίευσης όσο και για την εξασφάλιση υψηλότερου βιοτικού επιπέδου των συνταξιούχων στο μέλλον. Όμως, το εγχείρημα αυτό δεν είναι εύκολο.
Η λύση που έχει προταθεί από πολλούς ειδικούς για τη μετατροπή της επικουρικής ασφάλισης σε επαγγελματική ασφάλιση, ενώ έχει πολλά μακροχρόνια οφέλη, δημιουργεί βραχυχρόνια αλλά και μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά ελλείμματα τα οποία είναι δύσκολο να καλυφθούν. Πάντως, ευελπιστώ ότι μία σοβαρή συζήτηση θα γίνει το επόμενο διάστημα σχετικά με αυτά τα θέματα και θα βρεθεί η χρυσή τομή για τη δημιουργία επαγγελματικής ασφάλισης κεφαλαιοποιητικής μορφής η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το υφιστάμενο διανεμητικό σύστημα.
