«Πού είναι το κράτος;» μια ερώτηση που ακούστηκε πολλές φορές τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Κάποιες φορές το ερώτημα τέθηκε από κρατιστές που θεωρούσαν ότι το κράτος πρέπει να βρίσκεται παντού. Κάποιες άλλες φορές ειρωνικά από φιλελεύθερους που αναρωτιούνται πως οι ακριβοπληρωμένες κρατικές δομές λάμπουν δια της απουσίας τους, όταν είναι πραγματικά αναγκαίες. Κυρίως όμως το ερώτημα έχει τεθεί από πολίτες που βρίσκονται σε απόγνωση περνώντας δύσκολες στιγμές.
Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη κατάφερε στο διάστημα της θητείας της να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, με ένα δυναμικό «παρών». Ιδιαίτερα τους τελευταίους επτά μήνες χρειάστηκε να “πολεμήσει” και να πολεμήσει ταυτόχρονα σε πολλά μέτωπα: Εθνικά θέματα, Μεταναστευτικό, Οικονομία, φυσικές καταστροφές και το κυριότερο μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση που έχει πλήξει όλο τον πλανήτη.
Χρειάστηκε να επιλεγούν οι ειδικοί σε κάθε τομέα, να κάνουν τις εισηγήσεις τους και βάση αυτών να ληφθούν γρήγορες αποφάσεις με τα δεδομένα που υπήρχαν διαθέσιμα και να εφαρμοστούν, ταχύτατα. Για την εφαρμογή χρειάστηκε να συνεργαστούν φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, αλλά και της Κοινωνίας των Πολιτών, κυρίως τα μεγάλα Κοινωφελή Ιδρύματα της χώρας.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα εταιρικού μετασχηματισμού δημόσιας επιχείρησης είναι η ΔΕΗ, που σε ένα χρόνο μετατρέπεται με γοργά βήματα, σε μία δυναμική, ανταγωνιστική εταιρία. Μια δημόσια επιχείρηση που αυξάνοντας τον πλούτο της, αυξάνει ταυτόχρονα, λόγω της στρατηγικής της σημασίας και τον εθνικό πλούτο.
Φυσικά έγιναν και λάθη, τα οποία όμως, πολύ γρήγορα εντοπίστηκαν και διορθώθηκαν. Τέτοιες περιπτώσεις ήταν το αρχικό σχήμα για το μεταναστευτικό, η διαδικτυακή κατάρτιση των επιστημόνων, τα λάθη στην κατασκευή των μασκών που διανεμήθηκαν στα σχολεία, ο συνωστισμός στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Έγιναν διδάγματα για τον χειρισμό μελλοντικών καταστάσεων.
Κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης έγινα πάρα πολλά σε πολύ λίγο. Μεταξύ άλλων υπογράφηκαν 700 κοινές υπουργικές αποφάσεις και 7 Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου. Παράλληλα, το μεταρρυθμιστικό έργο της Κυβέρνησης προχωρά και στους άλλους τομείς κυβερνητικής ευθύνης. Το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο υπερψηφίστηκε από τους πολίτες δεν αποτέλεσε θύμα της πανδημίας, αντίθετα η εφαρμογή του επιταχύνθηκε.
Στην Α’ Σύνοδο της Βουλής συζητήθηκαν και ψηφίστηκαν 106 νομοσχέδια, εκ των οποίων τα 100 εισήχθησαν προς συζήτηση και ψήφιση με την κανονική διαδικασία, που υποδηλώνει ότι ο χρόνος που δίνεται για τη διαβούλευση και την επεξεργασία των νομοσχεδίων έχει αυξηθεί κατά πολύ. Κάποια εξ αυτών έχουν με πρώτο τον ν. 4622/2019 για το επιτελικό κράτος ήδη αλλάξει την εικόνα και παράγουν αποτελέσματα.
Το κράτος προχωρά σε μια νέα εποχή πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με την πολιτική απόφαση να περνά πιο κοντά στον πολίτη, ενώ με ταχύτατους ρυθμούς προχωρά ο ψηφιακός μετασχηματισμός.
