Της Έφης Μπάσδρα
Σίγουρα ο κορυφαίος Ισπανός συγγραφέας Μιγκέλ ντε Θερβάντες Σααβέδρα δεν έγραψε το αριστούργημα του «Ο ευφάνταστος ευπατρίδης Δον Κιχώτης της Μάντσας» έχοντας στο μυαλό του τον Αλέξη Τσίπρα. Υπάρχουν κάποιες εκατοντάδες χρόνια που τους χωρίζουν. Και όμως στο κλασικό αυτό έργο παρουσιάζονται όλα εκείνα τα στοιχεία της μεγαλομανίας, του θεατρινισμού, της φαντασιοπληξίας, του κομπασμού, του τυχοδιωκτισμού, του αριβισμού που διακρίνουν την πολιτική του σήμερα του Αλέξη Τσίπρα. Κάτι σαν Δον Κιχώτης, Αλέξης Τσίπρας: Βίοι παράλληλοι. Το βιβλίο έπεσε πρόσφατα στα χέρια μου και το ξαναδιάβασα.
Στο διάσημο έργο του Θερβάντες ο Αλόνσο Κιχάδα, ένας απλός αγρότης έχοντας διαβάσει πολλά βιβλία για τον ιπποτισμό, πιστεύει ότι είναι ιππότης, ο Δον Κιχώτης. Ισχύει ομοίως για όσους αποστηθίζοντας μαρξιστικά τσιτάτα πιστεύουν ότι είναι αριστεροί. Ο Δον ξεκινάει τα ταξίδια του με το κοκαλιάρικο άλογο του φορώντας μια παλιά πανοπλία σύμβολο ιπποτισμού, κάτι σαν επαναστατικό κοστούμι χωρίς γραβάτα! Πείθει τον γείτονα του Σάντσο Πάντσα να τον ακολουθήσει ως ιπποκόμος του με αντάλλαγμα ενός μεριδίου σε ένα νησί... νάτος και ο σύντροφος Πάνος και το υπουργείο-λάφυρο! Δυστυχώς οι περιπέτειες τους έχουν συνήθως κακή κατάληξη και γίνονται αντικείμενα γέλιου και χλευασμού.
Δεν μπορεί, μας κάνει πλάκα και η λογοτεχνία, σκέφτεσαι! Ειδικά όταν θυμάσαι τους απίστευτους παλικαρισμούς και γνωρίζεις το τέλος πριν καν αρχίσει, τις 17 ώρες διαπραγμάτευσης, το «Go back madam Merkel» ή «τα νταούλια που βαράνε», τα πάμφτωχα αγγλικά σε παγκόσμια θέα, την αμήχανη στάση του σώματος και τους πηχαίους τίτλους σαρκασμού και χλεύης στον διεθνή τύπο. Ή τις φοβερές περιπέτειες του ιπποκόμου Πάνου Καμένου, που δυστυχώς για μας κατέληγαν όλες στα «τέσσερα». Οι στόχοι, βλέπετε, των πρωταγωνιστών έμπλεκαν πάντα την πλαστή, φαντασιακή πραγματικότητα με την αντικειμενική αλήθεια όλων των άλλων, με καταστροφικές συνέπειες. Τα ξιφουλκίσματα στον αέρα οδήγησαν στα 450 προαπαιτούμενα του τρίτου και θανατερού μνημονίου, στο υπερταμείο και τη δέσμευση της περιουσίας των Ελλήνων για 99 χρόνια, τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας, το περίφημο κόψιμο του ΕΚΑΣ -τι να το κάναμε άλλωστε αφού έρχεται η ανάπτυξη... Και αυτή επίσης ακόμη μια αυταπάτη.
Στο δεύτερο τόμο του βιβλίου ο Δον Κιχώτης και ο ακόλουθός του γίνονται έρμαιο των ισχυρών, εξευτελίζονται με φάρσες εις βάρος τους, ταπεινώνονται, γίνονται γραφικοί, κατατροπώνονται. Οι παιδαριώδεις κι ανυπόστατες φαντασιώσεις τους ηττώνται ολοκληρωτικά από την αμείλικτη πραγματικότητα του κυνισμού και της δύναμης. Και αν κάποιος ξεχνά τις συμφωνίες του τελευταίου Eurogroup και την ενισχυμένη επιτήρηση ως το 2060, δεν μπορεί να κάνει το ίδιο και με την συμφωνία των Πρεσπών, την «παράδοση» της μακεδονικής γλώσσας και της μακεδονικής ταυτότητας αλλά και την χωρίς όρια επαναπροώθηση των προσφύγων.
Το τέλος της ιστορίας στο βιβλίο του Θερβάντες είναι σκληρό και χωρίς συναισθηματισμούς. Ο Δον Κιχώτης λίγο πριν πεθάνει έρχεται ενώπιον της οδυνηρής πραγματικότητας, καταλαβαίνει την πλάνη του και συνειδητοποιεί όλο το μέγεθος του εξευτελισμού του. Μετανιώνει και καταριέται τα ιπποτικά βιβλία που τον παρέσυραν και η κωμωδία μετατρέπεται σε δράμα.
Υπήρξε σχεδιασμός και υστεροβουλία; Ή απλά απειρία, άγνοια κινδύνου και ελαφρότητα; Ήταν μήπως η πανοπλία, η μαγική εικόνα του ιππότη, η συνάντηση με την ιστορία, ή η ηδονή της εξουσίας και η κατάκτηση της πανοπλίας-καρέκλας;
Ακόμη κι αν στην αρχή συμπάθησες την αφέλεια του ήρωα, η απαξία, η χλεύη, το τελικό κατάντημα, κυρίως όμως η κυνική ομολογία της «αυταπάτης» από τον ίδιο τον πρωταγωνιστή απογοητεύει, θυμώνει, οργίζει και δεν αφήνει περιθώρια για λύπηση και οίκτο. Ούτε και για μελλοντική συγχώρεση και συνέχεια...
Ο Θερβάντες είναι στο τέλος σκληρός και αμείλικτος με τον ήρωα του. Η ιστορία θα είναι ακόμη σκληρότερη με τον Αλέξη Τσίπρα!
