Του Αλέξανδρου Σκούρα
Το προσφυγικό είναι ένα σχετικά απλό ζήτημα με δύσκολη εφαρμογή. Η χώρα μας είναι υποχρεωμένη, βάσει διεθνών συνθηκών, να υποδέχεται πρόσφυγες που πληρούν τα κριτήρια για την παροχή διεθνούς βοήθειας όπως πολύ σωστά ανέφερε ο πρωθυπουργός την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή. Το μεταναστευτικό όμως δεν είναι ούτε απλό ούτε έχει εύκολες λύσεις. Ίσως για αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση να βρίσκει εύκολο το να υποκρίνεται ότι δεν βλέπει τον ελέφαντα του μεταναστευτικού στο δωμάτιο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2017 τα 28 μέλη υποδέχτηκαν μόλις 2,4 εκατομμύρια νόμιμους μετανάστες από τρίτες χώρες. Το νούμερο ίσως ακούγεται σε ορισμένους μεγάλο, αλλά αν συνυπολογίσουμε τα περίπου 510 εκατομμύρια που ζουν στην ΕΕ, τότε προκύπτει ότι μιλάμε για ένα ποσοστό κοντά στο 0,3% του πληθυσμού. Το γεγονός ότι η νόμιμη μετανάστευση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στις χώρες που μετέχουν στη συνθήκη Σένγκεν είναι μία εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία, έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες τόσο στο δημογραφικό πρόβλημα της ηπείρου, όσο και στις ροές παράνομων μεταναστών.
Το Ευρωπαϊκό κόμμα Συμμαχία Φιλελεύθερων - Δημοκρατών (ALDE), στο πλαίσιο των ευρωεκλογών εξέδωσε ένα μανιφέστο που περιλαμβάνει τις βασικές θέσεις του κόμματος για το προσφυγικό και το μεταναστευτικό. Το μανιφέστο ξεκινά με την παραδοχή ότι “το μεταναστευτικό και το προσφυγικό σύστημα της ΕΕ δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης”. Προτείνει κοινή μεταναστευτική πολιτική, την επέκταση της “μπλε κάρτας” (δηλαδή της άδειας εργασίας για εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης), την ενίσχυση της Frontex και την επαναπροώθηση των παράτυπων μεταναστών σε ασφαλείς χώρες προέλευσης.
Αυτό που ακόμα και οι φιλελεύθεροι δεν τολμούν να πουν ανοιχτά στο μανιφέστο τους είναι ότι οι ροές παράνομων μεταναστών είναι εν μέρει το αποτέλεσμα της ιδιαίτερα σφιχτής μεταναστευτικής πολιτικής των 28. Αν η διαδικασία του να έρθει κανείς νόμιμα στην Ευρώπη ήταν πιο εύκολη, ανεξαρτήτως βαθμού εξειδίκευσης, θα μειώνονταν και οι παράτυποι μετανάστες και οι θάνατοι στις ευρωπαϊκές θάλασσες. Στην ουσία, θα έλεγε κανείς, βιώνουμε τις απρόθετες συνέπειες της κρατικής παρέμβασης στην ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπινου δυναμικού όπως θα προέβλεπε οποιοσδήποτε φοιτητής έχει κάνει έστω και ένα εισαγωγικό μάθημα οικονομικών.
Οι 28 χώρες της ΕΕ προσφέρουν αρκετά λιγότερες άδειες εργασίας από τη ζήτηση. Ακόμα και αυτές που δίνουν, τις παρέχουν πολύ αργά και χωρίς ουσιαστικό συντονισμό. Η παρέμβαση αυτή, όπως είναι αναμενόμενο, δημιουργεί μία μαύρη αγορά για την παράτυπη μετανάστευση πάνω στην οποία έχει δημιουργηθεί μία ολόκληρη αγορά υπηρεσιών μεταφοράς, πλαστογραφίας, και εκπαίδευσης των παράτυπων μεταναστών που θέλουν να δοκιμάσουν την τύχη τους στην Ευρώπη.
Οποιαδήποτε λύση του προβλήματος δεν ξεκινά με την παραδοχή ότι πρέπει να απλουστευτεί και να επιταχυνθεί η διαδικασία νόμιμης μετανάστευσης στην Ευρώπη, απλώς συνεχίζει να αγνοεί τον ελέφαντα του μεταναστευτικού στο δωμάτιο της Ευρώπης.