Αν όμως η Κυβέρνηση και η κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας, έχουν κατορθώσει να βρουν έναν ταχύτατο βηματισμό, το επόμενο διάστημα θα χρειαστεί ο συγχρονισμός πολύ περισσότερων μερών της ελληνικής κοινωνίας.
Ειδικά στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, όπως επισήμανε ο Πρωθυπουργός χρειάζεται όσο πουθενά αλλού ως σύμμαχος ο συνειδητός πολίτης. Για να τιθασευτεί το νέο κύμα της πανδημίας πρέπει κράτος, επιστήμονες και πολίτες να συνεργαστούν ακόμα πιο στενά, με περισσότερη εμπιστοσύνη ο ένας προς τον άλλον.
Είναι αναγκαίος ο συγχρονισμός κατά πρώτο λόγο ανάμεσα στους επιστήμονες, που με την έκθεσή τους στα ΜΜΕ φαίνεται να εκπέμπουν αλληλοσυγκρουόμενα μηνύματα δημιουργώντας σύγχυση. Από εκεί και πέρα εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, ειδικοί και άνθρωποι των Μέσων καλούνται να αντιμετωπίσουν τα περιβόητα fake news.
Χρειάζεται επίσης ακόμη καλύτερος συγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης που καλείται να κινηθεί γρήγορα και αποτελεσματικά, με σημαντικό ποσοστό της σε τηλεεργασία. Ιδιαίτερα η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να ενεργοποιήσει όλα τα δίκτυα της προκειμένου τα μέτρα και η ορθή εφαρμογή τους να φτάσει παντού. Χρειάζεται ενεργοποίηση των σωμάτων ασφαλείας, προκειμένου να ελέγχουν την τήρηση των μέτρων χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς τις φοβίες του παρελθόντος και φυσικά των ενόπλων δυνάμεων όσο συντηρείται η ένταση με την Τουρκία.
Τον κομβικότερο ρόλο, όσο δεν υπάρχει εμβόλιο και θεραπεία, τον έχουν, όμως, οι πολίτες, που καλούνται να προσαρμόσουν την καθημερινότητά τους στις οδηγίες, οι οποίες με τη σειρά τους προσαρμόζονται στις επιστημονικές ανακαλύψεις και στα μεταβαλλόμενα δεδομένα, για να μην χρειαστούν οριζόντιοι και άδικοι περιορισμοί.
Γι’ αυτό και είναι σημαντική η συνδρομή όλων των πολιτικών δυνάμεων, κυρίως στην καταπολέμηση των fake news, αλλά και στη στήριξη των μέτρων. Και το σπουδαιότερο στην ανάκαμψη της επόμενης ημέρας.
O Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αλλάξει το μοντέλο διακυβέρνησης θέτοντας ως προτεραιότητα τη συνέπεια και την αποτελεσματικότητα. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα συνδικάτα, η κοινωνία των πολιτών καλούνται να συγχρονιστούν με τις ανάγκες της εποχής και όχι να δίνουν χαμένες μάχες προηγούμενων δεκαετιών, οι οποίες δεκαετίες απαξίωσαν το κράτος, την πολιτική και την πολιτική διεκδίκηση. Καλούνται να προσαρμόσουν τη λειτουργία και τις θέσεις τους, να επιτύχουν έναν συγχρονισμό με την εποχή.
Όσο το πλαδαρό, αναποτελεσματικό κράτος των προηγούμενων δεκαετιών δίνει τη θέση του σε έναν διαφορετικό δημόσιο τομέα, που εναρμονίζεται με τον ιδιωτικό και τον κοινωνικό τομέα, δημιουργώντας αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία στους πολίτες, όσοι επενδύουν στην καταστροφή και στην επιστροφή στο παρελθόν, αποτελούν αναχρονισμό.
*Ο Δημήτρης Σ. Παπαγγελόπουλος εργάζεται ως σύμβουλος επικοινωνίας και πολιτικής διαχείρισης και είναι Γραμματέας Προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας
