O Κυριάκος Μητσοτάκης προτίθεται να ανακοινώσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος την επόμενη Κυριακή 9 Αυγούστου 2020 με ένα βασικό ερώτημα που θα συνοδεύεται και από μερικά υπο-ερωτήματα. Το βασικό ερώτημα του δημοψηφίσματος θα είναι: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προϋπολογίσει 72 δισ. ευρώ για το μερίδιο της Ελλάδας από το recovery fund για τα επόμενα 7 χρόνια. Εάν τα θέλουμε απαντάμε Ναι, εάν δεν τα θέλουμε απαντάμε Όχι».
Τα υπο-ερωτήματα στο δημοψήφισμα της επόμενης Κυριακής θα είναι τα παρακάτω:
Εσείς που είχατε ψηφίσει Oχι στις 5 Ιουλίου 2015 θέλετε μερίδιο από αυτά τα 72 δισ. ή να τα μοιραστούν μόνο όσοι είχαν ψηφίσει Ναι; Θέλετε ο πρώην υπουργός οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης να αναλάβει υπεύθυνος του φορέα διαχείρισης των 72 δισ. ευρώ; Θέλετε να φωνάξουμε ένα μεγάλο Οχι στη Μέρκελ και να της πούμε να πάψει να εμπλέκεται στα εξωτερικά μας, καθώς και να σταματήσει να παίρνει τηλέφωνα τον Ερντογάν για να μεσολαβήσει υπέρ των ελληνικών και ευρωπαϊκών θέσεων; Θέλετε να βγάλει τη γραβάτα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και να είναι ο μόνος Ευρωπαίος πρωθυπουργός που να ξεχωρίζει σαν την μύγα μες στο γάλα, όμως με αυτόν τον τρόπο να δηλώνει πόσο επαναστατικός και ασυμβίβαστος λαός είμαστε εμείς οι Ελληνες; Θέλετε ο πρωθυπουργός να σταματήσει να συμμετέχει στις κλειστές συναντήσεις των Ευρωπαίων αρχηγών και να συνδιαμορφώνει τις ευρωπαϊκές πολιτικές ή να παραμένει στο περιθώριο των συνεχώς παραπονούμενων και αδικημένων; Θέλετε ο πρωθυπουργός να μας περιγράφει πώς κουράστηκε από τις 5 ημέρες των διαπραγματεύσεων ή να μας αναλύει τι κέρδισε η Ελλάδα από αυτό το πρόγραμμα;
Θέλετε όσοι ψηφίσατε Οχι στο δημοψήφισμα να ζητήσετε συγγνώμη και να πάρετε την άδεια από τον Χρυσοχοΐδη για να κάνετε μια διαδήλωση, όπου θα φωνάζετε συνθήματα, «άνθρωποι είμαστε και λάθη κάνουμε» ή «ουδείς αλάνθαστος»; Θέλετε τα κεφάλαια που θα έρθουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μη συνοδεύονται από όρους, ώστε να τα αξιοποιήσουμε όπως εμείς γνωρίζουμε καλύτερα; Δηλαδή επιδόματα, αυξήσεις στις συντάξεις και επιμορφωτικά σεμινάρια για όλους;
Ή μήπως προτιμάτε να ακολουθήσουμε τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που κατευθύνουν τους νέους πόρους στους τομείς της πράσινης ανάπτυξης, της αειφορίας, της ψηφιοποίησης και της εκπαίδευσης;
Θέλετε κάποιας μορφής εποπτείας στη χρήση, στην παρακολούθηση και κυρίως στην αποτελεσματικότητα όλων αυτών των επενδύσεων και των σύνθετων έργων που θα γίνουν ώστε να προσδώσουν διαφάνεια και αξιοπιστία στην όλη διαδικασία; Ή προτιμάτε να το αφήσουμε αυτό στη διακριτική ευχέρεια του κάθε δημόσιου φορέα που θα κάνει ό,τι μπορεί καλύτερο;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσε να συνεχίσει και με άλλα υπο-ερωτήματα αλλά σε αυτήν την περίπτωση η διαδικασία της ψηφοφορίας θα ήταν αρκετά επώδυνη για όλους αυτούς που είχαν ψηφίσει Όχι πριν από πέντε χρόνια. Πέντε χρόνια είναι ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα για να απαλύνει τα πάθη και να αμβλύνει τις γωνίες, είναι όμως και αρκετά μικρό ώστε ακόμα να θυμόμαστε ικανές λεπτομέρειες.
Το δημοψήφισμα θα παραμείνει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ένας ολόκληρος λαός δεν απάντησε σε τίποτα, γιατί το ερώτημα είχε και από μία διαφορετική ερμηνεία για τον καθένα από εμάς. Άλλος έλεγε Όχι στα μέτρα λιτότητας, άλλος έλεγε Όχι στους φόρους, άλλος έλεγε Όχι στο παλαιό κομματικό σύστημα, άλλος έλεγε Όχι στην πολιτική διαφθορά και τη συναλλαγή. Κάποιος άλλος ήθελε να διαγραφεί το παρελθόν του, να του διαγραφούν τα χρέη και να ξαναρχίσει από την αρχή. Διαφορετικοί άνθρωποι, διαφορετικές ανάγκες, ίδιες απαντήσεις. Οι περισσότεροι είπαν Όχι στο παρελθόν. Οχι σε αυτά που μας έσυραν στην τραγική κατάσταση να μην είμαστε κύριοι του εαυτού μας και της μοίρας μας, αλλά να αναγκαζόμαστε να συνομιλούμε με τους εταίρους μας από θέση ανίσχυρη και αδύναμη. Να επαιτούμε για βοήθεια, χωρίς να μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή πρέπει να συνοδεύεται και από κάποιους όρους. Ημασταν κουρασμένοι από τη διάψευση των ονείρων μας που φανταζόμασταν για εμάς και τα παιδιά μας. Κανείς δεν μας είχε πει πόσο θα κρατήσει η κρίση, πότε θα έρθει η λύση. Και όσο η λύση αργούσε, τόσο η ανυπομονησία έχτιζε την ανάγκη να πιστέψουμε σε μια μαγική συνταγή.
Είμαστε συνηθισμένοι στις μαγικές λύσεις, ξεκινώντας από τις αρχαίες τραγωδίες με τον από μηχανής θεό και συνεχίζοντας με τα θαύματα της χριστιανικής πίστης. Κάπως έτσι φτάσαμε και στην Κυριακή του Ιουλίου του 2015 πιστεύοντας και προσδοκώντας σε ένα θαύμα. Ολοι οι υποστηρικτές του Οχι κάποιο θαύμα είχαν στο μυαλό τους όταν χόρευαν στο Σύνταγμα το βράδυ της νίκης τους. Και όλοι οι υπόλοιποι που είχαν ψηφίσει Ναι, ένα θαύμα ήθελαν και αυτοί. Και οι ψηφοφόροι του Ναι είχαν κουραστεί από τη μακροχρόνια λιτότητα, όμως η ειδοποιός διαφορά ήταν ότι γνώριζαν πως στις μέρες μας τα θαύματα λαμβάνουν χώρα μόνο με σκληρή δουλειά και σωστές συμμαχίες.
Ευτυχώς, το θαύμα εκείνες τις μέρες του Ιουλίου του 2015 χρειάστηκε 17 ώρες για να συντελεστεί, ώστε να μπορούμε όλοι να συζητάμε σήμερα για το πώς θα διαχειριστούμε τα 72 δισ. ευρώ. Και τώρα συντελείται ακόμη ένα θαύμα, το θαύμα της συντονισμένης αντίδρασης της Ευρώπης σε μια πρωτοφανή κρίση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δανειστεί στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 750 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 390 δισ. θα δοθούν σαν δωρεές, χορηγίες, δηλαδή με λαϊκούς όρους τσάμπα στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο. Στην Ελλάδα αναλογούν 19 δισ. Αυτό είναι το νέο θαύμα.
Ένας Γάλλος στοχαστής είχε πει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πάρει τη μορφή της και θα σχηματιστεί μέσα από τις κρίσεις, και το σύνολο των λύσεων που θα προκύψουν από αυτές τις κρίσεις θα είναι η Ευρώπη μας. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και σήμερα, όπως ακριβώς το είχε προβλέψει. Τελικά, ο Κυριάκος άλλαξε γνώμη και δεν θα διενεργήσει το δημοψήφισμα με το ερώτημα εάν θέλουμε τα 72 δισ. ευρώ. Αποφάσισε για εμάς το Ναι.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο δίνουμε και το 51 και το 49 στη νέα Ευρώπη που σχηματίζεται μέσα από τις κρίσεις, με την περηφάνια και τη συνείδηση πως είμαστε ευλογημένοι να είμαστε και Έλληνες και Ευρωπαίοι.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο της 1ης Αυγούστου.
